Εκστρατεία στη Μεσημβρινή Ρωσία (1919)

Οι επιχειρήσεις του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στη Μεσημβρινή Ρωσία το 1919 πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της στρατιωτικής επέμβασης των δυνάμεων της Αντάντ στην περιοχή, με την επανάσταση του Οκτωβρίου του 1917.

Οι Σύμμαχοι προεξάρχουσας της Γαλλίας - έκριναν επιβεβλημένη τη σύμπραξη της Ελλάδας λόγω της εξέχουσας επιχειρηματικής ικανότητας και του υψηλού αγωνιστικού φρονήματος που επέδειξαν τα ελληνικά στρατεύματα κατά τις επιχειρήσεις στο Μακεδονικό Μέτωπο το 1918. Από την πλευρά της η ελληνική κυβέρνηση, θέλοντας να εξασφαλίσει την ηθική συμπαράσταση κυρίως όμως την υλική υποστήριξη των Συμμάχων για την εκπλήρωση των εθνικών διεκδικήσεων στη Θράκη και στη Μικρά Ασία, αποφάσισε τη συμμετοχή της στο πλευρό της Αντάντ, με την αποστολή του Α' Σώματος Στρατού στη Μεσημβρινή Ρωσία.

Πρόκειται για την πρώτη υπερπόντια εκστρατεία της Ελλάδας ως ανεξάρτητου κράτους μετά την Επανάσταση του 1821. Η αποστολή των ελληνικών στρατευμάτων ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 1919. Οι ελληνικές δυνάμεις μεταφέρθηκαν από την Μακεδονία διαδοχικά, με κλιμακούμενες νηοπομπές, μέχρι και το Μάρτιο του 1919. Το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα δεν έδρασε ως σύνολο αλλά κατά τμήματα, τα οποία τέθηκαν υπό γαλλική διοίκηση (1 ομάδα Μεραρχιών).

Συγκεκριμένα, η δράση του ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος (ΙΙ και XIII Μεραρχίες) στη Μεσημβρινή Ρωσία περιλάμβανε:

-Επιχειρήσεις στη Χερσώνα (17 Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου 1919)
-Κατοχή και εγκατάλειψη του Νικολάιεφ (17 Φεβρουαρίου - 1 Μαρτίου 1919)
-Επιχειρήσεις σε Βασιλίνοβο και Μπερεζόβκα (8 Φεβρουαρίου - 5 Μαρτίου 1919)
-Επιχειρήσεις Σερμπκάς και ΜπαλΜπουγιαλίκ (6-21 Μαρτίου 1919)
-Επιχειρήσεις στις διαβάσεις της λίμνης Τιλιγκιούλ (1-22 Μαρτίου 1919)
-Σύμπτυξη προς Βεσσαραβία (19-29 Μαρτίου 1919)
-Επιχειρήσεις στην Κριμαία (11 Μαρτίου - 15 Απριλίου 1919)
-Παραμονή στη Βεσσαραβία και αποχώρηση του ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος (29 Μαρτίου - 4 Ιουλίου 1919)
-Κατά την εξάμηνη παραμονή τους στα εδάφη της Μεσημβρινής Ρωσίας και της Ρουμανίας τα ελληνικά στρατεύματα παρά τις οργανωτικές τους αδυναμίες και τη σταδιακή είσοδο τους στον αγώνα, πολλές φορές έφεραν το βάρος της μάχης, κυρίως στην Κριμαία (Σεβαστούπολη), στη Χερσώνα και στην περιοχή της Οδησσού. Αγωνίστηκαν με γενναιότητα και εξαιρετική αντοχή στις κακουχίες και στο άξενο έδαφος, φυσικά με πολύ κρύο, κερδίζοντας δικαιολογημένα το έδαφος, κερδίζοντας δικαιολογημένα το θαυμασμό των συμμάχων. Παράλληλα, η συμπεριφορά τους προ τους κάθε εθνικότητας πληθυσμούς με τους οποίους ήλθαν σε επαφή υπήρξε ευπρεπής και απέσπασε ευμενή σχόλια, δεν κατάφερε όμως να αποτρέψει το βαρύ τίμημα που πλήρωσε στη συνέχεια ο ελληνισμός, με πολλές απώλειες στρατιωτικούς.

Τον Ιούνιο 1919 οι μονάδες του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος άρχισαν να αναχωρούν από το ρουμανικό έδαφος με προορισμό τη Σμύρνη του Έθνους για τη διεκδίκηση των πάλαι ποτέ ελληνικών εδαφών της Μικράς Ασίας.