Άμεση επιδότηση κόστους παραγωγής σιτηρών, αραβόσιτου και κτηνοτροφικών μονάδων

Οι σοβαρές διαταραχές στον εφοδιασμό της ελληνικής αγοράς σιτηρών (μαλακό σιτάρι και αραβόσιτο), εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία είναι ήδη εμφανείς και θα επηρεάσουν άμεσα το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας μας και τις τιμές βασικών αγαθών. Πρόκειται για δύο χώρες που αποτελούν τον σιτοβολώνα της Ευρώπης, καθώς παράγουν το 14% της παγκόσμιας παραγωγής σίτου και πραγματοποιούν το 29% των εξαγωγών. Η Ρωσία κατά το έτος 2020 ήταν η πρώτη εξαγωγέας σίτου παγκοσμίως, με την Ουκρανία να καταλαμβάνει την 5η θέση. Οι επιπτώσεις είναι άμεσες σε χρηματιστηριακό επίπεδο, με τις τιμές ρεκόρ 14ετίας να μην έχουν μετακυλήσει ακόμα στην εγχώρια αγορά, κάτι το οποίο όμως είναι βέβαιο πως θα συμβεί άμεσα.

Σε αρχικό επίπεδο πρέπει να γίνει διαχωρισμός μεταξύ σκληρού και μαλακού σίτου. Το πρώτο αφορά παραγωγή ζυμαρικών και το δεύτερο παραγωγή αλεύρων και τη βασική διατροφή αμνοεριφίων και αγελάδων. Τα παραγόμενα προϊόντα από αυτούς τους δύο υποκλάδους είναι πολύ σημαντικά για το τυπικό καλάθι διατροφής των Ελλήνων αλλά και την εθνική οικονομία ευρύτερα.

Το εμπορικό ισοζύγιο σκληρού σίτου στη χώρα μας δεν φαίνεται να κλονίζεται από τη Ρωσο-Ουκρανική κρίση καθώς τη τελευταία δεκαετία παραμένει θετικό και η εγχώρια παραγωγή υπερκαλύπτει την εσωτερική κατανάλωση. Σε αντίθεση, κατά τη διάρκεια της περιόδου 2011-2019, τόσο η καλλιεργήσιμη έκταση μαλακού σίτου, όσο και η παραγωγή του, παρουσιάζουν έντονα πτωτικές τάσεις (μείωση κατά 29,5% και 55,3% αντίστοιχα) κάνοντας τη χώρα μας ευάλωτη σε παγκόσμιες κρίσεις όπως η επικείμενη. Παρότι η εσωτερική κατανάλωση παρουσιάζει μικρή αύξηση σε ετήσια βάση, η εγχώρια παραγωγή καλύπτει λιγότερο του 50% της κατανάλωσης και το εμπορικό ισοζύγιο της παραμένει αρνητικό. Επίσης, είναι αξιοσημείωτο ότι τη μεγαλύτερη αρνητική αύξηση στο εμπορικό ισοζύγιο υποκλάδων μεταποίησης παρουσίασε αυτός των ζωοτροφών για το έτος 2020.

Όσον αφορά την εγχώρια αγορά αραβόσιτου, η καλλιεργημένη γη και η παραγωγή τελικού προϊόντος παρουσιάζουν μείωση τη τελευταία καταγεγραμμένη διετία 2017-2019. Σε επίπεδο ισοζυγίου η χώρα μας για το έτος 2020 εισήγαγε προϊόν αξίας €136,35 εκ. για την κάλυψη των εγχώριων αναγκών και εξήγαγε προϊόν αξίας μόλις €4,84 εκ. Το μεγαλύτερο ποσοστό της εγχώριας κατανάλωσης γίνεται από κτηνοτροφικές μονάδες για αιγοπρόβατα, αγελάδες, κοτόπουλα και χοίρους.

Όπως γίνεται αντιληπτό από τα προαναφερθέντα στοιχεία, η χώρα μας βρίσκεται σε ένα κομβικό σημείο λήψης στρατηγικών αποφάσεων, οι οποίες θα προστατέψουν την εγχώρια παραγωγή και θα εξασφαλίσουν την κατανάλωση στο μέγιστο επιτρεπτό βαθμό, χωρίς εξαρτήσεις από εισαγωγές. Η κρίση είναι μία ευκαιρία να ενισχυθεί περαιτέρω η εγχώρια παραγωγή στους κρίσιμους αυτούς τομείς της εγχώριας διατροφικής αλυσίδας.

Προτάσεις άμεσων παρεμβάσεων:

1) Αγροτικές ενισχύσεις για αύξηση της εγχώριας παραγωγικής δυναμικότητας σε μαλακό σιτάρι και αραβόσιτο για το έτος 2022.

• Άμεση ενίσχυση ανοιξιάτικων επιφανειακών λιπασμάτων € 20 / στρέμμα για μαλακό σιτάρι βάση δήλωσης καλλιέργειας που έχουν ήδη σπαρθεί 
• Άμεση ενίσχυση βασικών λιπασμάτων € 40 / στρέμμα για αραβόσιτο για τις μελλοντικές καλλιέργειες Μαρτίου-Απριλίου 
• Άμεση ενίσχυση λογαριασμών ρεύματος για τη ποτιστική καλλιέργεια αραβόσιτου

2) Κτηνοτροφικές ενισχύσεις για κάλυψη των σημαντικών αυξήσεων στις τιμές ζωοτροφών και πρώτων υλών.

• Άμεση ενίσχυση κόστους αγοράς ζωοτροφών για τις παραγωγικές μονάδες (αποκλειστικά βάση δηλωμένων ποσοτήτων παραγόμενου προϊόντος σε γάλα, κρέας κλπ). Οι αναγκαίες αυτές παρεμβάσεις θα αναπτερώσουν το ηθικό της ελληνικής καλλιεργητικής επαρχίας, θα καλύψουν μέρος των ελλείψεων μαλακού σίτου και αραβόσιτου το 2022, θα απορροφήσουν σε μεγάλο βαθμό τις ανατιμήσεις λιπασμάτων και τις αυξήσεις στα έξοδα παραγωγής και θα δώσουν ανάσα στις κτηνοτροφικές μονάδες που βάλλονται από τις υψηλές τιμές εισαγωγών σε βασικά για τη δουλειά τους αγαθά και πρώτες ύλες.