Τ. Χατζηαναστασίου: Η ανάδειξη στις σωστές διαστάσεις της εθνικής αντίστασης έχει και την επίκαιρή του σημασία

Ένα βιβλίο που αποτελεί σημείο αναφοράς στις έρευνες γύρω από τη βουλγαρική κατοχή και την εθνική αντίσταση κατά αυτής, παρουσιάζεται αύριο Κυριακή στην Κομοτηνή. Πρόκειται για το βιβλίο «Αντάρτες και Καπετάνιοι κατά της δεύτερης βουλγαρικής κατοχής (1942-44)» που υπογράφει ο Τάσος Χατζηαναστασίου και την βιβλιοπαρουσίαση έχει αναλάβει η εφημερίδα «Αντιφωνητής» και φιλοξενεί το βιβλιοπωλείο «Δημοκρίτειο». Ο συγγραφέας, που φιλοξενήθηκε στο ράδιο Χρόνος 87.5 fm, σχολίασε για το βιβλίο του: «Το γεγονός ότι είμαι Κύπριος έχει σχέση με το ότι αντιμετώπισα το υλικό μου και την ιστορική πραγματικότητα με τη μέγιστη δυνατή ακαδημαϊκή εγκυρότητα, αποστασιοποίηση και ουδετερότητα. Πέραν του ότι εγκρίθηκε από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο ως διδακτορική διατριβή, έχει αναγνωριστεί από όλη τη σχετική ακαδημαϊκή κοινότητα ως έργο αναφοράς και αυτό είναι η περηφάνια μου αν θέλετε το ότι αυτό το έργο είναι αυτή τη στιγμή αναγνωρισμένο, καταξιωμένο στους ακαδημαϊκούς χώρους, αλλά και στο ευρύ κοινό. Επομένως μπορώ να πω έτσι με βεβαιότητα μπορώ να εγγυηθώ για την ακαδημαϊκή του πληρότητα και την επιστημονική του εγκυρότητα»

Όσο για το περιεχόμενό του ο συγγραφέας ανέφερε κατ’ αρχήν τις «δυσκολίες» που αντιμετωπίζει κανείς όταν ασχολείται με τέτοιου είδους θέματα, όπως η «νωπή» ιστορία: «Είναι γεγονός ότι ζητήματα της δεκαετίας του '40 είναι ακόμα πάρα πολύ δύσκολα στη διαχείριση τους. Αυτό επομένως απαιτεί και προϋποθέτει να είναι κανείς ιδιαίτερα προσεκτικός στη χρήση, αξιοποίηση και αξιολόγηση των πηγών που χρησιμοποιεί και ιδιαίτερα προσεκτικός στις διατυπώσεις που χρησιμοποιεί. Δεν μιλάμε για τη μάχη του Μαραθώνα, δεν μιλάμε για μια περίοδο μακρινή και ξεχασμένη, ένδοξη ή άδοξη, μιλάμε για γεγονότα που ακόμα έχουν αφήσει ανοικτές πληγές σε κόσμο που τα έχει ζήσει και έχει ακούσματα, έχει υποφέρει η οικογένειά του, όλα αυτά το καθιστούν ένα δύσκολο έργο»

Ο κος Χατζηαναστασίου σημειώνει βέβαια ότι ο ίδιος ασχολείται με την εθνική αντίσταση κατά της βουλγαρικής κατοχής, όμως το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται η έρευνά του δεν πρέπει να φύγει από το κάδρο, ούτε σήμερα, καθώς οι «επεκτατικές» βλέψεις των διαφόρων γειτόνων μας, δεν έχουν καμφθεί: «να περιοριστούμε μόνο στην τελευταία κατοχή διότι η Θράκη γνώρισε δυο βουλγαρικές κατοχές και η ανατολική Μακεδονία τρεις του 12-13 και 16-18, η κατοχή του 41-44 η τριπλή κατοχή Ιταλική, Γερμανική και Βουλγαρική. Από αυτές η σκληρότερη και πιο επικίνδυνη, επειδή ήταν η μόνη από την οποία κινδύνευε το ελληνικό κράτος να έχει απώλεια εθνικού εδάφους, ήταν η βουλγαρική, δηλαδή δεν ήταν σοβαρές - ας το πούμε έτσι - οι ιταλικές επιδιώξεις για κάποια προσάρτηση είτε των Ιονίων νήσων είτε του πριγκιπάτου της Πίνδου, αυτά δεν ήταν σοβαρές προσπάθειες, σε αντίθεση με την προσπάθεια της Βουλγαρίας για έξοδο στο Αιγαίο που είχε αρκετά σοβαρά ερείσματα. Μια νίκη της Γερμανίας θα σήμαινε ακρωτηριασμό της Ελλάδας αναμφισβήτητα, αλλά και μια νίκη των συμμάχων με τη Βουλγαρία εξαρχής στο στρατόπεδο των συμμάχων πάλι θα σήμαινε αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στην περιοχή, διότι οι Βρετανοί προκειμένου να απαγκιστρώσουν τη Βουλγαρία από τον άξονα είχαν προτείνει έξοδο στο Αιγαίο για τη Βουλγαρία.
Όμως η Βουλγαρία δεν άλλαξε πολιτική ή μάλλον όταν άλλαξε ήταν πλέον αργά, οι Σοβιετικοί είχαν ήδη απλώσει την επιρροή τους εκεί και επομένως οι Βρετανοί πόνταραν στο "άλογο" Ελλάδα. Ευτυχώς για εμάς στις συμφωνίες της Μόσχας τον Οκτώβριο του 1944 η ελληνική Μακεδονία και Θράκη κατοχυρώθηκαν οριστικά στην Ελλάδα. Όλα ήταν στην κόψη του ξυραφιού, ήταν μια πάρα πολύ επικίνδυνη περίοδος. Ο χάρτης των Βαλκανίων ξανασχεδιαζότανε από την αρχή. Δεν ξεχνάμε την κληρονομιά που μας άφησε που είναι η ίδρυση της Γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας, έχουμε θέματα.

Δεν είναι μόνο η Βουλγαρία είναι και η Αλβανία, είναι και τα Σκόπια. Εγώ ασχολούμαι με το φαινόμενο της εθνικής αντίστασης, δηλαδή κυρίως της ένοπλης αντίστασης, των ανταρτικών ομάδων, αυτό είναι το κύριο περιεχόμενο του έργου μου γιατί πιστεύω ότι αυτό αναδεικνύει περισσότερο όλες τις πλευρές και κοινωνικές και ιδεολογικές ακόμα και ψυχολογικές μιας περιοχής. Επειδή η περιοχή έχει την ιδιαιτερότητα να έχει δύο παράλληλες αντιστασιακές οργανώσεις. Πιστεύω ότι έχουν λυθεί τα προβλήματα πλέον οριστικά ώστε να μπορεί κανείς να πει ότι και οι δύο πλευρές είχαν την δική τους συνεισφορά με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο και ίσως κάτω από άλλες συνθήκες να είχανε και μια καλύτερη συνεργασία μεταξύ τους αντί για τις εμφύλιες συγκρούσεις. Θα μπορούσαμε να είχαμε την τύχη της Κρήτης όπου εκεί απεφεύχθη ο εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των δύο οργανώσεων, ήταν η μόνη περιοχή η οποία απέφυγε τις συγκρούσεις μεταξύ των δύο οργανώσεων κατά την διάρκεια της κατοχής".

Σχολιάζοντας το σήμερα ο συγγραφέας διαπιστώνει: "Τα τελευταία χρόνια αντί μιας προσπάθειας να σφυρηλατηθεί η εθνική ενότητα απέναντι στις προκλήσεις μιας χώρας που έχει τεθεί επισήμως υπό εποπτεία διεθνή, έχουμε το αντίθετο. Επομένως το γεγονός ότι επανεκδίδεται και ξαναπαρουσιάζεται μια διδακτορική διατριβή για την εθνική αντίσταση έχει τη σημασία του. Θεωρώ ότι η ανάδειξη στις σωστές διαστάσεις του φαινομένου της εθνικής αντίστασης έχει και την επίκαιρή του σημασία σε πείσμα όσων μας ωθούν σε διχασμό, σε εμφύλιο και σε αναπαραγωγή στερεοτύπων που είναι ξεπερασμένα και δεν υφίστανται. 

Είναι πολύ πιθανό στην περιοχή που ζούμε να έχουμε και εμπλοκές άλλες ευρύτερες, εθνικές, είναι όλα τα ζητήματα ανοιχτά. Όμως δεν θέλω να κάνω κρίσεις πάνω σε επίκαιρα πολιτικά ζητήματα. Είμαι υποχρεωμένος να είμαι αισιόδοξος διότι πρώτα είμαι δάσκαλος και πρέπει αυτή την αισιοδοξία που να στηρίζεται σε πραγματική ιστορική γνώση και εθνική αυτογνωσία αυτή να μας καθοδηγεί, είμαστε υποχρεωμένοι να την μεταδίδουμε αλλά με γνώση»    

       
H παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει, την Κυριακή 19/2/2017 και ώρα 18:30 στο βιβλιοπωλείο «Δημοκρίτειο» στην Κομοτηνή.