Μια ιδιότυπη οικονομική ομηρία των Ελλήνων και του επιχειρείν

Δύο χρόνια συμπληρώθηκαν χθες από τότε που η Ελλάδα έμαθε τι σημαίνει ο οικονομικός όρος «capital controls» και οι Έλληνες είδαν τις τράπεζες να μένουν κλειστές για διάστημα περίπου ενός μήνα. 

Εκείνο το καλοκαίρι του 2015, οι περισσότεροι στήθηκαν τουλάχιστον μια φορά σε ουρά ΑΤΜ, όλοι μας είχαμε αγχωθεί για την τύχη των όποιων τραπεζικών μας υπολοίπων και όλοι μας είχαμε ...θυμώσει που κάποιος άλλος αποφάσιζε για την διαχείριση των δικών μας χρημάτων. Κατά πολλούς, η κυβέρνηση και ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης, είχαν εξαναγκαστεί να επιβάλλουν το συγκεκριμένο καθεστώς υποκύπτοντας σε έξωθεν πιέσεις προκειμένου να μην διαταραχθεί το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, μέρος του οποίου αποτελεί και το ελληνικό (αν και για πολλούς αυτό τίθεται εν αμφιβόλω). 

Η κατάσταση επρόκειτο να είναι προσωρινή. Όσοι επέμεναν ότι το "προσωρινή" σήμαινε πολύμηνη διάρκεια χαρακτηρίζονταν ως Κασσάνδρες και η άποψή τους έπεφτε συνήθως στο κενό. Ίσως, γιατί όλοι μας είχαμε την ανάγκη να πιστέψουμε ότι δεν γίνεται για πάντα να εξαρτιόμαστε από την ουρά του ΑΤΜ. Η ίδια η ιστορία όμως, απέδειξε ότι το προσωρινό διαρκεί πλέον ήδη δύο χρόνια και συνεχίζει χωρίς κανείς να μπορεί να πει με βεβαιότητα πότε θα λήξει αυτή η ιδιότυπη οικονομική ομηρία των Ελλήνων. Κι αν πολλοί από εμάς  έχουμε συνηθίσει την κατάσταση (ή δεν μας επηρεάζει, γιατί ποιος έχει 'κατοστάρικα να "τραβάει" καθημερινά) και έχουμε ρυθμίσει τη ζωή μας με γνώμονα αυτήν, υπάρχουν πραγματικές ζημίες που έχουν γίνει σε αυτό το διάστημα οι οποίες ίσως να είναι  ανεπανόρθωτες. 
Ο λόγος βέβαια για την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα, η οποία δέχθηκε τη χαριστική βολή με τα capital controls, αφού ήταν ήδη καθημαγμένη προς της επιβολής τους. 

"Δεν είναι το επιχειρείν ‘να πληρώσω μόνο’. Το επιχειρείν είναι οι εξαγωγές και οι εισαγωγές", είπε χαρακτηριστικά μέσα από τη συχνότητα του ράδιο Χρόνος 87.5 fm στον Δήμο Μπακιρτζάκη, ο Ανέστης Βαφειάδης. Κληθείς να σχολιάσει την "επέτειο" ο πρόεδρος της ΟΕΒΕΣ Ροδόπης, περιέγραψε τη ζημιά που υπέστησαν οι επιχειρήσεις από τα capital controls: "Πόσες εξαγωγές ακυρώθηκαν, επειδή σταμάτησαν οι εγγυήσεις στις επιχειρήσεις που εισάγουν; Συρρίκνωση του επιχειρείν σημαίνει αύξηση ανεργίας και μείωση των εσόδων του κράτους", κατέδειξε.

Κατά την εκτίμηση του καθηγητή Οικονομικών του ΔΠΘ, Διονύση Χιόνη "η επιβολή των capital controls ήταν μια κίνηση ανάγκης για να προστατευτούν οι καταθέσεις" ωστόσο παρατηρεί ότι το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα είχε "αδειάσει" τότε την Ελλάδα, κάτι που κατά την εκτίμησή του εξακολουθεί να συμβαίνει. "Τα capital controls πρέπει να σταματήσουν κάποια στιγμή για να κινηθεί η ελληνική οικονομία και να χρηματοδοτηθεί", ανέδειξε μεταξύ άλλων. 

Την άποψή του επί του θέματος κατέθεσε και ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Ροδόπης Νίκος Αγγελίδης. Αφού εξέφρασε την εκτίμηση ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την άρση των capital controls έβαλε στη συζήτηση μια άλλη παράμετρο – αυτήν που λέει ότι τα capital controls, όχι μόνο έβλαψαν τα ελληνικά κεφάλαια, αλλά έστειλαν και πολλά ελληνικά κεφάλαια στο εξωτερικό. "Η φοροδιαφυγή τώρα δεν είναι πολυτέλεια είναι ανάγκη, γιατί κάθε επιχείρηση προσπαθεί να μην κλείσει", πρόσθεσε, όμως έκλεισε με έναν αισιόδοξο τόνο ότι "έκλεισε η αξιολόγηση και κάτι θα προχωρήσει. Η Ελλάδα  έχει δυνατότητες, αλλά καταστράφηκε από κακή διοίκηση από τίποτα άλλο".

Τι λένε όμως οι απλοί πολίτες γι'αυτό;  Ένας από αυτούς και ο Δημήτρης Ψαρόπουλος. Μπορεί να μην τον έπληξε η καθεαυτή η επιχειρηματικότητα, αυτή όμως έπληξε το μεροκάματο. "Κάνουμε δουλειές που παλιά πλήρωναν 30 ευρώ, για 15. Κι αν πούμε όχι, θα βρουν άλλους τόσους να τις κάνουν", είπε και παρατήρησε ότι "η κρίση μας έχει επηρεάσει όλους. Δεν έχουμε κάτι να κρύψουμε. Επιχειρήσεις κλείνουν μία-μία και όλο και περισσότερος κόσμος πεινάει. Οι νέοι μας φεύγουν για το εξωτερικό, γιατί εδώ δεν υπάρχουν δουλειές, και πολλές από αυτές που έχουν μείνει είναι για ένα μεροκάματο ...του πόνου". Η επόμενη μέρα μπορεί να είναι καλύτερη, πιο πιθανό όμως χειρότερη σύμφωνα με τον κ. Ψαρόπουλο. 

Δυο χρόνια capital controls.