Ευκαιρία να (ξανα)γνωρίσουμε τα μουσεία της Ροδόπης

«Τρεις μήνες με τα Μουσεία κλειστά, είναι πολύς χρόνος. Ανοίγουν τη Δευτέρα 15 Ιουνίου και μας περιμένουν όλους», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και συνεχίζει: «Αυτό είναι το δεύτερο, σημαντικό βήμα για την επαναλειτουργία των πολιτιστικών υποδομών της χώρας. Προηγήθηκαν οι αρχαιολογικοί χώροι που άνοιξαν, με υποδειγματικό τρόπο, για να εξασφαλίζουν τη μέγιστη προστασία, σε εργαζόμενους και επισκέπτες, από τον covid-19».

Όπως πανελλαδικά, έτσι και τοπικά, τα μουσεία ανοίγουν ξανά τις πόρτες τους και είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να τα ξαναγνωρίσουμε από κοντά ή να τα γνωρίσουμε για πρώτη φορά, καθώς -κακά τα ψέματα- τα μουσεία της Κομοτηνής και της Ροδόπης ευρύτερα δεν έχουν τύχει μεγάλης επισκεψιμότητας διαχρονικά.

Ροδόπη: Δύο παραδείγματα μουσείων
Με ανακοίνωσή η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ροδόπης γνωστοποιεί την επαναλειτουργία δύο σημαντικών μουσείων της περιοχής μας, του Αρχαιολογικού Μουσείου Κομοτηνής και του Αρχοντικού Ταβανιώτη στη Μαρώνεια.
Το θερινό ωράριο λειτουργίας του Αρχαιολογικού Μουσείου Κομοτηνής διαμορφώνεται ως εξής: Δευτέρα και Τετάρτη ως Κυριακή: 09:00-16:00, Τρίτη: κλειστά.
Και του Αρχοντικού Ταβανιώτη ως εξής: Δευτέρα και Τετάρτη ως Κυριακή: 08:30-15:30, Τρίτη: κλειστά.

Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Διαμαντή Τριαντάφυλλο, το αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής εγκαινιάστηκε το 1976. Οι εκθέσεις του καλύπτουν το χρονικό διάστημα από τη Νεολιθική μέχρι τη Βυζαντινή περίοδο. Η παρουσίαση των εκθεμάτων γίνεται με χρονολογική ακολουθία, χωρίς όμως τη διάσπαση των κατά τόπους ανασκαφικών συνόλων. Στόχος της έκθεσης ήταν να παρουσιαστούν επιλεγμένα και αντιπροσωπευτικά ευρήματα από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους, τα οποία μπορούν να προσφέρουν στον επισκέπτη όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την προϊστορία και την ιστορία της Θράκης του Αιγαίου. Όλα τα εκθέματα αποκαλύπτουν την σημασία της παρουσίας των Ελλήνων στο βόρειο Αιγαίο και τη δημιουργική πορεία της ελληνικής τέχνης και του ελληνικού πολιτισμού σε μια απομακρυσμένη κατά την αρχαιότητα περιοχή του βορρά. Το πιο εντυπωσιακό έκθεμα, αναμφισβήτητα, είναι η χρυσή προτομή του Σεπτιμίου Σεβήρου (193-211 μ.Χ.) την οποία κρατούσαν στερεωμένη σε κοντάρι οι imaginiferi του ρωμαϊκού στρατού.

Το κτήριο του Μουσείου είναι έργο του αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη και θεωρείται ως προς την αρχιτεκτονική του μορφή το πιο εντυπωσιακό από τα σύγχρονα κτήρια της πόλης. Χαρακτηριστικά στοιχεία του είναι η γεωμετρική διάρθρωση των όγκων και των επιφανειών του, οι ανισοϋψείς στέγες με φεγγίτες και παράθυρα, τα αίθρια, τα εσωτερικά και εξωτερικά υπόστεγα, τα παράθυρα με τους χωριστούς φεγγίτες, τα ξύλινα κουφώματα με τις μεταλλικές περσίδες, οι οροφές με τα εμφανή αποτυπώματα των ξυλοτύπων και το χαμηλό τοιχίο-φράχτης που περιβάλλει τον κήπο με τα πεύκα.

Η κυρίως έκθεση του Μουσείου περιλαμβάνει αντικείμενα από προϊστορικές θέσεις (Νεολιθικές και εποχής Σιδήρου), από ελληνικές αποικίες, ιερά, ρωμαϊκούς οικισμούς και νεκροταφεία.

Σύμφωνα με την αρχαιολόγο Χρύσα Καραδήμα ο αρχοντικό Ταβανιώτη κτίστηκε ανάμεσα στα 1880 και 1885 από τον Παρράσιο Ταβανιώτη. Στο ισόγειο το χαμώι χρησιμοποιούνταν για μαγείρεμα και άλλες καλοκαιρινές εργασίες. Το κατώι είχε πατητήρι στη ΝΔ του γωνία, χτιστά αμπάρια για ελιές και πιθάρια για κρασί και λάδι. Στον όροφο η δυτική και η νότια πλευρές του χαγιατιού και της σάλας προβάλλουν σε σαχνισιά (κλειστοί εξώστες). Η ξύλινη στέγη είναι τετράρριχτη στον κύριο οικοδομικό πυρήνα και τρίρριχτη στις προεξοχές του χαγιατιού δυτικά και νότια.

Οι εργασίες αποκατάστασης περιέλαβαν αποτύπωση του κτιρίου, αντικατάσταση των μεταγενέστερων αρμολογημάτων και επιχρισμάτων, αντικατάσταση των σάπιων ξυλοδεσιών στις λιθοδομές, αφαίρεση των νεότερων προσκτισμάτων, αποκατάσταση των σαχνισιών, μερική ανακατασκευή των τσατμαδότοιχων (τοίχοι από ξύλινο σκελετό γεμισμένο με πέτρες, τούβλα ή λάσπη) και μπαγδατότοιχων (τοίχοι από πηχάκια με σοβά για την επένδυση ξύλινου σκελετού), αντικατάσταση της παλιάς ξύλινης στέγης και των κεραμιδιών της, επισκευή-ανακατασκευή πορτο-παραθύρων, ξύλινης σκάλας, ξύλινων δαπέδων και ταβανιών ορόφου, αποκατάσταση τζακιών και αυλής, επισκευή περιβόλου.

Το αποκατεστημένο αρχοντικό φιλοξενεί την έκθεση αρχαιοτήτων με θέμα Η Μαρώνεια και ο Ίσμαρος από τα Προϊστορικά μέχρι τα Νεότερα Χρόνια. Η επίσκεψη αρχίζει απ? τον όροφο, ενώ η έκθεση στο ισόγειο διαρθρώνεται θεματικά σε πέντε ενότητες: αμφορείς-μαγειρικά σκεύη, ο οίνος και το συμπόσιο, όψεις της δημόσιας ζωής, θρησκεία, επιτύμβιες στήλες και ανάγλυφα αρχαίων, ρωμαϊκών και βυζαντινών χρόνων και αρχιτεκτονικά μέλη χριστιανικών ναών.

Λειτουργία με αντι-covid μέτρα
Η επαναλειτουργία τους γίνεται με την εφαρμογή των οδηγιών των αρμόδιων αρχών για την αποτροπή της διασποράς του COVID-19:

Η ροή της κίνησης των επισκεπτών εντός και εκτός των εκθεσιακών χώρων εποπτεύεται από το φυλακτικό προσωπικό.

Η χρήση μάσκας ή προσωπίδας για τους επισκέπτες και το προσωπικό της Εφορείας είναι υποχρεωτική. Οι επισκέπτες οφείλουν να προσέρχονται με την προσωπική τους μάσκα. 

Ο μέγιστος αριθμός επισκεπτών ανά αίθουσα του εκθεσιακού χώρου υπαγορεύεται από τα επιδημιολογικά δεδομένα. Οι επισκέπτες που προσέρχονται σε οργανωμένες ομάδες δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα 8 άτομα και οφείλουν να τηρούν τις προκαθορισμένες αποστάσεις. 

Κατά την είσοδο και έξοδο των επισκεπτών, καθώς και σε συγκεκριμένα σημεία εντός των εκθεσιακών χώρων έχουν τοποθετηθεί συσκευές με αντισηπτικό χεριών για την προστασία των επισκεπτών και του προσωπικού. 

Υπάρχουν προστατευτικά διαχωριστικά πετάσματα στα εκδοτήρια εισιτηρίων.

Τα μουσεία εναρμονίζονται πλήρως με τις υποδείξεις ασφαλούς λειτουργίας του συστήματος κλιματισμού.

Αναλυτικές οδηγίες για τους κανόνες ασφαλείας και τα έκτακτα μέτρα λειτουργίας, στο πλαίσιο της προσπάθειας για την αποτροπή της διασποράς του COVID-19, έχουν αναρτηθεί στους σχετικούς χώρους.