Ο ποταμός Έβρος και η σημασία του για τη Θράκη [Μέρος Β’]

Η κυρά των Μαρασίων Έβρου, Βασιλική Λαμπίδου, ένα παράδειγμα - σύμβολο αγνού πατριωτισμού και προσφοράς στην Ελλάδα

ΜΕΡΟΣ Β' - ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΛΑΜΠΙΔΟΥ,Η ΚΥΡΑ ΤΩΝ ΜΑΡΑΣΙΩΝ
"Να ξέρουν οι απέναντι (=οι Τούρκοι) ότι εδώ είναι Ελλάδα, τόπος περήφανος" έλεγε η Κυρά των Μαρασίων (1904-2011)

1ο Κεφάλαιο: Ποια ήταν η Βασιλική Λαμπίδου, η Κυρά των Μαρασίων;
Σύμφωνα με την τηλεοπτική εκπομπή "Η Μηχανή του Χρόνου", η Βασιλική Λαμπίδου, για 50 χρόνια, έκανε έπαρση και υποστολή της ελληνικής σημαίας, στην αυλή του σπιτιού της, στα ακριτικά Μαράσια του Έβρου, μόλις 100 μέτρα από το τουρκικό φυλάκιο. Ήταν η μάνα και η γιαγιά για τους Έλληνες στρατιώτες που υπηρετούσαν στα σύνορα και μια ζεστή οικογενειακή παρουσία για τους ακρίτες της περιοχής. Από τα όσα ειπώθηκαν για το πρόσωπό της, αξίζει να επισημανθεί το εξής: Επειδή η γιαγιά Βασιλική έζησε και την προσφυγιά και την μετακίνηση των πληθυσμών, είχε έντονο το συναίσθημα του καθήκοντος απέναντι στην πατρίδα.

α. Βιογραφικά στοιχεία
Γεννήθηκε η Βασιλική Λαμπίδου - Φωτακάκη το 1904 στο Μεγάλο Ζαλούφι της Ανατολικής Θράκης, χωριό κοντά στην Μαύρη Θάλασσα. Από παιδί γνώρισε την ορφάνια και την προσφυγιά, διότι οι δικοί της κυνηγημένοι από τους Τούρκους μετακινήθηκαν στην Αδριανούπολη. Εγκαταστάθηκε προσωρινά στο Ελληνοχώρι του Διδυμοτείχου και στη συνέχεια στον Σάκκο της Ορεστιάδος, μετά από την εντολή της εκκένωσης της Ανατολικής Θράκης. Το 1962 εγκαταστάθηκε οριστικά στο χωριό Μαράσια, πολύ κοντά στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Το σπίτι της ήταν το τελευταίο του οικισμού δίπλα στο ακριτικό ελληνικό φυλάκιο, πολύ κοντά στην Τουρκία, 100 μέτρα περίπου, με φυσικό σύνορο τον ποταμό Έβρο. Παντρεύτηκε δύο φορές και απέκτησε 4 παιδιά. Όταν όμως τα έχασε όλα, άρχισε να βλέπει σαν δικά της παιδιά όλα τα Ελληνόπουλα και ιδιαίτερα τα στρατευμένα. Ήταν η μάνα και αργότερα η γιαγιά του φυλακίου. Έκανε το φαγητό "στα φανταράκια" και τα φρόντιζε σαν παιδιά της.

Ο Ελληνικός Στρατός την "υιοθέτησε" σαν γιαγιά - σύμβολο. Με μια σεμνή τελετή που της έκανε ο Στρατός, παρουσία του υποστράτηγου κ. Φράγκου Φραγκούλη, ανήμερα της γιορτής του Σωτήρος, της απένειμε: ΕΥΦΗΜΟΝ ΜΝΕΙΑΝ. Την ανέλαβε και την "υιοθέτησε" το Γ.Ε.Σ. σε τροφοδοσία και υγειονομική περίθαλψη. Η Μαυροθαλασσίτισα Ανατολικοθρακιώτισσα, με τα γεμάτα αγάπη γαλάζια μάτια και την δυναμική ψυχή, μαγείρευε, έπλενε και φρόντιζε τους 100 περίπου στρατιώτες -των τριών φυλακίων, που μετά έγιναν ένα μεγάλο-, στην περιοχή των Μαρασίων, για 40 χρόνια, "χωρίς να ζητήσει ποτέ παράδες, για ό,τι έκανε", όπως τόνισε χαρακτηριστικά η ίδια η υπεραιωνόβια γερόντισσα.

Κάθε μέρα, νωρίς το πρωί, η κυρά των Μαρασίων ύψωνε την ελληνική σημαία, "ώστε να βλέπουν τα απέναντι μέρη, όπου γεννήθηκα και από όπου ξερριζώθηκα", όπως έλεγε η ίδια. "Ακούγοντας τους Τούρκους φύλακες από την άλλη πλευρά, ένιωθε πάντα την ανάγκη", όπως έλεγε η ίδια, "να δηλώνει την παρουσία της και την ελληνικότητα του τόπου". Την υπέστελλε την σημαία πολύ αργά τη νύχτα, για να μη την βλέπουν την σημαία να κατεβαίνει. Έγινε η ενσάρκωση της άδολης χριστιανικής αγάπης και του αγνού πατριωτισμού.

Οι φαντάροι του φυλακίου την αγαπούσαν. Της έλεγαν τα προβλήματά τους και τις ανησυχίες τους. Και κείνη επί 10ετίες, τους μαγείρευε, τους έπλενε τα ρούχα τους, τους έραβε τα κουμπιά τους, τους φρόντιζε. Στην πραγματικότητα υπηρετούσε μαζί τους την πατρίδα. Το μόνο που είχε ζητήσει για την προσφορά της ήταν: "μια καινούργια σημαία, κάθε τόσο, γιατί, καθώς κυματίζει, φθείρεται πάνω στον ιστό".

β. Και ύστερα ήρθαν και γεράματα
Όταν πια η κυρά Βασιλική έγινε ανήμπορη, ανέλαβαν τα "παιδιά" της, οι φαντάροι του φυλακίου να την περιποιούνται και να την βοηθούν στο σπίτι. Κάθε μέρα, το πρωί από τότε που "πάτησε" τα 100, ένας Έλληνας στρατιώτης επισκεπτόταν την κυρά Βασιλική Λαμπίδου, την γνωστή και ως γερόντισσα των Μαρασίων και την βοηθούσε να βαδίσει μέχρι τον ιστό, για να σηκώσει ψηλά την ελληνική σημαία. Αυτό εξάλλου το βλέπουμε και σε φωτογραφία του δημοσιογράφου Νίκου Ασλανίδη, από την εκπομπή της ΕΤ3 "Αληθινά σενάρια".

Τα χρόνια όμως πέρασαν για τα καλά και η κυρά Βασιλική δεν μπορούσε πια να φροντίσει τον εαυτό τους. Οι φαντάροι κάθε μέρα είχαν την έννοια της, φρόντιζαν δηλαδή να έχει φαγητό, ζέστη και ό,τι χρειαζόταν στην ηλικία της. Εξάλλου, όπως αναφέρθηκε "υιοθετήθηκε" από τον ελληνικό στρατό σαν γιαγιά σύμβολο. Ανέλαβαν τα "παιδιά" της, οι φαντάροι του φυλακίου, να την περιποιούνται και να την βοηθούν στο σπίτι. Η συμπεριφορά τους μας θυμίζει τα λόγια της Μητέρας Τερέζας (1910 - 1997). "Η αγάπη καρπίζει σε όλες τις εποχές και ο καρπός της είναι προσιτός σε όλους. Περισσότερο πεινάμε από έλλειψη αγάπης και εκτίμησης σ' αυτόν τον κόσμο παρά από έλλειψη τροφής". Τα τελευταία 5 χρόνια της ζωής της την είχε αναλάβει και το πρόγραμμα: Βοήθεια στο σπίτι. Κάθε βδομάδα την επισκέπτονταν γυναίκες και προσπαθούσαν να την διευκολύνουν, αν και η ίδια συνέχιζε να τα καταφέρνει πολύ καλά. Η παρέα όμως, αυτών των γυναικών για κείνη, ήταν ανεκτίμητη, όπως διαβάζουμε σε πανελλήνια εφημερίδα.

2ο Κεφάλαιο: Η βράβευση από την Ακαδημία Αθηνών
Το 2007 η Ακαδημία Αθηνών την βράβευσε, ύστερα από πρόταση του Αρχηγού ΓΕΣ (=Γενικού Επιτελείου Στρατού) και σύμφωνα με την εφημερίδα "Καθημερινή" και με τον ανταποκριτή της στην Αλεξανδρούπολη, Δημήτρη Πέτροβιτς και μετά από εισήγηση που έκαναν και τα συνεργαζόμενα γυναικεία σωματεία της Θεσσαλονίκης και ο δήμαρχος Τριγώνου. Πήγε στην Αθήνα υποβασταζόμενη από νέους του Τριγώνου Έβρου, φορώντας την μαύρη μανδήλα της χηρείας. Παρέλαβε το βραβείο: "για πολυετή προφορά στους στρατευσίμους". Η απάντησή της στην ερώτηση: γιατί φρόντιζε τους υπηρετούντες την πατρίδα ήταν αφοπλιστική: "Αυτά είναι τα παιδιά μου. Φορούν το χακί για την Ελλάδα μας. Χαρά μου και καθήκον μου είναι να τα φροντίζω". Όπως όλοι οι ξεριζωμένοι από τον τόπο, όπου, γεννήθηκαν, η Βασιλική Λαμπίδου τίμησε καθετί ελληνικό και η σημαία ήταν για κείνη η δική της αποστολή.

α. Η εφημερίδα "ΒΗΜΑ" και το δημοσίευμά της για την βράβευση
Η πανελλαδική εφημερίδα το "ΒΗΜΑ" με τον παρακάτω τίτλο: "Η Ακαδημία τίμησε την ανθρωπιά" αναφέρει: Η ανιδιοτέλεια, η αφοσίωση σε υψηλά ιδανικά, η αυτοθυσία, ο ακαταπόνητος αγώνας για την αποκάλυψη ιστορικών τεκμηρίων και η πολιτιστική προσφορά τιμήθηκαν χθες από την Ακαδημία Αθηνών στην καθιερωμένη ετήσια τελετή. Στην πανηγυρική συνεδρία της Ακαδημίας Αθηνών, η οποία εκτάκτως πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα τελετών του πανεπιστημίου Αθηνών, η κορυφαία τιμητική διάκριση δόθηκε στην κυρία Βασιλική Λαμπίδου, την 104χρονη "γιαγιά" των στρατιωτών που υπηρετούν στα σύνορα του Έβρου, στην περιοχή των Μαρασίων. Η κυρία Λαμπίδου, επονομαζόμενη η κυρά των Μαρασίων, όλα αυτά τα χρόνια μαγειρεύει το φαγητό των στρατιωτών του φυλακίου, πλένει τα ρούχα τους και φροντίζει να υψώνει καθημερινά την ελληνική σημαία, σχεδόν πάνω στην γραμμή των συνόρων.

Αξίζει να σημειωθεί πως οι τιμώμενες Ελληνίδες από την Ακαδημία Αθηνών για το έτος 2007, είχαν αποστείλει, βιογραφικά σημειώματα, πολυσέλιδα, στο Εθνικό Συμβούλιο Ελληνίδων, για να τεθούν υπόψη της Ακαδημίας Αθηνών. Της γερόντισσας των Μαρασίων ήταν λιτό και περιεκτικό: ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΛΑΜΠΙΔΟΥ (ΚΥΡΑ ΤΩΝ ΜΑΡΑΣΙΩΝ). Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών, χωρίς αντίστοιχη προκήρυξη, για την μακρόχρονη και αφιλοκερδή προσφορά της στην πατρίδα και τα στρατευμένα νιάτα που υπηρετούν στα σύνορα του Έβρου.

β. Τι είπαν, μετά
την απονομή του βραβείου από την Ακαδημία Αθηνών, οι τοπικοί παράγοντες του Έβρου
Ι. "Η τιμή στο πρόσωπό της, θα αποτελέσει για τους Ακρίτες του Έβρου τιμή για όλες τις γυναίκες και τους άνδρες του Τριγώνου Έβρου, που αποτελούν τον ζωντανό προμαχώνα της πατρίδας μας, στην πιο νευραλγική ίσως περιοχή των συνόρων μας", δήλωσε χαρακτηριστικά ο δήμαρχος του Τριγώνου, κ. Μαν. Χατζηπαναγιώτου.

ΙΙ. "Η γιαγιά Βασιλική, "η κυρά των Μαρασίων", είναι ένα σημείο και ένα σύμβολο για μας. Μια γυναίκα που αποτελεί παράδειγμα για όλες μας. Οι γυναίκες των χωριών στην οριογραμμή του Έβρου, δίνουν καθημερινά τον δικό τους αγώνα, για να κρατηθεί ζωντανός ο τόπος τους", ανέφερε η πρόεδρος του συλλόγου γυναικών Νέας Βύσσας.

3ο Κεφάλαιο: Βασιλική Λαμπίδου, η κυρά των Μαρασίων. Αφιέρωμα της ΕΤ3
"Χριστός γεννιέται, χαρά στον κόσμο/ χαρά στον κόσμο/ στα παλικάρια" (απόσπασμα από τα θρακικά κάλαντα)

Για τα Χριστούγεννα του 2008 η ΕΤ3 με την εκπομπή: Αληθινά σενάρια και τον δημοσιογράφο Νίκο Ασλανίδη, επισκέφθηκε τα Μαράσια στα Βορειανατολικά, σύνορα της χώρας και την κυρά Βασιλική, για να τιμήσει την υπεραιωνόβια Θρακιώτισσα ηρωίδα, για την πολυετή της προσφορά προς την πατρίδα, εκεί στην εσχατιά της Ελλάδος και να καλύψει την χριστουγεννιάτικη χαρούμενη και γιορταστική εκπομπή, με μουσική, φαγητό και χορό που ετοίμασε ο στρατός σαν έκπληξη γι' αυτήν την πονεμένη γυναίκα, που τις συμφορές και τις απώλειες της προσωπικής της ζωής, δεν τα έκανε μοιρολόγια και θρήνο, αλλά ζωτική προσφορά με έμπρακτη αγάπη προς τα στρατευμένα νιάτα της Ελλάδος, που υπηρετούσαν στον ακριτικό Έβρο και μάλιστα στο βορειότερο σημείο του, 100 μέτρα από το τουρκικό έδαφος. "Μέσα από τα μάτια της βλέπαμε εμείς οι στρατιωτικοί μιαν Ελλάδα ανανεωμένη και όχι γερασμένη", όπως τόνισε χαρακτηριστικά, παριστάμενος υψηλόβαθμος αξιωματικός. "Την επισκεπτόμασταν καθημερινά, για να πάρουμε δύναμη απ' αυτήν την σπουδαία γυναίκα". Με κάθε λόγο της δόξαζε τον Θεό και έλεγε σ' όποιον την επισκεπτόταν: "Σας αγαπώ πολύ και στην καρδιά μου σας έχω. Τα χρόνια μου να πάρετε".

Ο στρατηγός κ. Φράγκος Φραγκούλης, τον οποίο υπεραγαπούσε η κυρά Βασιλική και αυτός με την σειρά του την αγαπούσε απεριόριστα σαν πολύ δικό του άνθρωπο, της είπε: "Σαράντα χρόνια, κυρά Βασιλική, εσύ μας έκανες το τραπέζι, τώρα είναι η σειρά μας, να σου το κάνουμε και μεις". "Χρόνια πολλά, να μας χαρίζει ο Θεός".

4ο Κεφάλαιο: Η επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας στην ηρωική κυρά των Μαρασίων
Λίγους μήνες πριν από τον θάνατό της (τον Ιανουάριο του 2011) ο τότε πρόεδρος Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας (1929 - 2021) επισκέφθηκε το ελληνικό φυλάκιο στα Μαράσια του Έβρου. Συνομίλησε με τους ακρίτες στρατιώτες και τους μοίρασε δώρα. Στην συνέχεια ζήτησε να συναντήσει στο σπίτι της, την ηλικιωμένη, αλλά με πλήρη διαύγεια πνεύματος, Βασιλική Λαμπίδου. Την χαιρέτησε και την ευχαρίστησε για την εξαίρετη προσφορά της προς την πατρίδα.
Στους δημοσιογράφους που την πλησίασαν στην συνέχεια και την ρώτησαν, γιατί ανέλαβε την ευθύνη της έπαρσης και της υποστολής της ελληνικής σημαίας στην αυλή της, η θαρραλέα Θρακιώτισσα απάντησε: "Πάντοτε πρέπει να κρατάμε ζωντανή την εθνική μας συνείδηση, γιατί οι καιροί ήταν και παραμένουν δύσκολοι".

5ο Κεφάλαιο: Η απονομή τιμητικής διάκρισης από το Δίκτυο Εκλεγμένων Γυναικών στην σπουδαία Θρακιώτισσα Βασιλική Λαμπίδου
Για την προσφορά της στην πατρίδα, η Βασιλική Λαμπίδου πήρε άλλη μια διάκριση, πέραν αυτών που έχει λάβει από τον στρατό, από την Ακαδημία Αθηνών και από όλη την τοπική κοινωνία. Η απόδοση τιμής προέρχεται, αυτήν την φορά, από το Δίκτυο "Αθηνά" των Εκλεγμένων Γυναικών 1ου και 2ου Βαθμού Αυτοδιοίκησης, στα πλαίσια του 16ου Πανελλήνιου Συνεδρίου, που διοργάνωσε το Δίκτυο μαζί με την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης στην Αλεξανδρούπολη στις 16 έως 18 Ιουνίου του 2011: "Η απονομή αυτής της διάκρισης από μας, είναι θέμα ευαισθησίας απέναντι σε μια γυναίκα που μπορεί να μην ασχολήθηκε ποτέ με την πολιτική, αλλά με τις πράξεις της έδινε πάντα και δίνει καθημερινά, πολιτικά και ιστορικά μηνύματα" επεσήμανε η αντιπρόεδρος του Δικτύου, Φανή Μπουχαρίδου, που ήταν και πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών Νέας Βύσσας. Όσο για την προσωπική της γνωριμία, με την γερόντισσα των Μαρασίων, τόνισε πως θυμόταν μιαν προσωπική στιγμή μαζί της, μετά την εκλογή της στην αντιπροεδρία του Δικτύου. "Η κυρία Βασιλική μου είπε πως χαίρεται, γιατί μια γυναίκα του τόπου, μπορεί να μην σηκώνει κάθε μέρα τη σημαία που σηκώνει η ίδια, όμως αναλαμβάνει να εκπροσωπήσει την Θράκη, μεταφέροντας την διαφορετικότητα του τόπου σε όλη την Ελλάδα. Τα βιώματα της Θρακιώτισσας γυναίκας δεν μπορούν ποτέ να είναι ίδια με τα βιώματα των γυναικών της άλλης Ελλάδος. Βρισκόμασταν πάντα σε περιοχή που αποτελούσε και αποτελεί πέρασμα…". Όποιος της μιλήσει, έστω και για 5 λεπτά, θα φύγει σοφότερος από το σπίτι της, προσθέτει η κ. Μπαχαρίδου. Το σπίτι της Κυρά Βασιλικής αποτελεί τοπόσημο για την περιοχή και για την Ελλάδα όλη. Μιλά σε όλους, με μας, με τα παιδιά, με μικρούς μαθητές". Στις 19 Ιουνίου 2011 η μεγάλη Ελληνίδα, άφησε τον μάταιο τούτο κόσμο και δεν πρόλαβε να χαρεί την τιμητική διάκριση που της δόθηκε από το ανωτέρω δίκτυο εκλεγμένων γυναικών 1ου και 2ου βαθμού Αυτοδιοίκησης "η Αθηνά", στο πλαίσιο του πανελλήνιου συνεδρίου που διοργάνωσε στην Αλεξανδρούπολη.

Αντί αυτής την διάκριση παρέλαβε ο πρόεδρος της κοινότητας Μαρασίων, Γιώργος Χατζηκακίδης, όπως διαβάζουμε στην εφημερίδα "Χανιώτικα Νέα"

6ο Κεφάλαιο: Ο θάνατος της ηρωίδας κυράς των Μαρασίων
α. Τι έγραψαν τα έντυπα και τα ηλεκτρονικά μέσα για τον θάνατο της ηρωικής Θρακιώτισσας

Ι. Διαβάζουμε στην κρητική εφημερίδα "Χανιώτικα Νέα" μεταξύ των άλλων τα εξής: Συγκίνηση στην Θράκη, για τον θάνατο της γερόντισσας των Μαρασίων. Δάκρυσε η Θράκη, καθώς αποχαιρέτησε την Βασιλική Λαμπίδου, η οποία παρά το προχωρημένο της ηλικίας της, ύψωνε καθημερινά την ελληνική σημαία στην αυλή του σπιτιού της 100 μέτρα από το τουρκικό έδαφος. Ας είναι αιωνία η μνήμη της!

ΙΙ. Η πανελλήνια εφημερίδα "Καθημερινή" έγραψε: Η κυρά Βασιλική, η Ακριτομάνα του Έβρου, έκανε υποστολή στα 107 χρόνια.

ΙΙΙ. "Έφυγε και μαζί της δάκρυσε όχι μόνον η Θράκη, αλλά ο απανταχού Ελληνισμός. Κάποιοι άνθρωποι έχουν γεννηθεί, για να γίνουν μέρος της Ιστορίας και ειδικά στις μέρες μας, την γράφουν ηρωικοί απλοί άνθρωποι", επεσήμανε ο ιστότοπος: pinakio.blogspot.co

IV. Η εφημερίδα "Ο Χρόνος" της Κομοτηνής τον Ιούνιο του 2011, σε ρεπορτάζ του Γιάννη Πετρακόπουλου έγραψε: "Η κυρά των Μαρασίων έφυγε με δόξες και τιμές".

β. Η κηδεία της υπεραιωνόβιας κυράς των Μαρασίων
Πέθανε τον Ιούνιο του 2011, στα 107 της χρόνια, με πλήρη διαύγεια πνεύματος. Μεσίστια κυμάτιζε στην αυλή της η ελληνική σημαία για την οποία έκανε έπαρση επί 50 συνεχή έτη και την υποστολή αργά τη νύχτα. Ο ελληνικός στρατός "σαν μια μικρή αναγνώριση στο μεγαλόπνοο έργο της" ανέλαβε την δαπάνη της κηδείας της. Κηδεύτηκε με τιμές εν ενεργεία αξιωματικού του στρατού, του οποίου τα στρατευμένα παιδιά, ανεξαρτήτως βαθμού, υπηρέτησε και φρόντισε η θανούσα για περισσότερα από 40 χρόνια. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απέστειλε στεφάνι, ενώ παρών στην εξόδιο ακολουθία της ήταν ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού (ΓΕΣ) κ. Φράγκος Φραγκούλης, ο οποίος, όπως ομολόγησε, την γνώριζε από το 1976, όταν σαν στρατιωτικός είχε τοποθετηθεί στην περιοχή των Μαρασίων. Με συγκίνηση παραδέχτηκε ότι την αγαπούσε και την εκτιμούσε σαν πολύ δικό του άνθρωπο, για το μεγαλείο της ψυχής της. Παρόντες στην κηδεία ήσαν εκπρόσωποι όλων των τοπικών αρχών και πλήθος κόσμου όλων των ηλικιών. Ήταν πολύ αγαπητή σε όλους.

γ. Ο επικήδειος λόγος εκ μέρους του Στρατού για την ακριτομάνα του Έβρου
Τον επικήδειο λόγο εκ μέρους του στρατού εκφώνησε ο Διοικητής του 21ου Μηχανοκίνητου Συντάγματος κ. Νικόλαος Μανωλάκος, ο Πειραιώτης συνταγμάταρχης τότε και αντιστράτηγος ε.α. τώρα. Απευθυνόμενος προς την αποδημήσασα ηρωίδα Βασιλική Λαμπίδου, κυρά των Μαρασίων, είπε: "Αρρώστησες και σε παρακαλούσα να νοσηλευτείς στο νοσοκομείο. Αρνιόσουν πεισματικά να εγκαταλείψεις την εστία σου και το δέχθηκες μόνον, όταν σου είπα ότι το ζήτησε ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού (ο κ. Φράγκος Φραγκούλης), τον οποίο υπεραγαπούσες. Με γυναίκες σαν και σένα και σαν την κυρά της Ρω, γνήσια παραδείγματα φιλοπατρίας και προσφοράς στην Ελλάδα, η σημαία της πατρίδας μας απ' άκρου σε άκρο των συνόρων μας δεν θα υποσταλεί ποτέ. Η προσφορά σου όμως δεν περιορίσθηκε μόνον στην έπαρση της σημαίας. Από μόνη σου έθεσες τον εαυτό σου στην υπηρεσία των στρατευμάτων και αγόγγυστα τους προσέφερες αγάπη και στοργή και έγινες για όλους μάνα και αδελφή. Έχοντας επίγνωση του χρέους μας απέναντί σου και απέναντι στην πατρίδα, σου υποσχόμαστε ότι η σημαία σου στα Μαράσια, ΔΕΝ ΘΑ ΥΠΟΣΤΑΛΕΙ ΠΟΤΕ. ΘΑ ΚΥΜΑΤΙΖΕΙ ΠΕΡΗΦΑΝΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ. ΘΑ ΚΥΜΑΤΙΖΕΙ ΨΗΛΑ, ΓΙΑ ΝΑ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΓΕΝΕΤΕΙΡΑ ΣΟΥ από την άλλη μεριά του Έβρου ποταμού, όπως έλεγες".

δ. Συλλυπητήριο μήνυμα του προέδρου της Δημοκρατίας Κάρολου Παπούλια για τον θάνατο της Βασιλικής Λαμπίδου
"Η "κυρά των Μαρασίων", η γυναίκα που αφιέρωσε την ζωή της στην πατρίδα και ενσάρκωσε την περηφάνια των ακριτών του Έβρου, δίδαξε ήθος και στάση ζωής".
"Της χρωστούμε ευγνωμοσύνη για την προσφορά της και την υπόσχεση ότι το παράδειγμα του αγνού της πατριωτισμού θα μείνει ζωντανό και πάντα επίκαιρο". Κάρολος Παπούλιας

ε. Η κυρά της Ρω και η κυρά των Μαρασίων
Εκεί ψηλά, η κυρά των Μαρασίων, θα αντάμωσε την Δέσποινα Αχλαδιώτη, την κυρά της Ρω (1890-1982). Και κείνη η νησιώτισσα από το Καστελλόριζο στα Δωδεκάνησα, ύψωνε για 40 περίπου χρόνια την ελληνική σημαία στο ερημονήσι του Αιγαίου τη Ρω. Την αποκαλούσαν "κυρά της Ρω" ή "κυρά της Ρωμιοσύνης" για τον πατριωτισμό που επέδειξε καθ' όλη τη διάρκεια που έμενε ολομόναχη στην νησίδα Ρω, απέναντι από την τουρκική, ακτή όπου ήταν η αρχαία Αντίφελλος, το σημερινό Κας. Θα έχουν να πουν πολλά οι δύο ηρωίδες.

7ο Κεφάλαιο: Το σπιτάκι με την αυλή και το μνημείο για την κυρά των Μαρασίων

α. Το σπιτάκι στα Μαράσια
Το φτωχικό σπιτάκι της Κυράς των Μαρασίων είναι κάτασπρο και δείχνει φρεσκοβαμμένο. Στην είσοδο του σπιτιού δεσπόζει μια μεγάλη μαρμάρινη πλάκα, αναρτημένη στον εξωτερικό τοίχο, όπου είναι γραμμένα τα εξής: "Σ' αυτό το σπίτι έζησε η Κυρά των Μαρασίων, Βασιλική Λαμπίδου - Φωτακάκη (1904 - 2011), τα τελευταία 50 χρόνια της ζωής της, υψώνοντας κάθε μέρα την ελληνική σημαία". Τα ίδια λόγια από κάτω είναι γραμμένα και στα αγγλικά. Πίσω από το σπίτι της, "διά γυμνού οφθαλμού" ο επισκέπτης ατενίζει το τουρκικό έδαφος.

Στον ιστό που υπάρχει έξω από το σπίτι της ανεμίζει περήφανη η ελληνική σημαία, ενώ δίπλα τοποθετήθηκε το μνημείο με την προτομή της.

β. Το Μνημείο προς τιμήν της ηρωίδας Θρακιώτισσας
Το μνημείο με την προτομή της, είναι μια κάθετη κατασκευή, αποτελούμενη από δύο μέρη. Στο πάνω μέρος βρίσκεται η επιβλητική προτομή της ηρωικής Θρακιώτισσας. Στη βάση της προτομής υπάρχει μαρμάρινη πλάκα, όπου διαβάζουμε: ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΛΑΜΠΙΔΟΥ / ΦΩΤΑΚΑΚΗ. Η ΚΥΡΑ ΤΩΝ ΜΑΡΑΣΙΩΝ: 1904 - 2011.

Ακριβώς κάτω από την σκούρη μορφή της προτομής, και τα επί μαρμάρου στοιχεία της ηρωίδας στην συνέχεια του μνημείου υπάρχει σκαλισμένη κάθετα μια γαλανόλευκη και χρωματισμένη σημαία. Η μαρμάρινη σύνθεση ακουμπά σε ένα μαρμάρινο άσπρο βάθρο και όλο μαζί πάλι σ' ένα πολύ μεγαλύτερο επίπεδο πλαίσιο με δύο σκαλάκια στο μέσο και πιο ψηλά από την επιφάνεια του εδάφους.

Ακριβώς πίσω από το μνημείο υπάρχει ένα κυπαρίσσι, ενώ η μεγαλοπρεπής μαρμάρινη κατασκευή περιβάλλεται από τα καταπράσινα τσιμτσίρια ή πυξάρια. Πρόκειται για θάμνους, που η επίσημη ονομασία τους είναι πύξοι οι αειθαλείς! Όλα το μνημειώδες έργο, μαζί με τα φυτά περιβάλλονται από μαρμάρινο λεπτό περίγραμμα επί του εδάφους σχηματίζοντας έτσι ένα μικρό ηρώο, που ξεχωρίζει από τον υπόλοιπο χώρο. Το μνημείο θεμελιώθηκε από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας κ. Φραγκούλη Φράγκο.

Την μαρμάρινη σύνθεση φιλοτέχνησε ο Γιάννης Μπαρδής, που υπηρέτησε στις Ειδικές Δυνάμεις στον Έβρο και μεγάλο μέρος των εξόδων του μνημείου ήταν από αυτόν. Υπήρξε απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (=Α.Σ.Κ.Τ.). Γλυπτά και μνημεία του Αθηναίου γλύπτη, κοσμούν δημόσιους χώρους της Ελλάδος, του Καναδά, της Γαλλίας, της Κύπρου και του Ισραήλ. Έχει λάβει για το έργο του υψηλές τιμητικές διακρίσεις.

γ. Τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου για την ακριτομάνα του Έβρου και ο κ. Φράγκος Φραγκούλης
Στο ετήσιο μνημόσυνο της ηρωικής Θρακιώτισσας, που τελέστηκε στις 11 Ιουνίου του 2012, παραβρέθηκε ο επίτιμος αρχηγός ΓΕΣ και πρώην υπουργός Άμυνας κ. Φράγκος Φραγκούλης, ο οποίος και πραγματοποίησε τα αποκαλυπτήρια του μνημείου, για την Κυρά των Μαρασίων, δίπλα από το σπίτι της, στην τελευταία γωνιά της ελληνικής γης.

Αξίζει να σημειωθεί, όπως αποκάλυψε και ο ίδιος στην ομιλία του, πως ο ένας από τους γονείς του, ο πατέρας του, ήταν από την Ανατολική Θράκη και η μητέρα του από την Μακεδονία. Για μεγάλο διάστημα έζησε στην Κομοτηνή η οικογένειά του, αλλά αργότερα λόγω της σκληρής βουλγαροκρατίας, που είχε προηγηθεί, έφυγαν από την Κομοτηνή, στην οποία και γεννήθηκε ο ίδιος ο Φράγκος Φραγκούλης.

Μεταξύ των άλλων, είπε στην ομιλία του τα εξής: "Είχαμε την ευκαιρία να τιμήσουμε την κυρά Βασιλική, την Κυρά των Μαρασίων, που μας ενώνει και μας δίνει όραμα για ανάταση".

"Δεν είναι τα υλικά αγαθά, αλλά οι ηθικές αξίες, ο πολιτισμός, η ιστορία μας και οι παραδόσεις μας, που μας επιτρέπουν να παραμείνουμε και να σταθούμε όρθιοι" δήλωσε ο αξιόλογος, κ. Φράγκος Φραγκούλης, που, ένα μεγάλο μέρος της στρατιωτικής του ζωής, το έζησε στον Έβρο και γνωριζόταν πολύ καλά με την κυρά Βασιλική, από το 1976, όταν τοποθετήθηκε σαν ανθυπολοχαγός στην περιοχή του Τριγώνου του Έβρου.

8ο Κεφάλαιο: Φόρος τιμής στην Κυρά των Μαρασίων Έβρου
Το αρχείο πολιτισμού, που είναι η ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια του Ελληνισμού, περιλαμβάνει και παρουσιάζει μιαν μικρή ταινία / βίντεο, με θέμα την κυρά Βασιλική, την Κυρά των Μαρασίων. Αυτήν την ταινία επιμελήθηκε ο Γιώργος Λεκάκης.

α. Ποιος είναι ο Γεώργιος Λεκάκης
Πρόκειται, προκειμένου για το βίντεο - ταινία για ένα πνευματικό προϊόν του Γιώργου Λεκάκη, που είναι συγγραφέας, λαογράφος και δημοσιογράφος, με πατέρα που καταγόταν από τα Σφακιά της Κρήτης και του οποίου η οικογένεια κυνηγήθηκε από τους Οθωμανούς. Η μητέρα του από το Πλατύ Ημαθίας και από οικογένεια προερχόμενη από την Καππαδοκία. Ο ίδιος ο συγγραφέας γεννήθηκε στο Μόναχο της Γερμανίας, όπου οι γονείς του ήσαν οικονομικοί μετανάστες. Εκεί μεγάλωσε και σπούδασε κοινωνιολογία, λαογραφία και δημοσιογραφία. Την Άνοιξη του 1999 επιμελήθηκε την ταινία της Ακαδημίας Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης. Το 2010 κυκλοφόρησε το βιβλίο του: "Ίμβρος παιπαλόεσσα (=ορεινή, δασώδης / ομηρική λέξη) το ιερό νησί του Ερμού, του ουρανού και των δακρύων". Τον Δεκέμβριο του 2011, η Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας (ΕΜΑΕΜ), της οποίας ο Λεκάκης υπήρξε μέλος, τον βράβευσε στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών για την εν γένει προσφορά του στην έρευνα. Επίσης, το "Καφενείο των Ιδεών", σε συνεργασία με τον Όμιλο Unesco Πειραιώς και Νήσων, του απένειμαν το μετάλλιο "Μ. Αλέξανδρος" το 2012, "για την κοινωνική προσφορά" του και "για την ευδόκιμη (=πετυχημένη) πορεία του στον τομέα, τον οποίο υπηρετεί" αντιστοίχως.

β. Η μικρή ταινία για την Κυρά των Μαρασίων
Αυτός λοιπόν ο σπουδαίος άνθρωπος του πνεύματος, παρουσιάζει βίντεο για την υπεραιωνόβια Κυρά των Μαρασίων. Καθώς ξεκινά η μικρή ταινία παρουσιάζεται ο χάρτης της Ελλάδος και ο φακός εστιάζει στην καταπράσινη περιοχή της Θράκης και συγκεκριμένα, την περιοχή των Μαρασίων, τα οποία βρίσκονται μετά τις Καστανιές. Και ενώ ακούγεται ο εθνικός μας ύμνος, βλέπουμε το μικρό ηρώο, με την προτομή της Κυρά Βασιλικής και παράλληλα παρατηρούμε να κυματίζει περήφανη η ελληνική σημαία, με τον πολύ υψηλό ιστό", για να την βλέπουν και οι απέναντι", όπως συνήθιζε να λέγει η ηρωική Θρακιώτισσα. Στην συνέχεια, εμφανίζεται το πορτραίτο του Γρηγορίου Μαρασλή του πρώην δημάρχου της Οδησσού και βλέπουμε εικόνες μερικών από τις δωρεές του. Και συγχρόνως ακούμε ένα ποντιακό τραγούδι. Μαζί με όλα αυτά απολαμβάνουμε όμορφες ανοιξιάτικες και χαρούμενες οπτικο-ακουστικές εικόνες από την εύφορη περιοχή των Μαρασίων. Ακολούθως, εμφανίζεται ο ίδιος ο Λεκάκης, ενώ στο πλάι του εντοπίζουμε μια χειρόγραφη επιγραφή, στην οποία διαβάζουμε: "ΔΙΑΒΑΤΗ ΣΑΝ ΠΕΡΝΑΣ / ΠΡΟΣΕΥΧΗΣΟΥ / ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ". Γι' αυτήν την πατρίδα την Θράκη, ο ηθοποιός Θανάσης Βέγγος συνήθισε να λέγει: "Εδώ η Ελλάδα είναι ακόμη ωραία. Και χρειάζεται την συμπαράστασή μας" και πολύ περισσότερο τώρα θα προσθέταμε και μεις, στην εποχή μας, που η υπογεννητικότητα μαστίζει όλη την Θράκη, επιπλέον. Πολλά σπίτια των χωριών του βόρειου Έβρου έχουν εγκαταλειφθεί από τους κατοίκους τους και αγοράζονται από Βουλγάρους και Τούρκους, σε πολύ εξευτελιστικές τιμές. Ας θυμηθούμε ότι στο Σουφλί πέρυσι γεννήθηκαν 500 άτομα και πέθαναν 1.300 άνθρωποι. ΑΣ ΛΗΦΘΟΥΝ ΠΟΛΥ ΣΟΒΑΡΑ ΥΠΟΨΗ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΥΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΟΠΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΑΠΟ τους ΕΔΩ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥΣ ΤΟΥ ΑΘΗΝΟΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ, δηλαδή τους βουλευτές και τους περιφερειάρχες και ας ενεργήσουν εγκαίρως, προτού να είναι αργά.

γ. Η έμπρακτη αγάπη της Κυράς των Μαρασίων για τα στσρατευμένα νιάτα
Ο κ. Λεκάκης ήταν από αυτούς που γνώρισαν την κυρά Βασιλική, όταν υπηρετούσε την θητεία του στην περιοχή και μάλιστα ωφελήθηκε και αυτός από την γεμάτη αγάπη και προσφορά, κυρά Βασιλική. Μας λέγει στην μικρή ταινία του: "Ήταν η μάνα μας! Ερχόμασταν στο σπίτι της και λέγαμε: Μάνα, πεινώ! Μάνα, πλύνε μου τα ρούχα και δεν υπήρχε τότε πλυντήριο). Μάνα, ράψε μου το κουμπιά κ.ά. Όσοι υπηρετήσαμε εκεί, πάντα την θυμόμαστε με αγάπη. Ήταν η δεύτερη μάνα για μας. Στην αυλή του σπιτιού της υπήρχαν άφθονες 100φυλλες τριανταφυλλιές, με κόκκινα ευωδιαστά τριαντάφυλλα, το σύμβολο της Θράκης και της Ροδόπης, ειδικότερα.

Σ' αυτό το ακρότατο σημείο, λίγα μέτρα από την Τουρκία, στο μνημείο της πάντα βρίσκεις λουλούδια, διότι υπάρχει κάποιος ή κάποιοι που δεν αφήνουν την ΜΑΝΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ χωρίς λουλούδια".

Υπεύθυνοι συντελεστές γι' αυτήν την μικρή ταινία ήσαν: Στις κάμερες: Μουσαίος και Παναγ. Μπανταλάκης, στον ήχο και μοντάζ: Παναγ. Μπανταλάκης, στις φωτογραφίες: "Βακτριανή" και Γιώργος Λεκάκης, τραγούδι: "Η Ρωμανία επάρθεν" από την Μήδεια Χουρσουλίδου.

9ο Κεφάλαιο και τελευταίο: Αιωνία σου η μνήμη, αθάνατη Θρακιώτισσα, Κυρά των Μαρασίων!
Ο ποταμός Έβρος, ο "Αργυρρορύτης" του Ευριπίδη (=τραγικός ποιητής του 5ου π.Χ. αιώνα) και ο "Χρυσοφόρος" του Πλίνιου (=Ρωμαίος συγγραφέας και φυσιοδίφης, του 1ου μ.Χ. αιώνα), είναι ένας από τους σημαντικότερους υγρότοπους της χώρας μας, με το Δέλτα του, που έχει μεγάλη ορνιθολογική αξία λόγω της μεγάλης ορνιθοπανίδας του. Πουλιά αρμενίζουν στον ουρανό, ερωδιοί και λευκοί κύκνοι. Κιτρινίζει ευχάριστα ο τόπος, ιδιαίτερα μετά την Ορεστιάδα, από τα ανθένια κεφαλάκια του ηλίανθου, ενώ παρεμβάλλονται ψηλόσωμα καλαμπόκια και ζαχαρότευτλα. Βουίζουν γύρω τα μελίσσια και από τα νερά του ποταμού ξεπετάγονται τα κοπάδια των πουλιών.

Μια ονειρεμένη περιγραφή του τοπίου στον ποταμό Έβρο, δυστυχώς, ελάχιστα γνωστό και πολύ λιγότερο ακόμη διαφημιζόμενο. Σε μια ανάσα από τον Έβρο ποταμό και από την Τουρκία, έζησε μέχρι τα 107 της χρόνια, η Κυρά των Μαρασίων, με πλήρη διαύγεια πνεύματος και με προσφορά προς τα στρατευμένα νιάτα της εσχατιάς της Ελλάδος, υψώνοντας για 50 συνεχή έτη την γαλανόλευκη στην αυλή του σπιτιού της. Ταύτισε το όνομά της με την Ελληνίδα μάνα, την μάνα της προσφοράς. Έμαθε να μην κάμπτεται, να μην αλλοιώνεται και να μην το βάζει κάτω, αυτή η Μαυροθαλασσίτισσα Ανατολικοθρακιώτισσα Ηρωίδα!

Εφάρμοσε στην μακρόχρονη ζωή της με τα έργα της και τα λόγια της, αυτό που είχε πει ο Τζων Φιτζέραλντ Κέννεντι (J.F.K.) 1917 - 1963, ο Αμερικανός Πρόεδρος που δολοφονήθηκε: "ΜΗ ΡΩΤΑΣ ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ Η ΠΑΤΡΙΔΑ ΓΙΑ ΣΕΝΑ, ΑΛΛΑ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΣΑΙ ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΕΣΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ".