Έλληνες Συρίας

Οι Έλληνες της Συρίας πρωτοεμφανίσθηκαν τον 7ο π.Χ. αιώνα. Το όνομα Συρία είναι Ελληνικό από το Ασσυρία. Οι πρώτοι μεταναστεύσαντες Έλληνες στην Εγγύς Ανατολή προϋπήρχαν από περιοχές θαλάσσιες.

Ιστορικά στοιχεία: Ελληνιστική εποχή [326-30 π.χ.]. Η ιστορία τους παραδοσιακά ξεκινάει με την κατάκτηση της Περσικής Αυτοκρατορίας από τον Μέγα Αλέξανδρο. Μετά τον θάνατό του η Αυτοκρατορία χωρίσθηκε σε επί μέρους κράτη. Η περιοχή ετέθη υπό τον έλεγχο του Σελεύκου Α΄ Νικάτορα, ιδρυτή της Αυτοκρατορίας των Σελευκιδών. Κέντρα πολιτιστικής επέκτασης του Ελληνισμού, υπήρξαν οι Αντιόχεια, Λαοδίκαια, Αμάσεια, Σελεύκεια. Η ανάμειξη των Ελληνόφωνων γέννησε μία αττική διάλεκτο, γνωστή ως Ελληνιστική, γνωστή για όλο τον κόσμο. Η Αυτοκρατορία Σελευκιδών διατήρησε την υπεροχή Ελληνικών εθίμων. Είχε μεγάλο αριθμό φρουρίων, στρατιωτικές αποικίες [=κατοικίες].

Ρωμαϊκή εποχή: Ο ανατολικός Ελληνισμός ήκμασε υπό Ρωμαϊκή κυριαρχία στις περιοχές, Δεκάπολη, Αντιόχεια. Βρέθηκαν υπό κυριαρχία με προσάρτηση της Σελεύκειας από τον Πομπηΐο. Το 135 μ.χ κατά εξέγερση Εβραίων, βορράς-νότος συγχωνεύθηκαν στην Ρωμαϊκή Επαρχία Συρίας-Παλαιστίνης. Διατηρήθηκαν έως το 90 μ.Χ.. Ο πληθυσμός της Παλαιστίνης ήταν πολυθεϊστικός [Φοίνηκες, Εβραίοι, Έλληνες, αραβικές κοινωνίες].

Βυζαντινή εποχή: Στον μεσαίωνα οι Βυζαντινοί Έλληνες αυτοπροσδιοριζόταν Ρωμαίοι ή Ρωμιοί, Γκραικοί. Μιλούσαν μεσαιωνικά Ελληνικά. Αισθανόταν απόγονοι της Κλασσικής Ελλάδας, κληρονόμοι των Ρωμαίων. Η κυριαρχία στην Εγγύς Ανατολή, γνωστή ως Επισκοπή Ανατολής, κατέστη από τις σημαντικότερες εμπορικές, αγροτικές, θρησκευτικές, πνευματικές περιοχές. Μεταξύ [609-628 μ.Χ.] περιήλθε στην κατοχή Σασανιδών [δυναστεία Περσών].
Ανακαταλήφθηκε από τον Αυτοκράτορα Ηράκλειτο. Με άλωση της Σελεύκειας περιήλθε οριστικά στους Άραβες.

Οθωμανική περίοδος: Οι οπαδοί της Ελληνικής Ορθόδοξης-καθολικής εκκλησίας θεωρούνταν μέρος του Ρωμαϊκού έθνους. Κατά τον Γάλλο Ιστορικό-Εθνογράφο Αλέξανδρο Σανβύ το 1878 ζούσαν εκεί 160.000 Έλληνες.

Ελληνική Ανεξαρτησία: Στην Οθωμανική Αυτοκρατορία έγιναν διωγμοί Ελλήνων. Ο αριθμός των θυμάτων δεν δύναται να εκτιμηθεί. Διωγμοί έγιναν σε Μ. Ασία, Πόντο, υπόλοιπη Ελλάδα, Νησιά. Ο αριθμός εκτιμάται πάνω από 2.000.000. Το 1923 και ανταλλαγή πληθυσμών μετά την Μικρασιατική καταστροφή. 17.000 εξαθλιωμένοι Έλληνες καταφθάσαν στη Συρία για πρόσκαιρη ή μόνιμη εγκατάσταση.

Σήμερα: Υπάρχει παροικία 4.500 κατοίκων, οι περισσότεροι Συριακής υπηκοότητας. Ζουν εις Χαλέπι [εμπορικό, οικονομικό κέντρο], Ταρσούς, Δαμασκό. Υπάρχουν και 8.000 Ελληνόφωνοι Μουσουλμάνοι κριτικής καταγωγής. Αντιμετωπίζουν φτώχεια πείνα. Μετά 12ετή πόλεμο στην περιοχή περιμένουν βοήθεια. Καταφύγιό έχουν την Αντιόχειας [Πατριάρχης Ιωάννης]. Οι Έλληνες εκεί έχουν πολιτισμό 1.400 ετών.

Η Ελλάς ηγείται εκστρατείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αλλού προς προστασία του εναπομείναντος προσωπικού, διαφύλαξη της θρησκευτικής, πολιτιστικής κληρονομιάς, αποκατάσταση μνημείων, επιστροφή κλαπέντων.