xρονοτοπία

Το κρανίο ανθρώπου 400.000 χρόνων που βρέθηκε στην Ιταλία, «επανασυναρμολογήθηκε» ψηφιακά!
Στην αρχή πίστευαν ότι είναι 1.000.000 χρόνων!
Ο «άνθρωπος του Ceprano» είναι Homo heidelbergensis.
Γιατί δεν κάνουμε το ίδιο με το κρανίο 
των Πετραλώνων Χαλκιδικής (όταν το ξανα-βρούμε);

Η αλήθεια για τον «άνθρωπο του Ceprano» αποκαλύφθηκε χάρις σε μια ηλεκτρονική μικρο-τομογραφική σάρωση, πολύ υψηλής ανάλυσης, στο Διεθνές Κέντρο Θεωρητικής Φυσικής «Abdus Salam», στην Τεργέστη, η οποία επέτρεψε στους παλαιοντολόγους να επανασυναρμολογήσουν ψηφιακά τα περισσότερα από 50 θραύσματα, που αποτελούσαν το αρχαιότερο απολιθωμένο κρανίο που ανακαλύφθηκε στην Ιταλία μέχρι σήμερα!
Τα λείψανα ευρέθησαν στις 13 Μαρτίου 1994, λίγα χιλιόμετρα από το Ceprano (στο νότιο Λάτιο / Λάτσιο) σε σωστικές ανασκαφές, κατά την κατασκευή ενός δρόμου. Την ανακάλυψη έκανε ο Italo Bidittu, πρώην πλοίαρχος και παλαιοντολόγος: Ένα κρανίο, σε πολλά κομμάτια, του οποίου το πάχος και τα ισχυρά τροχιακά τόξα έδειχναν, ωστόσο, ένα αναμφισβήτητο σημάδι αρχαιότητος.
Με το πέρασμα των χρόνων ο «άνθρωπος του Ceprano», όπως ονομάσθηκε, μελετήθηκε από τον ίδιο τον Bidittu, στον οποίο, εν τω μεταξύ, απονεμήθηκε επί τιμή πτυχίο και έγινε καθηγητής Πανεπιστημίου! (σ.σ.: Αλήθεια, στα «ανοικτά στον κόσμο» ελληνικά Πανεπιστήμια υπάρχει πρόβλεψη πτυχίου επί τιμή; Για κάποιον που λέει ή εφευρίσκει κάτι τόσο σπουδαίο, που οι κλασσικοί καθηγητές δεν το είχαν πει;). Ανασυνέθεσε την μορφολογία του κρανίου, χρησιμοποιώντας τα αρχικά τεμάχια και έναν μεγάλο αριθμό ενθέτων από γύψο για να τα κρατήσει μαζί. Αρχικώς είχε προταθεί μια συγκλονιστική χρονολόγηση: Μεταξύ 700.000-1.000.000 χρόνων! Οι Ιταλοί επίστευαν ότι είχαν στα χέρια τους ένα πολύ σπάνιο ευρωπαϊκό παράδειγμα του Homo erectus…
Αλλά η χρονολόγηση των εδαφών, από τα οποία προέκυψαν τα απομεινάρια, έδωσε ένα πολύ διαφορετικό αποτέλεσμα: Μόλις… 400.000 χρόνια πριν!
«Τώρα έχουμε μια οριστική απάντηση», λέει ο κ.G.Manzi, ο οποίος ηγήθηκε της ομάδος παλαιοντολόγων του Πανεπιστημίου της Ρώμης La Sapienza, που συμμετείχαν στην ψηφιακή ανακατασκευή του κρανίου. Με τα χρόνια, έχουν γίνει τρεις διαφορετικές ανακατασκευές του κρανίου, συνδυάζοντας θραύσματα οστών με τμήματα γύψου. Οι ερευνητές «σάρωσαν» το κρανίο, με μικρο-τομογραφία και εν συνεχεία το ξανα-συναρμολόγησαν με εικονικό τρόπο. «Η πιο σημαντική πράξη», εξηγεί ο παλαιοανθρωπολόγος, «ήταν το πίσω μέρος του κρανίου, το οποίο παραμορφώθηκε υπό την πίεση του εδάφους, στο οποίο ήταν θαμμένο για χιλιετίες. Επαναφέραμε την αρχική του μορφή στον υπολογιστή. Ο «άνθρωπος του Ceprano» πέθανε εκεί που τον βρήκε ο κ.Bidittu. Αποκλείεται οριστικώς ότι ο χώρος ταφής του να έχει μεταφερθεί σε πιο πρόσφατα ιζήματα. Τελικώς, πέρα από κάθε εύλογη αμφιβολία, η ηλικία του είναι 400.000 χρόνων. Το σημερινό Valle del Liri, κλειστό προς την θάλασσα από τα βουνά Lepini, Ausoni και Aurunci και προς τα μέσα από τις προ-Απέννινες οροσειρές. Πριν από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, θα ήταν ένα πολύ απομονωμένο μέρος. Οι κάτοικοί του μόλις ήλθαν σε επαφή με τους κοντινούς πληθυσμούς. Άρα μπορεί να υπήρχαν κάποια αρχαϊκά χαρακτηριστικά ανθρώπων, ενώ πιο μοντέρνα είδη άρχισαν να εξαπλώνονται στην υπόλοιπη Ευρώπη».
Σύμφωνα με την έρευνα, η μορφολογία του κρανίου του Ceprano φαίνεται πολύ πιο συνεπής με εκείνη του Homo heidelbergensis - προγονική του Homo neanderthalensis.
ΠΗΓΗ: Fabio Di Vincenzo, Antonio Profico, Federico Bernardini, Vittorio Cerroni, Diego Dreossi, Stefan Schlager, Paola Zaio, Stefano Benazzi, Italo Biddittu, Mauro Rubini, Claudio Tuniz & Giorgio Manzi «Digital reconstruction of the Ceprano calvarium (Italy), and implications for its interpretation», Nature, La Repubblica, 31.10.2017.
Θα ήθελα να ρωτήσω τα ελληνικά Πανεπιστήμια, την Ακαδημία, το υπ. Πολιτισμού: Έχει «επανασυναρμολογηθεί», ψηφιακά έστω, το κρανίο του ανθρώπου των Πετραλώνων (εάν δεν έχει χαθεί και καταστραφεί;). Εάν όχι, γιατί; Ποιος φταίει; Ποιος ευθύνεται γι’ αυτό; Ποιος πρέπει να δώσει λόγο στην παγκόσμια κοινότητα, στην έρευνα, στην επιστήμη, στον πολιτισμό, εν τέλει στην δικαιοσύνη;
Κατά την άποψή μου, θα πρέπει να απολογηθούν γι’ αυτό, όλοι όσοι χρημάτισαν υπουργοί Πολιτισμού της Ελλάδος, μετά την εύρεσή του, καθώς και οι γενικοί γραμματείς του αμαρτωλού αυτού υπνουργείου…

Οι Γερμανοί εκθέτουν ξεδιάντροπα έργα τέχνης από την συλλογή του εβραίου, συνεργάτη των ναζί, Hildebrand Gurlitt, σε Βέρνη και Βόννη, ενώ υπάρχουν ερωτηματικά για την νόμιμη προέλευσή της!
Ανάμεσά τους και το έργο «Έλληνες και Βάρβαροι», του Klee

«Ευχαριστιέσαι περιστασιακά με αυτά που έχεις;». Έτσι ξεκινά μια επιστολή προς τον Cornelius Gurlitt από την αδελφή του, Renate, περιγράφοντας έναν αριθμό περίπου 1.500 έργων τέχνης που τους κληροδότησε ο πατέρας τους, Hildebrand Gurlitt, έμπορος τέχνης της εποχής της παντοδυναμίας των ναζί. «Μερικές φορές μου φαίνεται ότι το πιο προσωπικό και πολύτιμο κληροδότημά του έχει γίνει το πιο σκοτεινό βάρος για εμάς»… Η μοιραία κληρονομιά στην οποία αναφέρεται είχε συλλεχθεί, σε μεγάλο βαθμό, από τον πατέρα τους, αφού είχε στρατολογηθεί από τους ναζί, για να πουλήσει τα (λεγόμενα) «εκφυλισμένα έργα τέχνης», για να «καθαρίσει» τα γερμανικά μουσεία από αυτά και, αργότερα, να αγοράσει το μεγα-μουσείο του Χίτλερ, το Führermuseum, στο Λιντς (μουσείο που δεν πραγματοποιήθηκε τελικά ποτέ)…
Τα παραπάνω έργα ανακαλύφθηκαν το 2012 στο Μόναχο, στο διαμέρισμα του Cornelius Gurlitt, που είχε προσελκύσει την προσοχή των γερμανικών φορολογικών Αρχών, όταν πιάστηκε να ταξειδεύει στην Ελβετία, με μια βαλίτσα γεμάτη με μετρητά και έργα. Αλλά ο κόσμος δεν έμαθε ποτέ για την συγκλονιστική ανακάλυψη, μέχρι που το γερμανικό περιοδικό Focus έφερε στο φως την ιστορία το 2013, δημιουργώντας «άβολα ερωτήματα» για την γερμανική κυβέρνηση, σχετικά με το απόρρητο, την αξία των έργων τέχνης, και, φυσικά, την προέλευσή τους…
Προσφάτως, μετά από χρόνια κατηγοριών για έλλειψη διαφάνειας της γερμανικής κυβερνήσεως της Μέρκελ, στον χειρισμό του «κόλπου Gurlitt», όπως ονομάσθηκε, πάνω από 400 έργα τέχνης της Συλλογής Gurlitt εκτίθενται σε δύο ιδρύματα σε δύο διαφορετικές χώρες:
-Το Kunstmuseum της Βέρνης στην Ελβετία, στο οποίο ο Κορνήλιος ονομάζεται «κληρονόμος της συλλογής», όταν πέθανε το 2014», και
-το Bundeskunsthalle της Βόννης στην Γερμανία.
Το Μουσείο της Βέρνης, το οποίο δήλωσε «συγκλονισμένο» όταν έμαθε για το «κληροδότημα Gurlitt», έχει κάνει δεκτή μόνον την συλλογή έργων, των οποίων η προέλευση έχει ξεκαθαριστεί, και τα οποία αποτελούν περίπου το 1/3 των 150 έργων στην έκθεση…
Εστιάζοντας στην αποκαλούμενη «εκφυλισμένη» τέχνη, που κατάσχεσαν οι ναζί από τα γερμανικά μουσεία (και όχι μόνον), η έκθεση περιλαμβάνει εκπληκτικά έργα του γερμανικού εξπρεσιονισμού, του Berlin Secession και των κινημάτων Brücke και Blaue Reiter, όλα σε χαρτί – τα έργα σε χαρτί αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής Gurlitt - από καλλιτέχνες όπως οι Ernst Ludwig Kirchner, August Macke, Otto Dix, Paul Gauguin, Edvard Munch, Käthe Kollwitz, Paul Klee και Emil Nolde (αν και μέλος του ναζιστικού κόμματος!).
Είναι πολύπλοκη η ιστορία του Hildebrand Gurlitt: Έχοντας αρχικά χάσει την δουλειά του, ως διευθυντής μουσείου το 1933, για την άρνησή του να φέρει την ναζιστική σημαία και για την προβολή έργων του γερμανικού εξπρεσιονισμού, ο Gurlitt άνοιξε ιδικό του κατάστημα, στο όνομα της συζύγου του, επειδή ο ίδιος ήταν κατά 1/4 εβραίος. Αλλά μόνον λίγα χρόνια μετά, τον βρίσκουμε στρατευμένο απ’ τους ναζί, να ασχολείται με το κυνήγι της «εκφυλισμένης» τέχνης για λογαριασμό των διωκτών των εβραίων...
Η έκθεσις της Βέρνης αναρωτιέται εάν ο Hildebrand στην πραγματικότητα συνέβαλε στην συντήρηση πολλών έργων. Ένα σχέδιο του Kirchner (με τίτλο «Zwei Akte auf Lager» του 1907-8), όπως και άλλα, που απέτυχαν να πουληθούν στην περίφημη δημοπρασία της Λουκέρνης του 1939, όπου τα σημαντικότερα έργα τέχνης πήγαν πολύ κάτω από την τρέχουσα αγοραία αξία τους, βρέθηκαν στην ιδική του ιδιωτική συλλογή. Πολλά άλλα έργα που αγόρασε από την ίδια δημοπρασία ευρίσκονται τώρα στο Kunsthalle της Βέρνης.
Και οι δύο εκθέσεις υπογραμμίζουν, επίσης, τις ιστορίες των θυμάτων, είτε πρόκειται για καλλιτέχνες, όπως ο Κίρχνερ (ο οποίος αυτοκτόνησε το 1938), ή οικογένειες, ή άλλους εβραίους εμπόρους, που αναγκάσθηκαν να πουλήσουν και των οποίων οι εισπράξεις πήγαν στον «αριανισμό» (aryanized, δηλ. υπέρ της Αρίας φυλής!). «Υπάρχει πάντα μια μικρή πιθανότητα ένα έργο που κατασχέθηκε από ένα γερμανικό μουσείο να ήταν δάνειο από ιδιωτική εβραϊκή συλλογή», λέει η κ. Nina Zimmer, διευθύντρια του Kunstmuseum Βέρνης. «Μέχρι να το επιβεβαιώσουμε η ιδιοκτησία των μουσείων, λέει, η προέλευση εξακολουθεί να θεωρείται ασαφής».
Για το μουσείο της Βέρνης, το οποίο διαχειριζόταν επίσης το «Κέντρο Paul Klee», η ανακάλυψις δύο έργων του Klee ήταν εξαιρετικά σημαντική. «Επειδή ο Klee διατήρησε το ιδικό του raisonné (κατάλογο), γνωρίζαμε ότι τα έργα αυτά υπήρχαν. Αλλά μόνον ότι ήταν σε ιδιωτική συλλογή», λέει η κ.Zimmer. Η εύρεσή τους εδώ «ήταν μια δραματική στιγμή», προσθέτει. Η προέλευσίς τους, όπως και αυτή των 112 επιπρόσθετων έργων στην Βέρνη, είναι ασαφής. Είναι γνωστόν ότι κατασχέθηκαν από ένα μουσείο και αργότερα τα αγόρασε ο Hildebrand, από την ιδιωτική συλλογή ενός διευθυντή γερμανικού μουσείου. Ο τρόπος με τον οποίο ο διευθυντής μπόρεσε να τα αγοράσει είναι ο σύνδεσμος που λείπει. Είναι ενδιαφέρον ότι ένας από τους πίνακες του Klee, με τίτλο «Έλληνες και Βάρβαροι», ήταν έργο το οποίο ο Adam Szymczyk ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα να παρουσιάσει στην εφετινή documenta 14…
Η διαφάνεια όσον αφορά την έρευνα προελεύσεως είναι επίσης ένα σημαντικό στοιχείο και στις δύο εκθέσεις. Στις παρενθέσεις, σε πολλές ετικέττες, υπάρχουν κενά, επειδή υπάρχουν κενά στην ιστορία του έργου…
Η Γερμανίδα υπουργός Πολιτισμού, Monika Grutters, εχορήγησε 6.500.000 ευρώ για έρευνα σχετικά με την προέλευση των έργων, που πραγματοποιήθηκε από ειδική ομάδα εργασίας με επί κεφαλής τον Andrea Baresel-Brand. Μέχρι στιγμής, 6 έργα έχουν αναγνωριστεί ως λεηλατημένα από τους ναζί. Η χρηματοδότηση της έρευνας τελειώνει στο τέλος του 2017.
Από το σύνολο του έργου, έχουν διερευνηθεί 1.039 έργα. Από αυτά, τα 735 χρειάζονται επί πλέον «βαθειά έρευνα», που σημαίνει ότι υπάρχουν κενά στην προέλευσή τους. Παρά τα κενά, 464 έργα είναι σε «βαθειά έρευνα». Δεν έχουν σαφή ένδειξη ότι έχουν ναζιστική καταγωγή. Άλλα 152 σημειώνονται ως «πιθανώς λεηλατημένα έργα». Για εκατοντάδες έργα, συμπεριλαμβανομένου ενός του Σεζάν, με τίτλο «La Montagne Sainte-Victoire», η έρευνα συνεχίζεται…
Περίπου 250 από αυτά τα έργα εκτίθενται στην Βόννη. Μέχρι το τέλος του έτους, είναι πιθανόν αρκετά έργα να χαρακτηρίζονται ως «λεηλατημένα». Τι θα συμβεί σε αυτά τα έργα, ωστόσο, είναι ασαφές. Κατά πάσαν πιθανότητα θα παραμείνουν στην Γερμανία (σ.σ.: η οποία συνηθίζει να κρατά αποστάσεις από τα έργα των ναζί, αλλά παράλληλα να πλουτίζει από αυτά)…
ΠΗΓΗ: Focus, artnet News, 3.11.2017.
Και οι παραδόπιστοι κερδοσκόποι της τέχνης, αδιάφοροι για όποια προέλευση αυτή έχει, δεν σταματούν εδώ: Οι δύο εκθέσεις θα ταξειδέψουν στο Martin Gropius Bau στο Βερολίνο τον ερχόμενο Σεπτέμβριο!..
Βλ. επίσης άρθρα του Γ. Λεκάκη:
«Η Γερμανία πλήρωσε 1,28 εκατ. δολλ. για έργο τέχνης που είχαν κλέψει οι ναζί από εβραίο! Άρα οι Γερμανοί αναγνωρίζουν ότι πρέπει να πληρώσουν αποζημιώσεις στα θύματά τους! Γιατί δεν κάνουν το ίδιο με την Ελλάδα;», εφημ. Κόντρα, 16.4.2017.
«Πώς οι ναζί, με την βοήθεια ενός εβραίου, του Κράμερ, έπαιρναν έργα τέχνης από Ολλανδούς! Σπάνια έγγραφα, του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, για τις ναζιστικές λεηλασίες έργων τέχνης, εν όψει…  «Μουσείου Χίτλερ»! Η «Ειδική Αποστολή Λίντς»… λήστευε για το Μουσείο του Φύρερ!», εφημ. Κόντρα, 30.4.2017.
«Αποσύρθηκε από δημοπρασία έργο τέχνης κλεμμένο από τους Γερμανούς ναζί. Προοριζόταν για το… «Μουσείο του Χίτλερ»! Νομικός χαμός και νομικό χάος στην Ευρώπη!», εφημ. Κόντρα, 7.5.2017.