Ν. Ροδόπης: Αυτά είναι τα οικονομικά χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων

Ποια είναι η ακτινογραφία των επιχειρήσεων στη Ροδόπη; Πόσους ανθρώπους απασχολούν; Τι προβλέπουν οι επιχειρηματίες για το μέλλον; Διατήρησαν σταθερή  την απασχόλησή τους; Με ποιο τρόπο αντιμετώπισαν την κρίση; 

Ερωτήσεις όπως οι παραπάνω απαντώνται σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2017 σε μικρές  επιχειρήσεις της Περιφερειακής Ενότητας Ροδόπης. Η έρευνα έγινε με στόχο την αποτύπωση της οικονομικής  κατάστασης και των τάσεων του οικονομικού κλίματος, με υπεύθυνους έρευνας τον δρ. Βασίλη Ζουμπουλίδη (επιστημονικό συνεργάτη Τμήματος Οικονομικών Επιστημών ΔΠΘ) και τον Σπυρίδωνα Μάρκου (υποψήφιο διδάκτορα Τμήματος Οικονομικών Επιστημών ΔΠΘ), με την επιστημονική καθοδήγηση του καθηγητή του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών ΔΠΘ Διονύση Χιόνη.

Το μέγεθος του δείγματος ήταν 300 μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις της Περιφερειακής Ενότητας Ροδόπης και εντολέας η Ομοσπονδία Επαγγελματιών, Βιοτεχνών και Εμπόρων Ροδόπης με έδρα την Κομοτηνή. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με τη μέθοδο των ερωτηματολογίων, τα οποία περιελάμβαναν ανοιχτές και κλειστές ερωτήσεις, καθώς και τις υποκατηγορίες του δεύτερου τύπου, όπως ερωτήσεις διαβαθμισμένης κλίμακας, διχοτομικές, βαθμονόμησης και κατάταξης.  

"Το πρώτο βήμα προς την λύση ενός προβλήματος είναι να κατανοήσουμε το πρόβλημα", σημειώνει ο κος Ζουμπουλίδης, εξηγώντας το σκεπτικό διεξαγωγής της έρευνας "εμείς κάναμε αυτή την έρευνα και αφήσαμε τους ίδιους τους επαγγελματίες να απαντήσουν και να εκφραστούν και προσπαθήσαμε στην έρευνα αυτή να βγάλουμε συμπεράσματα χρήσιμα για όλους. Ο κάθε ένας από αυτούς πιθανόν θα γνωρίζει τι γίνεται στην δική του επιχείρηση, αλλά θα ήθελε να μάθει και πως είναι η γενικότερη κατάσταση στον κλάδο του. Αυτό ακριβώς προσπαθήσαμε να αποτυπώσουμε. Καταρχήν για την δική του επιχείρηση, στην συνέχεια για τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιείται αλλά και ποια είναι η άποψή του για το γενικότερο οικονομικό κλίμα που επικρατεί σήμερα όσο αφορά τις επιχειρήσεις. Η κάθε επιχείρηση είναι ένα καράβι το οποίο πλέει στο πέλαγος δεν θα έπρεπε να μας απασχολεί μόνο το να λειτουργεί σωστά το καράβι, αλλά μας ενδιαφέρει και οι γενικότερες συνθήκες που επικρατούν γύρω από αυτό για να μπορέσουμε να φτάσουμε στον προορισμό μας".

Το προφίλ των συμμετεχόντων στην έρευνα
Στην έρευνα το 72,9% ήταν άντρες, ενώ το 27,1% ήταν γυναίκες. Το 36% απάντησε ότι είχαν ηλικία από 45 έως 54 ετών, το 32,7% ήταν από 35 έως 44, 18% από 25 έως 34, 12,7% από 55 έως 64 και 0,3% από 18 έως 24 και 65 & άνω, αντίστοιχα. Το 70,8%  ήταν έγγαμοι, το 22,5% άγαμοι, ενώ το 6,7% απάντησε διαζευγμένος/χήρος. Το 34,3% απάντησε ότι είναι απόφοιτος λυκείου, το 29% πτυχιούχος ΑΕΙ-ΤΕΙ, το 18,7% απόφοιτος ΙΕΚ-ΟΑΕΔ, το 11% απόφοιτος γυμνάσιου, το 6,7% απόφοιτος δημοτικού και 0,3% δεν τελείωσε το δημοτικό. Το 94,2% δήλωσε ότι το κύριο επάγγελμά του είναι βιοτέχνης/έμπορος και το 5,8% ότι δεν είναι.

Τα συμπεράσματα

Τα ειδικά ή επιμέρους συμπεράσματα παραθέτονται στις αντίστοιχες ερωτήσεις και απαντήσεις του ερωτηματολογίου. Ως γενικά συμπεράσματα της έρευνας μπορούμε να επισημάνουμε τα παρακάτω:

- Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων περ. 70% λειτουργεί πάνω από 10 χρόνια και στις περισσότερες περιπτώσεις περ. 60% υπό την ίδια διεύθυνση ή ανάλογα ιδιοκτησία.

- 94,2% των ερωτηθέντων είναι κατά κύριο επάγγελμα βιοτέχνες/έμποροι. 

- 73,3% του δείγματος είναι ατομικές επιχειρήσεις.

- 45,7% των επιχειρήσεων δεν απασχολεί προσωπικό.

- To 59,9% των ερωτηθέντων δήλωσαν πως η κατάσταση της επιχείρησης τους το τελευταίο έτος επιδεινώθηκε.

- To 44,7% των ερωτηθέντων προσδοκούν πως η κατάσταση της επιχείρησης τους το επόμενο έτος θα επιδεινωθεί.

- Οι προβλέψεις σχετικά με τον κύκλο εργασιών καταδεικνύουν ότι, το 46,2% των ερωτηθέντων αναμένει πως θα υπάρξει μείωση.

- Το 48,3% των ερωτηθέντων αναμένουν πως θα υπάρξει μείωση των παραγγελιών/της ζήτησης προϊόντων ή/και υπηρεσιών τους.

- Το 63,1% των συμμετεχόντων αναμένουν πως θα υπάρξει μείωση της ρευστότητας της επιχείρησης τους.

- Το 42,1% των ερωτηθέντων αναμένει μείωση των επενδύσεων στην επιχείρησή τους.

- Το 37% απάντησε ότι οι τιμές των προϊόντων της επιχείρησής τους θα παραμείνουν αμετάβλητες, ενώ το 32,7% προτίθεται να τις μειώσει.

- Σχετικά με τις θέσεις απασχόλησης στην επιχείρησή τους, το 49% δεν αναμένει καμία μεταβολή ενώ το 24,7% αναμένει μείωση. 

- Το ενδεχόμενο κλεισίματος της επιχείρησης τους το 22% των ερωτηθέντων εκτιμά πως είναι αρκετά πιθανό και το 19,7% πολύ πιθανό.

- 63,7% των ερωτηθέντων απάντησε πως το προσωπικό της επιχείρησής τους κατά το τελευταίο έτος παρέμεινε αμετάβλητο.

- 53,3% εκτιμούν πως το προσωπικό της επιχείρησής τους κατά τους επόμενους μήνες θα παραμείνει αμετάβλητο, ενώ 16,3% ότι θα μειωθεί.

- 40% των ερωτηθέντων δεν μείωσαν τις ώρες εργασίας του απασχολούμενου προσωπικού στην επιχείρησή τους κατά το τελευταίο έτος, ενώ 27,7% απάντησαν ότι τις μείωσαν.

- Σχετικά με τις αποδοχές των απασχολούμενων στην επιχείρησή τους το 44% απάντησαν ότι δεν τις μείωσαν, ενώ 15% απάντησαν ότι τις μείωσαν σε όλους τους απασχολούμενους.

- Το 55,7% των ερωτηθέντων απάντησαν πως δεν έχουν καθυστερήσει να καταβάλουν τις αποδοχές του προσωπικού τους τους τελευταίους 12 μήνες, ενώ το 11,7% δήλωσε πως έχει αναγκασθεί γι' αυτό το χρονικό διάστημα να μην τις καταβάλει έγκαιρα.

- Το 46,3% απάντησε πως δεν σκοπεύει το επόμενο χρονικό διάστημα να κάνει μειώσεις στις αποδοχές του προσωπικού του, ενώ το 9,3% σκοπεύει να κάνει περικοπές σε όλους.

- Το 51,7% δεν απασχολεί προσωπικό με μερική απασχόληση ενώ το 10,3% χρησιμοποιεί αποκλειστικά αυτή τη μορφή απασχόλησης.   

- 13,7% απαντά ότι απασχόλησε άνεργο με επιδότηση ΟΑΕΔ, 7,3% με προγράμματα μαθητείας, ενώ 34,7% δεν χρησιμοποίησε καμία επιδοτούμενη μορφή απασχόλησης. 

- Σχετικά με την επίδραση στην επιχείρηση τους της λειτουργίας του κάθετου οδικού άξονα 75 της Εγνατίας Οδού Κομοτηνή-Νυμφαία-Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, 58% των ερωτηθέντων απάντησε πως δεν επέδρασε καθόλου, ενώ το 24,2% πως επέδρασε αρνητικά.
- Τις σχέσεις/επαφές τους με φορείς της δημοτικής ή/και περιφερειακής αυτοδιοίκησης 35% των ερωτηθέντων τις κρίνει ως μέτριες, ενώ 11,7% ως άσχημες.

- 87,7% απαντά ότι γνωρίζει την Ομοσπονδία Επαγγελματικών Βιοτεχνικών και Εμπορικών Σωματείων Νομού Ροδόπης (ΟΕΒΕΣ).
Η έρευνα καταγράφει ότι η πορεία των επιχειρήσεων το επόμενο έτος θα είναι φθίνουσα. Το μίγμα των συσταλτικών οικονομικών μέτρων αναμένεται να επιδράσει αρνητικά στα εισοδήματα και την κατανάλωση. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το 76,7% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα πωλούν τα προϊόντα τους σε ιδιώτες καταναλωτές, η αναμενόμενη περαιτέρω μείωση των εισοδημάτων αναμένεται να πλήξει άμεσα τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις και να αναστείλει τις όποιες επενδυτικές πρωτοβουλίες είχαν σχεδιαστεί.

Σχετικά με αυτές τις πρωτοβουλίες αξίζει να επισημανθεί, ότι η τάση αυτή ενισχύεται τόσο από τη μειωμένη πρόσβαση στη χρηματοδότηση, όσο και από την έλλειψη ροών από κέρδη, που οδηγεί σε ανεπάρκεια επενδυτικών κεφαλαίων. Εντύπωση προκαλεί επίσης το γεγονός ότι ο κάθετος οδικός άξονας 75 της Εγνατίας Οδού Κομοτηνή-Νυμφαία-Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, δεν επέδρασε τόσο αρνητικά όσο αναμενόταν.

Τα πρώτα σχόλια από τους Διονύση Χιόνη και Ανέστη Βαφειάδη
Σε έναν πρώτο σχολιασμό μέσω του ράδιο Χρόνος 87,5 ο Διονύσης Χιόνης λέει τα εξής: "Το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των επιχειρηματιών που απάντησαν έχουν μονοπρόσωπες επιχειρήσεις απασχολούν ένα άτομο ή είναι οι ίδιοι ιδιοκτήτες. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα αυτοί οι οικονομικοί μηχανισμοί, αυτές οι οικονομικές οντότητες του ενός ατόμου να μην μπορούν να προσαρμοστούν εύκολα στα οικονομικά δεδομένα και να πλήττονται περισσότερο από την αύξηση της φορολογίας και των ασφαλιστικών εισφορών, εν αντιθέσει με τις ΑΕ που έχουν άλλους βαθμούς ελευθερίας. Οι μικρές επιχειρήσεις είναι πιο ευάλωτες στην κρίση".

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρηματίες στην περιοχή, εντοπίζει και ο Ανέστης Βαφειάδης, "είναι η υπερφορολόγηση και ασφαλιστικές εισφορές. Επίσης αρκετά τέλη προς την τοπική αυτοδιοίκηση μη ανταποδοτικά προς την αγορά και τους επαγγελματίες. Από εκεί και πέρα έχουμε και τα τοπικά μας προβλήματα όπως το τι πρέπει να γίνει για να αναπτυχθεί αυτή η πόλη. Τι έχουμε μπροστά μας, που μπορούμε να επενδύσουμε. Περιμέναμε τον κάθετο άξονα που έχει τρία χρόνια που άνοιξε και όλοι προσδοκούσαμε το καλύτερο δυνατό για την πόλη μας, φτάσαμε τρία χρόνια μετά και θα πούμε ότι στο τέλος είναι και βαρύ για την περιοχή. Ο κάθετος άξονας δεν φταίει πουθενά, οφείλει να δικτυωθεί αυτή η περιοχή για να αναπτυχθεί. Αυτό το δίκτυο που έκανε το κράτος δεν το εκμεταλλευτήκαμε σε αυτή την κοινωνία, το αντίθετο..." 

Ημερίδα παρουσίασης των αποτελεσμάτων της έρευνας
Ημερίδα παρουσίασης των αποτελεσμάτων της έρευνας για τα οικονομικά χαρακτηριστικά των Επαγγελματιών, Βιοτεχνών και Εμπόρων Νομού Ροδόπης στην Κομοτηνή, πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τετάρτης 14 Ιουνίου στην αίθουσα εκδηλώσεων της Ομοσπονδίας Επαγγελματικών Βιοτεχνικών και Εμπορικών Σωματείων Νομού Ροδόπης (ΟΕΒΕΣ Ροδόπης) στην Κομοτηνή. Εισηγητές ήταν ο Χιόνης Διονύσης, καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης στο θέμα, «Ταυτότητα και αποτελέσματα της έρευνας», Γεώργιος Κουράσσης, γενικός γραμματέας ΓΣΕΒΕΕ: στο θέμα: «Το Επιχειρείν στην Ελλάδα και οι προοπτικές των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Περιφέρεια ΑΜΘ», Ανέστης Βαφειάδης, πρόεδρος Ομοσπονδίας Επαγγελματιοβιοτεχνών Ροδόπης, στο θέμα: «Προκλήσεις των Μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο νομό Ροδόπης.