"Ιστορική δήλωση Ερντογάν" λέει το πρωτοσέλιδο της πομακικής εφημερίδας Ζαγάλισα

Την παραδοχή ότι η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης έχει και Πομάκους και Ρομά άρα δεν είναι αμιγώς τουρκική, έκανε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όταν βρέθηκε στην Κομοτηνή, τον Δεκέμβριο του 2017. Αυτή ήταν μία ιστορική αναφορά του Τούρκου προέδρου, την οποία είδαν με καλό "μάτι" Ρομά και Πομάκοι και η οποία σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως ανά την υφήλιο.

"Είστε πολίτες της Ελλάδας, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι είμαστε 1 κράτος, 1 έθνος, 1 σημαία, 1 θρησκεία", είχε πει τότε ο κος Ερντογάν, σχηματίζοντας με το χέρι του το χαιρετισμό της "ραμπιάς": Τέσσερα δάχτυλα υψωμένα και ο αντίχειρας διπλωμένος.

Η δήλωση, περί αναγνώρισης Πομάκων και Ρομά, μονοπώλησε το ενδιαφέρον και της πομακικής εφημερίδας Ζαγάλισα, η οποία εκδίδεται από το 1997. Για το τεύχος Αυγούστου-Δεκεμβρίου που βγήκε στη δημοσιότητα τα προηγούμενα 24ωρα, ως πρώτο θέμα υπάρχει η παραδοχή Ερντογάν. 

Πιο συγκεκριμένα το δημοσίευμα φέρει τον τίτλο: Ιστορική δήλωση "βόμβα" του Tούρκου προέδρου στην Κομοτηνή - Αναγνώρισε την ύπαρξη Πομάκων και Ρομά. Το δημοσίευμα καθαυτό ξεκινά ως εξής, αφήνοντας να εννοηθεί ότι ο κόσμος δεν περίμενε μία τέτοια δήλωση: 

"Απρόσμενη εξέλιξη είχε η επίσκεψη του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αρχικά στην Αθήνα (8/12/2017) και στη συνέχεια στην Κομοτηνή (9/12/2017) τόσο στο χώρο του μειονοτικού Γυμνασίου Λυκείου (πρώην Τζελάλ Μπαγιάρ), όσο και σε ξενοδοχείο της πόλης. Για πρώτη φορά αναγνωρίσθηκε από τούρκο επίσημο και μάλιστα στο ύπατο αξίωμα της Τουρκίας, η ύπαρξη Πομάκων και Ρομά".

Σε άλλο σημείο του δημοσιεύματος, αναφέρεται αναλυτικά το τι συνέβη στην ομιλία, ότι δηλαδή "ο Ερντογάν μέσα σε λίγα λεπτά ξεθεμελίωσε όλο το ιδεολόγημα του κεμαλισμού, ο οποίος επί ένα σχεδόν αιώνα, από την εποχή της Συνθήκης της Λωζάνης και μετά, αρνιόταν να δεχθεί την ύπαρξη των Πομάκων και των Ρομά. Η σκληρή φασιστική και γενοκτονική γραμμή περί ενιαίας και ομοιογενούς τουρκομουσουλμανικής μειονότητας, πετάχθηκε δημοσίως στον κάδο της ιστορίας μαζί με τους υποστηρικτές της στους μειονοτικούς πληθυσμούς αλλά και στην χριστιανική «πλειοψηφία». Για την ερμηνεία των δηλώσεων Ερντογάν γράφθηκαν και ακούστηκαν πολλές φανφάρες από γνωστούς και άγνωστους μπουρδολόγους, χωρίς κανείς να εμβαθύνει στην ατομική του ψυχολογία και στην θρησκευτικο-πολιτική του κοσμοθεωρία".

Κατόπιν, υπογραμμίζεται η πεποίθηση ότι "τα λόγια του Ερντογάν θα μείνουν στην ιστορία. Με τον καιρό όλα τα περί της επίσκεψής του θα ξεχασθούν, όμως αυτά θα συνεχίσουν στο μέλλον να παραμένουν κορυφαίο σημείο αναφοράς για αμέτρητους", επισημαίνοντας σε άλλο σημείο ότι "αυτό όμως που εμάς μας ενδιαφέρει αυτή τη στιγμή είναι η ίδια η αναγνώριση, την οποία κανείς έλληνας πολιτικός δεν θα τολμούσε να κάνει ενώπιον καμερών και μειονοτικού ακροατηρίου". 

Στο δημοσίευμα αναφέρεται και πως το ακροατήριο στην ομιλία στο ξενοδοχείο, πραγματικά δεν περίμενε μία τέτοια δήλωση από το στόμα του Ερντογάν. 

"Για όσους μπορούν να αποκωδικοποιήσουν την πραγματικότητα γύρω τους, θα έβλεπαν την υποβόσκουσα αμηχανία του ακροατηρίου στο ξενοδοχείο (Chris and Eve) της Κομοτηνής, όταν ο Ερντογάν προέβη στις παραπάνω δηλώσεις. Το επί δεκαετίες εθνικιστικά εκπαιδευμένο μειονοτικό ακροατήριό του, αδυνατούσε να προσαρμοσθεί και να αφομοιώσει διανοητικά και ψυχολογικά τις σοκαριστικές δηλώσεις του Ερντογάν. Την ίδια στιγμή χιλιάδες Πομάκοι σε όλη τη Θράκη, ένιωσαν πολύ μεγάλη ικανοποίηση, διότι ο αγώνας που δόθηκε όλες αυτές τις δεκαετίες ανάγκασε ακόμα και τον πρόεδρο της Τουρκίας να αποδεχθεί την αλήθεια για την εθνολογική σύσταση του μειονοτικού πληθυσμού στη Θράκη", αναγράφεται στο δημοσίευμα. 

Συμπέρασμα της εφημερίδας είναι πως "η ιστορική αναγνώρισή μας από τον Ερντογάν αποτελεί κολοσσιαίο βήμα για τον αγώνα μας αλλά καθόλου αρκετό για την επίτευξη των στόχων μας. Η αναγνώριση από τον τούρκο πρόεδρο, είναι μια εντυπωσιακή προσαρμογή στην πραγματικότητα αλλά ταυτόχρονα και μια εντυπωσιακή ανακατεύθυνση της εξωτερικής τουρκικής πολιτικής, η οποία μεταφέρει τις επιδιώξεις της από το επίπεδο της ανύπαρκτης εθνοτικής ομοιογένειας της μειονότητας (όπου ηττήθηκε πανηγυρικά) στο θρησκευτικό επίπεδο, όπου το πλεονέκτημα της ομοιογένειας είναι δεδομένο.

Ο Ερντογάν γνωρίζει ότι η βίαιη αφομοιωτική πολιτική που εφαρμόσθηκε για δεκαετίες σε επικές κλίμακες σε βάρος των Πομάκων και των Ρομά, αποδίδει καρπούς και για το λόγο αυτό οι δηλώσεις του είναι σπουδαίες αλλά ταυτόχρονα και επικίνδυνες, αν εμείς δεν αναλάβουμε τις ιστορικές μας ευθύνες και επαναπαυθούμε σε μια αναγνώριση ιστορική μεν αλλά ταυτόχρονα με δύο όψεις εξίσου δυναμικές είτε προς το καλύτερο είτε προς το χειρότερο".