Εθνική μέρα δράσης ενάντια στη χρήση των δηλητηριασμένων δολωμάτων

Η Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών των Εθνικών Πάρκων Δέλτα Νέστου, Βιστωνίδας και Ροδόπης πραγματοποίησε εκδηλώσεις ενημέρωσης για τις αρνητικές επιπτώσεις της χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων στην προστασία της βιοποικιλότητας, των ειδών άγριας ζωής, αλλά και των παραγωγικών ζώων και ζώων εργασίας, στο Πόρτο Λάγος και στο Παρανέστι την Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου.

Οι εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν με αφορμή την εθνική μέρα δράσης ενάντια στη χρήση των δηλητηριασμένων δολωμάτων, η οποία θεσμοθετήθηκε το 2022 από τα Υπουργεία Περιβάλλοντος & Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και εορτάζεται στις 22 Φεβρουαρίου.

Δηλητηριάστηκαν προστατευόμενα ζώα, η περίπτωση του ορνίου
Κατά το πρόσφατο παρελθόν υπήρξαν στην περιοχή του Νέστου περιστατικά θανάτωσης άγριων προστατευόμενων ζώων, λόγω χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων, παρά το ότι αυτή έχειαπαγορευθεί οριστικά από το 1993. Σε λιγότερο από τρεις δεκαετίες οι πληθυσμοί των γυπών, κυρίως στην ηπειρωτική Ελλάδα κατέρρευσαν εξαιτίας της παράνομης χρήσης τους, ενώ από κάποιες περιοχές εξαφανίστηκαν εντελώς. Οι περιοχές των Στενών Νέστου και της κοιλάδας Κομψάτου αποτελούν σημαντικότατες περιοχές για την τροφοληψία αρπακτικών πουλιών όπως το όρνιο.

Το όρνιο είναι ένα από τα τέσσερα είδη γύπα που απαντώνται στην Ελλάδα και είναι αυστηρά προστατευόμενο είδος. Στην Ελλάδα, ο πληθυσμός των ορνίων, όπου παλαιότερα ήταν σε μεγάλη αφθονία, κατέρρευσε μετά τη δεκαετία του 1990 στην ηπειρωτική χώρα, με αποτέλεσμα να χαρακτηριστεί ως «Κρισίμως Κινδυνεύον» στο κόκκινο βιβλίο των απειλούμενων ζώων της Ελλάδας.

Το 2012 καταγράφηκε στην περιοχή του Κρωμνικού ένα από τα πιο σοβαρά περιστατικά δηλητηρίασης των τελευταίων ετών στη χώρα, καθώς βρέθηκαν δηλητηριασμένοι τέσσερις Χρυσαετοί (Aquilachrysaetos), δύο Όρνια (Gypsfulvus) και μια Γερακίνα (Buteobuteo), με αποτέλεσμα να εξαφανιστούν από την περιοχή τα δύο πρώτα είδη. Δυστυχώς, κάθε χρόνο γίνονται αντιληπτά περιστατικά δηλητηριασμένων δολωμάτων στην Κοιλάδα του Κομψάτου με πιο σημαντικό αυτό στις 15/3/2019, όπου το δηλητηριασμένο δόλωμα ήταν ένα άλογο και βρέθηκαν νεκρά ένα όρνιο, ένα κοράκι και δύο αλεπούδες. Ευτυχώς όμως τα όρνια καταγράφηκαν ξανά στην περιοχή του Κομψάτου και αυτό δημιουργεί σημαντική προσδοκία για ανάκαμψη του πληθυσμού.

Ενημέρωση μέσα από δράσεις
Ένας από τους κύριους τρόπους αντιμετώπισης της χρήσης των δηλητηριασμένων δολωμάτων είναι η ενημέρωση των χρηστών για τα προβλήματαπου προκύπτουν από αυτή την παράνομη πρακτική. Για τον σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκαν οι εξής δράσεις από τη ΜΔΠΠ Εθνικών Πάρκων Δέλτα Νέστου-Βιστωνίδας και Ροδόπης:

-Αποστολή anti-poisonkits (κυτίων πρώτων βοηθειών) που έχουν παραχθεί στο πλαίσιο του έργου LIFEARCPRPOM, στο ΑΠΘ και στην Περιβαλλοντική Οργάνωση «Καλλιστώ» για διάθεση σε κτηνοτρόφους ή κυνηγούς.

-Δράσεις ενημέρωσης- ευαισθητοποίησης σε σχολεία:

Πρώτον, υπάλληλοι της Μονάδας Διαχείρισης επισκέφθηκαν το Γυμνάσιο και το Λύκειο του Παρανεστίου (ΠΕ Δράμας) όπου ενημέρωσαν 26 μαθητές για την παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων, το μέγεθος και τις επιπτώσεις της εις βάρος της βιοποικιλότητας, τα αίτια εφαρμογής αυτής της πρακτικής, καθώς και τους τρόπους αντιμετώπισηςτου φαινομένου. Έμφαση δόθηκε στη δημιουργία και λειτουργία των Ειδικών Μονάδων Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων (ΕΜΑΔΔ), καθώς και στο ρόλο του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος & Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) στη σημαντική αύξηση του αριθμού των ΕΜΑΔΔ που επιχειρούν σήμερα στην Ελλάδα. Η παρουσίαση ολοκληρώθηκε με τον χειριστή Κώστα Κυριακίδη συνοδευόμενο από τον ειδικά εκπαιδευμένο σκύλο του, τη Λάικα, που συνιστούν μία από τις ΕΜΑΔΔ του ΟΦΥΠΕΚΑ και δραστηριοποιείται στην περιοχή ευθύνης της Μονάδας Διαχείρισης Νέστου-Βιστωνίδας και Ροδόπης. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης υποβλήθηκαν ερωτήσεις που έδωσαν το έναυσμα για σύντομες συζητήσεις μεταξύ των εισηγητών και των μαθητών.

Δεύτερον, εικοσιέξι μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Μ. Ευμοίρου (ΠΕ Ξάνθης,) επισκέφθηκαν το Κέντρο Πληροφόρησης στο Πόρτο Λάγος, όπου παρακολούθησαν παρουσίαση και σχετικό βίντεο για το πρόβλημα των δηλητηριασμένων δολωμάτων, καθώς και για τις δράσεις αντιμετώπισής του από τον ΟΦΥΠΕΚΑ και την ΕΜΑΔΔ. Οι μικροί μαθητές κατασκεύασαν μάσκες άγριων ζώων, όπως ασπροπάρη, αρκούδας, αλεπούς, τα οποία απειλούνται από τα δηλητηριασμένα δολώματα. Τέλος, έφτιαξαν αφίσα με μηνύματα υπέρ της μη χρήσης των δηλητηριασμένων δολωμάτων.