Ροδόπη: Ας ψηφίσουμε τους πιο άξιους υποψηφίους

Καθώς η αντίστροφη μέτρηση για τις εθνικές εκλογές έχει ήδη ξεκινήσει με την προσφυγή στις κάλπες στις 21 Μαΐου, θα είχε ενδιαφέρον να εστιάσουμε στον αντίκτυπο που έχει το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής στο Νομό Ροδόπης, καθώς και στην ιδιαιτερότητα που σηματοδοτεί για την περιοχή μας το πολύ πιθανό ενδεχόμενο να οδηγηθεί η χώρα και σε δεύτερες εκλογές με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής.

Όσον αφορά την εφαρμογή του συστήματος της απλής αναλογικής σε τριεδρικές περιφέρειες, όπως είναι η εκλογική περιφέρεια Ροδόπης, πρακτικά όχι μόνο δεν διαφοροποιεί τα δεδομένα, αλλά αντίθετα τα απλουστεύει περαιτέρω και αποκλείει κάθε ενδεχόμενο για «καραμπόλες» και εκπλήξεις που έχουμε ζήσει στο παρελθόν.

Ροδόπη: η κατανομή των εδρών
Συγκεκριμένα, με την απλή αναλογική στη Ροδόπη, οι τρεις βουλευτικές έδρες αναμένεται να κατανεμηθούν από μία στα κόμματα που θα καταλάβουν τις τρεις πρώτες θέσεις στις προτιμήσεις του εκλογικού σώματος Όπως δηλαδή είχε συμβεί και το 2019, όταν ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ είχαν εκλέξει από έναν βουλευτή.

Το σενάριο να εκλέξει κάποιο κόμμα δεύτερη έδρα θεωρείται απίθανο με βάση την υπάρχουσα δυναμική των κομμάτων, αφού για κάτι τέτοιο απαιτείται το πρώτο κόμμα να συγκεντρώσει τέτοιο υψηλό ποσοστό ώστε να υπερκαλύψει το εκλογικό μέτρο του 33,3% για την εκλογή του ενός βουλευτή και το ποσοστό που του απομένει, να ξεπερνά το ποσοστό του τρίτου κόμματος. Με βάση τα δεδομένα του 2019, ένα τέτοιο σενάριο φαντάζει εξωπραγματικό, αφού θα πρέπει το πρώτο κόμμα να συγκεντρώσει ποσοστό άνω του 55,24% ώστε να κερδίσει δύο έδρες.

Οπότε τα επιτελεία των κομμάτων ετοιμάζονται να διεκδικήσουν μία από τις πρώτες τρεις θέσεις, που θα συνεπάγεται την εκλογή ενός βουλευτή και συγκεκριμένα του υποψηφίου που θα συγκεντρώσει τον μεγαλύτερο αριθμό σταυρών μεταξύ των συνυποψηφίων του στο ίδιο κόμμα.

Η εσωτερική «μάχη του σταυρού» και η σημασία της στην πιθανότητα δεύτερης κάλπης
Όμως το ενδιαφέρον μετατοπίζεται στην εσωτερική «μάχη του σταυρού» για έναν πολύ βασικό λόγο. Το ενδεχόμενο να στηθούν νέες κάλπες, έναν περίπου μήνα μετά τις πρώτες, όχι μόνο δεν αποκλείεται, ίσα-ίσα συγκεντρώνει τις πιο πολλές πιθανότητες. Μόνο που οι δεύτερες εκλογές θα διεξαχθούν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής και αυτή τη φορά με τη λίστα που θα καταθέσουν οι κομματικοί σχηματισμοί, όπως προβλέπει ρητά το Σύνταγμα.

Και ενώ η κατανομή των εδρών μεταξύ των κομμάτων θα είναι ίδια με την κάλπη της απλής αναλογικής, στην περίπτωση όμως της διεξαγωγής δεύτερων εκλογών, η εκλογή των βουλευτών δεν θα γίνει με βάση το σταυρό προτίμησης, αλλά με βάση τη λίστα που θα καταθέσουν τα κόμματα. Αυτό σημαίνει ότι τα ψηφοδέλτια των κομμάτων θα καταρτιστούν με βάση τους σταυρούς προτίμησης που συγκέντρωσε κάθε υποψήφιος στις εκλογές της πρώτης κάλπης με την απλή αναλογική.

Επομένως, στην κορυφή των ψηφοδελτίων θα τοποθετηθούν τα ονόματα εκείνων των υποψηφίων που είχαν την υψηλότερη σταυροδοσία - πρακτικά, εκείνων που είχαν εκλεγεί βουλευτές στις πρώτες εκλογές.

Ψηφίζουμε τους πιο άξιους
Γι’ αυτό το λόγο αποκτά ξεχωριστή σημασία η εκλογική συμπεριφορά κατά την πρώτη κάλπη της απλής αναλογικής και η δυναμική που μπορεί να προκαλέσει, αφού σε αυτή θα κριθεί η σειρά των υποψηφίων βουλευτών στη λίστα και κατά συνέπεια η εκλογιμότητα τους.

Τούτων δοθέντων, το μοναδικό ενδιαφέρον των δεύτερων εκλογών, θα έγκειται στα εκλογικά ποσοστά που θα συγκεντρώσουν τα κόμματα, ιδίως τα δύο μεγαλύτερα - ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ -τα οποία θα διεκδικούν την εξουσία. Με πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον αναμένεται η εκλογική συμπεριφορά των ψηφοφόρων της Ροδόπης, που θα προσέλθουν στις κάλπες της απλής αναλογικής, δηλαδή στις πρώτες εκλογές.

Διότι εφόσον προσέλθουν με την πεποίθηση ότι αναφορικά με την υπόθεση διακυβέρνησης της χώρας, η ψήφος τους θα έχει βαρύτητα στις δεύτερες κάλπες, τότε στις πρώτες εκλογές, είναι πιθανόν, στην επιλογή της ψήφου τους να βαραίνουν κριτήρια αμιγώς τοπικά, δηλαδή με βάση την αξιοσύνη, την προσφορά των υποψηφίων, ανεξαρτήτως κομματικής απόχρωσης, και με βάση την παρουσία, τη δράση και το έργο τους υπέρ της τοπικής κοινωνίας.

Οι διπλές κάλπες με τη διαφορετική βαρύτητα που έχει κάθε μια, δίνουν τη δυνατότητα, να ξεπεραστεί ένα υπαρκτό δίλημμα που αντιμετωπίζουν οι ψηφοφόροι στις εκάστοτε εκλογικές αναμετρήσεις, όταν καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα στο κόμμα ή τον συνδυασμό που υποστηρίζουν και σε πρόσωπα τα οποία χαίρουν μεν της εκτίμησής τους και επιθυμούν την εκλογή τους, αλλά είναι υποψήφια με αντίπαλα κόμματα ή συνδυασμούς.

Απομένει να δούμε σε ποιο βαθμό η ιδιαιτερότητα αυτή των διπλών εκλογών, θα επηρεάσει τη σταυροδοσία των υποψηφίων βουλευτών στη πρώτη κάλπη και θα προκρίνει ποιοι τελικά θα εκλεγούν βουλευτές στο Νομό Ροδόπης.

Το βέβαιο είναι ότι μόνο θετικό αντίκτυπο θα μπορούσε να προκαλέσει, καθότι θα πριμοδοτηθούν οι υποψήφιοι που έχουν πείσει τους ψηφοφόρους ότι μπορούν να εκπροσωπήσουν επάξια την τοπική κοινωνία στο ελληνικό Κοινοβούλιο, έναντι άλλων υποψηφίων, που έχουν επαναπαυθεί στην άντληση ψήφων - σχεδόν εκβιαστικά - από την «δεξαμενή» των ψηφοφόρων που τυγχάνει απλά να εμπιστεύονται το κόμμα με το οποίο εκείνοι κατέρχονται στις εκλογές.

Εν κατακλείδι, η πρώτη εκλογική αναμέτρηση βγάζει βουλευτές, ενώ η κυβέρνηση το πιθανότερο να προκύψει από τη δεύτερη κάλπη.