Ανάπλαση πάρκου - πλατεία Κομοτηνής: η ιδέα μας

Έπειτα από συζητήσεις με τον Δήμο και προβληματισμούς σχετικά με την υπάρχουσα κατάσταση των δύο πιο κεντρικών σημείων της πόλης, το γραφείο μας, Minas Kosmidis Architects - σε εθελοντική βάση - κλήθηκε να προτείνει λύσεις για τη βελτίωση της κεντρικής πλατειάς και του πάρκου της Κομοτηνής. Η πρόταση μας εστιάζει, κυρίως, σε παρεμβάσεις μικρής κλίμακας, με στόχο την ανάδειξη των υπαρχουσών υποδομών και την επέκταση της χρήσης τους. Με κύριο σκοπό τη διατήρηση και την ενίσχυση της ταυτότητας της πόλης θέλουμε να συμβάλουμε στην προσπάθεια εξέλιξης και ανάπτυξης που θέλει να επιτύχει ο δήμος και γι’ αυτό συνθέσαμε τις πρώτες χειρονομίες αυτής της πρωτοβουλίας, σε επίπεδο ιδέας ακόμα, αλλά με την ελπίδα και την προσμονή της υλοποίησης.

Πριν ξεκινήσουμε τη διαδικασία του σχεδιασμού, χρειάστηκε να κάνουμε μια πρώτη ανάγνωση των σημείων ενδιαφέροντος και γενικά του αστικού ιστού, σε συνδυασμό με την κουλτούρα της Κομοτηνής. Εστιάσαμε την προσοχή μας σε κάποια σημεία, αναφορικά με την ιστορία, την παράδοση, την μνήμη και τον πολιτισμό του τόπου, με απώτερο στόχο να ενσωματώσουμε στην πρόταση μας στοιχεία που συνθέτουν την ιδιαίτερη ταυτότητα της πόλης. Εντοπίσαμε, στη συνέχεια, σημεία που χρήζουν βελτίωσης, όπως η έλλειψη πρασίνου, η ανεπαρκής σκίαση, η απουσία αστικού σχεδιασμού και η αδύναμη προβολή του τοπόσημου και των μνημείων της Κομοτηνής. 

Συνδυαστικά με αυτή την έρευνα, θεωρήσαμε αναγκαίο η χειρονομία να βασιστεί στις πραγματικές ανάγκες των πολιτών και ο σχεδιασμός να αποκτήσει ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα. Συντάξαμε, λοιπόν, ένα ερωτηματολόγιο απευθυνόμενο στους κατοίκους της Κομοτηνής, με στοχευμένες ερωτήσεις που προέκυψαν ως απόρροια της πρώτης εξέτασης της περιοχής.

Το ερωτηματολόγιο ήταν διαθέσιμο στους πολίτες για διάστημα 10 ημερών και απαντήθηκε συνολικά από 2.371 άτομα. 

Έχοντας συλλέξει αυτά τα δεδομένα, ξεκινήσαμε να δημιουργούμε ένα παζλ με τα ζητούμενα των κατοίκων, τις ανάγκες και τις δυνατότητες εξέλιξης των συγκεκριμένων σημείων και τις δικές μας αναφορές σχεδιασμού. Προέκυψαν, έτσι, οι στόχοι που κληθήκαμε στη συνέχεια να κατακτήσουμε με την σύνθεση μας. 

Εξ αρχής θέλαμε να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για να επαναφέρουμε ένα ζωντανό ρυθμό στα δύο σημεία, ως μια κεντρική αρτηρία της πόλης, πολυμορφική, όπου ως άθροισμα αποσπασματικών παρεμβάσεων  θα αποτελέσει μια ενιαία εμπειρία, βιωμένη διαφορετικά από το εκάστοτε άτομο.

Ξεκινώντας τον σχεδιασμό, βασική χειρονομία αποτέλεσε η ενοποίηση της πλατείας και πάρκου με τη δημιουργία μιας γραμμικής διαδρομής.

Εντοπίζοντας την ήδη υπάρχουσα αυστηρή γραμμική πορεία που ακολουθεί η πλατεία, ενώ αρχικά αποτέλεσε το πρώτο εμπόδιο για τη σύνθεση, στη συνέχεια προσπαθήσαμε να την εκμεταλλευτούμε, αξιοποιώντας της για να πετύχουμε αυτή τη σύνδεση μέσω της επέκτασής της.

Στην πορεία αυτής της διαδρομής διαγώνιες χαράξεις, με εναλλαγή δαπεδόστρωσης και ένταξης του υδάτινου στοιχείου, στοχεύουν στην νοητή ενοποίηση με το αστικό δίκτυο και τον κτιστό χώρο των καταστημάτων της πλατείας. Ταυτόχρονα, εντοπίζοντας τις 2 κάθετες κεντρικές προσβάσεις, οι χαράξεις δημιουργήθηκαν, ακολουθώντας την κλίση τους, για να ενισχύσουν αυτές τις πορείες.

Το πράσινο έρχεται έπειτα να προστεθεί ως κεντρικό στοιχείο της σύνθεσης οριοθετημένο σε οργανικές χαράξεις χωρίς να διασπά την ενότητα της πλατείας, αλλά αποτελεί μέρος της νοητής της ενοποίησης με το πάρκο.

Εκατέρωθεν της κεντρικής χάραξης, οργανώνονται στάσεις σε συγκεκριμένα σημεία χωρίς να ατονούν τη γραμμική ενότητα της πορείας που οδηγεί στο πάρκο.

Συγκροτούνται, ταυτόχρονα, υποενότητες που αποτελούν το δυναμικό των κοινόχρηστων χώρων, η παιδική χαρά και το infopoint.

Η πορεία οδηγεί στο Σπαθί, η βάση του οποίου ανασχεδιάζεται ώστε από κατασταλτικό παράγοντα που αποτελεί τώρα και ανακάμπτει την πορεία του περιπατητή προς το πάρκο, πλέον να αποτελέσει νοητή πρόσκληση για συνέχεια της διαδρομής.

Μπαίνοντας στο πάρκο, η βασική χάραξη συνεχίζεται και στοιχεία πρασίνου και νερού που συναντάμε σε μικρές εξάρσεις στην πλατεία εδώ εκτονώνονται σε μεγάλες επιφάνειες. Η πορεία της κεντρικής αρτηρίας αρχίζει να διασπάται σε επιμέρους διαδρομές που διακλαδώνονται σε όλη την έκταση του πάρκου. 

Βασικό στοιχείο της σύνθεσης αποτελεί η λίμνη, εισάγοντας το στοιχείο του νερού ως κεντρικό πόλο γύρω από τον οποίο διορθώνονται οι επιμέρους δραστηριότητες. Αθλητικές εγκαταστάσεις όπως το υπαίθριο γυμναστήριο το γήπεδο basket, το skatepark και το pingpong δίνουν τη δυνατότητα ενεργητικής αναψυχής. Στην πρόταση συμπεριλαμβάνεται η δημιουργία ενός βοτανικού κήπου σε μια προσπάθεια εξοικείωσης με την τοπική χλωρίδα και τη διαρκή μνήμη της φύσης. Οι εγκαταστάσεις του πάρκου ολοκληρώνονται με τον σχεδιασμό του αναψυκτήριου και ενός οριοθετημένου χώρου για τα κατοικίδια ζώα.

Ταυτόχρονα, μελετάμε τη δυνατότητα δημιουργίας υψωμάτων σε κάποιες επιφάνειες του πάρκου ώστε να προκύψουν οπτικές διαφυγές για τον εκάστοτε παρατηρητή. Συγχρόνως, με τη χάραξη περιμετρικά του πάρκου, εξετάζουμε τη δυνατότητα φύλαξης του, με ενός είδους περίφραξη.

Σε όλη την έκταση της πρότασης, οι επεμβάσεις που προτείνονται, καθώς και τα γραμμικά στοιχεία που ενισχύουν την πορεία που διαγράφεται, έχουν ως κύριο ενοποιητικό τους στοιχείο το κόκκινο χρώμα. Το χρώμα επιλέγεται συνειδητά για να ενισχύσει την ομοιομορφία των δύο σημείων και να αποτελέσει μέρος της ταυτότητας της πόλης, χαρακτηριστικό που θα μπορούσε να εξελιχθεί μελλοντικά και να συνομιλεί και με άλλα σημεία και χαρακτηριστικά γνωρίσματα της πόλης. Παρόμοιο ρόλο διαδραματίζει και η τοποθέτηση ενός γλυπτού άρπας σε διάφορα σημεία της πρότασης με σκοπό να αποτελέσει σύμβολο της Κομοτηνής. 

Καταλήγοντας, να αναφέρουμε ξανά ότι στόχος της πρότασής μας είναι, μέσω μικρών σημειακών παρεμβάσεων, να αναγεννήσουμε τα σημεία ενδιαφέροντος και ταυτόχρονα να ενισχύσουμε την ενιαία ταυτότητα της πόλης και να συμβάλλουμε στην ομοιομορφία της.
 

Βρείτε τα τελευταία νέα της Κομοτηνής, της Ροδόπης και της Θράκης ευρύτερα
στο Google News του www.xronos.gr