Θα γίνει πιο ανταγωνιστική η Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας & Θράκης;

Η θέση 225 στις 234 Ευρωπαϊκές Περιφέρειες και 12 στις 13 Ελληνικές Περιφέρειες στον δείκτη περιφερειακής ανταγωνιστικότητας. Πιο ανταγωνιστική μόνο από Περιφέρειες σε Ρουμανία, Βουλγαρία και τη Στερεά Ελλάδα η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης

Το στοίχημα της νέας Περιφερειακής Αρχής που είναι αρκετά πιο πολύπλοκο από έναν αριθμό

Δεσμεύτηκε ότι στο τέλος του 2028, όταν λήγει η πενταετής θητεία του, η Περιφέρεια ΑΜΘ θα έχει κάνει βήματα ανόδου στην ανταγωνιστικότητα προς όφελος των ίδιων των κατοίκων, ο εκλεγμένος περιφερειάρχης Χριστόδουλος Τοψίδης, στην ομιλία του το βράδυ των εκλογών. Κι αυτό είναι ένα από τα πολλά στοιχήματα της Περιφερειακής Αρχής, με βάση το οποίο θα κριθεί.

Ας δούμε, όμως, τι είναι το RCI για το οποίο τόσο λόγο έκανε προεκλογικά ο Χριστόδουλος Τοψίδης και που βρίσκεται η Περιφέρεια ΑΜΘ στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Γιατί είναι σημαντικός ο δείκτης
Από το 2010 ο δείκτης περιφερειακής ανταγωνιστικότητας της ΕΕ (RCI) μετρά τους κύριους παράγοντες ανταγωνιστικότητας για όλες τις Περιφέρειες (επιπέδου NUTS-2, δηλαδή πιο απλά όλες τις ενταγμένες και προς ένταξη χώρες) σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο RCI μέσω συγκεκριμένων δεικτών συνυπολογίζει και μετρά την ικανότητα μιας περιοχής να προσφέρει ένα ελκυστικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις, καθώς και τους κατοίκους για να ζήσουν και να εργαστούν. Η έκδοση του 2022 του ευρετηρίου (με βάση την οποία είναι τα δεδομένα που συνοδεύουν ρεπορτάζ) βασίζεται σε μια ενημερωμένη μεθοδολογία και ως εκ τούτου αναφέρεται ως RCI 2.0.

Οι Περιφέρειες της Ελλάδας
Συνολικά, η εικόνα της Ελλάδας εμφανίζεται βελτιωμένη σε σχέση με την προηγούμενη καταγραφή (προσαρμοσμένη στη νέα μεθοδολογία). 8 στις 13 Περιφέρειες έχουν βελτιώσει τη συνολική τους επίδοση, ενώ κατά μέσο όρο οι ελληνικές Περιφέρειες αύξησαν την επίδοσή τους από 61.6 σε 63 (στο 100 τοποθετείται ο μέσος όρος των Περιφερειών της ΕΕ). Ωστόσο, η οπτική του μέσου όρου δεν είναι η πλέον ενδεικτική.

Για να αντιληφθούμε τη γενικότερη σύγκριση της χώρας μας σε σύγκριση με την πιο αναπτυγμένη Ευρώπη, η Αττική παραμένει η μοναδική ελληνική Περιφέρεια που χαρακτηρίζεται ως TR (transition) και πλησιάζει σημαντικά το μέσο όρο των Περιφερειών της ΕΕ και τις επιδόσεις σε αναπτυγμένες ευρωπαϊκές Περιφέρειες. Υπολείπεται όμως ακόμη περίπου 8 μονάδες από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αντίθετα, όλες οι υπόλοιπες ελληνικές Περιφέρειες χαρακτηρίζονται ως LD (χαμηλής ανάπτυξης), άλλες με μικρότερη, άλλες με αρκετά μεγάλη απόσταση από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

ΑΜΘ: Η διπλή ανάγνωση
Σε τί θέση όμως βρίσκεται η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης και ποιά ήταν η πορεία της από το 2019 μέχρι σήμερα, χρονιά ορόσημο για την έναρξη των νέων θητειών σε κυβέρνηση και αυτοδιοίκηση;

Η ΠΑΜΘ κατέχει τη θέση 225 σε σύνολο 234 Ευρωπαϊκών Περιφερειών, ενώ στον ελλαδικό χώρο κατέχει τη θέση 12 στις 13, ξεπερνώντας μόνο την Στερεά Ελλάδα. Όπως κι όλες οι ελληνικές Περιφέρειες, εκτός από την Αττική, η ΠΑΜΘ συγκαταλέγεται στις λιγότερες αναπτυγμένες Περιφέρειες της Ευρώπης. Το 2019, όμως, κατείχε τη θέση 265 από τις 268 Περιφέρειες που αναλύθηκαν, επομένως, αν κι έπεσε στον δείκτη, ανέβηκε στην κατάταξη.

Το… θετικό είναι πως η απόσταση των Περιφερειών στις τελευταίες 30 θέσεις δεν είναι τόσο μεγάλη, με αποτέλεσμα, εάν γίνουν μικρές διορθωτικές κινήσεις, σε συνδυασμό με τις επενδύσεις που έχουν ήδη δρομολογηθεί κυρίως με επίκεντρο την Αλεξανδρούπολη, ενδέχεται να καταγράψουμε άνοδο. Προφανώς, όμως, ο δείκτης –όπως αναλύθηκε πιο πάνω- είναι πολυπαραγοντικός, επομένως μόνο η θεωρητικά αναπτυσσόμενη Αλεξανδρούπολη, δεν είναι ικανή να «σηκώσει» το βάρος ολόκληρης της Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης.

Παράλληλα, η Περιφέρεια ΑΜΘ είναι μεταξύ των 5 στην Ελλάδα που έχουν πτώση στον δείκτη σε σχέση με το 2019 (βλ. πίνακα), με την ΠΑΜΘ να έχει πέσει από 57,5 στο 55,8. Συνολικά, η Ελλάδα έχει ανέβει στον δείκτη από 61,6 σε 63 στο ίδιο χρονικό διάστημα, κυρίως χάρη στα σημαντικά βήματα ανάπτυξης που έγιναν στις Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας.

Τα ευρήματα σε επίπεδο ΕΕ
Η έκδοση του 2022 του RCI 2.0 δείχνει μεγάλες διαφορές στην περιφερειακή ανταγωνιστικότητα στην ΕΕ. Όπως και στις προηγούμενες εκδόσεις, καταγράφει ένα «μοτίβο», με ισχυρές επιδόσεις των περιοχών που φιλοξενούν μεγάλες αστικές περιοχές στην ΕΕ. Το χάσμα μεταξύ της περιφέρειας της πρωτεύουσας και των υπολοίπων, ωστόσο, ποικίλλει μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, με τις πιο ανταγωνιστικές χώρες να τείνουν να έχουν μικρότερο χάσμα μεταξύ της περιφέρειας της πρωτεύουσας και των άλλων περιφερειών της, καθώς και μικρότερη εσωτερική διακύμανση.

Μεταξύ 2016 και 2022, η περιφερειακή ανταγωνιστικότητα βελτιώθηκε στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες (LD), ενώ οι επιδόσεις των περιφερειών μετάβασης (TR) ήταν μικτές. Οι πιο ανεπτυγμένες περιφέρειες συνέχισαν να έχουν τις υψηλότερες βαθμολογίες.

Η δέσμευση της νέας Περιφερειακής Αρχής
Κοινωνία-Οικονομία-Τεχνολογία-Περιβάλλον ήταν οι τέσσερις βασικοί πυλώνες του προεκλογικού προγράμματος της παράταξης «Περιφερειακή Σύνθεση» με επικεφαλής τον εκλεγμένο περιφερειάρχη ΑΜΘ Χριστόδουλο Τοψίδη.

Μάλιστα, ο πυλώνας «Οικονομία» βασίζεται κυρίως στον δείκτη RCI και ο επικεφαλής έχει θέσει με σαφήνεια το στοίχημα ανόδου. Σύμφωνα με το προεκλογικό πρόγραμμα η παράταξη επικεντρώνεται στην ενίσχυση της τοπικής οικονομίας και την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Στηρίζεται στον Δείκτη Ανταγωνιστικότητας Περιφερειών της Ευρώπης (RCI 2.0.) και εξειδικεύει διαφορετικούς τομείς της οικονομίας με εξειδικευμένες δράσεις. Αναγνωρίζουμε την ανάγκη για ισχυρή, δυναμική και ανθεκτική οικονομία που θα εξασφαλίσει την ευημερία των πολιτών μας και θα προσφέρει ευκαιρίες για τις μελλοντικές γενιές.

«Με βάση τον RCI 2.0, επιδιώκουμε την ανάπτυξη μιας οικονομίας που είναι ανταγωνιστική σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προωθώντας την καινοτομία, την τεχνολογική ανάπτυξη και την επιχειρηματικότητα. Επιδιώκουμε την ενίσχυση των τοπικών επιχειρήσεων και την ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών ευκαιριών, προωθώντας την απασχόληση και την οικονομική ανάπτυξη. Επιπλέον, επιδιώκουμε την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας και την ενίσχυση των τοπικών κοινοτήτων, προωθώντας την αλληλεγγύη, την κοινωνική δικαιοσύνη και την ισότητα. Είμαστε αφοσιωμένοι στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης που εξυπηρετεί τους ανθρώπους και το περιβάλλον, δημιουργώντας μια οικονομία που είναι δίκαιη, περιβαλλοντικά βιώσιμη και ικανή να ανταποκριθεί στις ανάγκες και τις προκλήσεις του 21ου αιώνα» αναφέρεται χαρακτηριστικά στο πρόγραμμα.

Πάντως, η δέσμευση του εκλεγμένου περιφερειάρχη Χριστόδουλου Τοψίδη, θα κριθεί στην ουσία της: εάν η ΠΑΜΘ ανέβει στον πραγματικό αριθμό του δείκτη κι όχι απλώς στη λίστα, γιατί όπως είδαμε πιο πάνω, η άνοδος στη λίστα μπορεί να είναι πλασματική, καθώς άλλες Περιφέρειες μπορεί απλώς… να πέσουν περισσότερο στον αριθμό.