Αγάλματα - πρόσφυγες

Με μία περιοδική έκθεση υπό τον τίτλο "Ραιδεστός – Θεσσαλονίκη | Αρχαιότητες σ’ ένα ταξίδι προσφυγιάς" άνοιξε τις πύλες του για πρώτη φορά στο κοινό το νεόδμητο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αλεξανδρούπολης. Η συλλογή ήρθε από το Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης και έχει διπλή σημασία, αφού πέρα από το αρχαιολογικό της ενδιαφέρον, η μεταφορά της από τη Ραιδεστό στην Ελλάδα το 1922 είναι ένα ξεχωριστό case study, που αποτυπώνεται γλαφυρά στα εποπτικά της έκθεσης.

Η συλλογή περιλαμβάνει 37 αρχαιότητες (προτομές, επιτύμβιες στήλες κ.ά.) που ανήκουν γεωγραφικά στην περιοχή της βόρειας Προποντίδας και χρονολογούνται περίπου στον 4ο αιώνα προ Χριστού. Ο εντοπισμός και η συλλογή τους όμως είχαν γίνει για πρώτη φορά από τον Φιλεκπαιδευτικό Σύλλογο Ραιδεστού (σημερινό Tekirdag) που δραστηριοποιήθηκε από το 1871 έως το 1922 και την Ανταλλαγή των Πληθυσμών.

Και αυτό που βαρύνει την ιστορική αξία αυτών των αρχαιοτήτων είναι το ότι στην ουσία είναι "πρόσφυγες" αφού οι ανταλλάξιμοι Έλληνες της Μικρασίας το 1922 τα είχαν θεωρήσει αναπόσπαστο κομμάτι της περιουσίας τους και τα είχαν φέρει μαζί τους στην Ελλάδα. Εικάζεται ότι οι αρχαιότητες αυτές είχαν φτάσει στη Θεσσαλονίκη με καράβι που είχε αποπλεύσει από τη Ραιδεστό, όμως είναι βέβαια ότι παραδόθηκαν στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης τον Οκτώβριο του 1922.

Έκτοτε, και για πάρα πολλά χρόνια οι αρχαιότητες πρόσφυγες παρέμεναν στις αποθήκες του ΑΜΘ, έως το 2014 που εκτέθηκαν για πρώτη φορά στο κοινό της συμπρωτεύουσας ως η περιοδική έκθεση που βρίσκεται πλέον στην Αλεξανδρούπολη.

ΛΑΜΠΕΡΗ ΤΕΛΕΤΗ ΕΓΚΑΙΝΙΩΝ
Τα εγκαίνια της έκθεσης έγιναν από την υπουργό Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου, η οποία βρέθηκε στην Αλεξανδρούπολη μόνο γι αυτό το σκοπό. Στον σύντομο χαιρετισμό της κατά τη διάρκεια της τελετής χαρακτήρισε τα αγάλματα "αρχαία εικονίσματα" θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να εξάρει την σημασία που έδιναν οι πρόσφυγες του ’22 σε αυτά, αφού τα είχαν συμπεριλάβει στα απολύτως αναγκαία υπάρχοντα τους κατά τη μεταφορά τους στη νέα πατρίδα.

Από το ίδιο βήμα, ο δήμαρχος Αλεξανδρούπολης Βαγγέλης Λαμπάκης ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει από το ΥΠΠΟ και το ΑΜΘ την μόνιμη παραμονή της έκθεσης στο Μουσείο της Αλεξανδρούπολης, επειδή "ευρισκόμενες στη Θράκη αυτές οι αρχαιότητες, βρίσκονται το δυνατόν εγγύτερα στην ιδιαίτερη πατρίδα τους".

Η διευθύντρια του Μουσείου κα Δόμνα Τερζοπούλου, αφού περιέγραψε αναλυτικά την πορεία της δημιουργίας αυτής της έκθεσης, σημείωσε ότι τα εγκαίνια της "δεν συνιστούν τα εγκαίνια όλου του μουσείου, αλλά μόνο του χώρου περιοδικών εκθέσεων, αφού η μόνιμη συλλογή του Μουσείου, θα παρουσιαστεί στο κοινό το 2020". Στην Αλεξανδρούπολη ταξίδεψαν για τα εγκαίνια της έκθεσης και οι πρώην και η νυν διευθύντριες του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, ενώ η αίθουσα γέμισε ασφυκτικά από κόσμο, ανάμεσά τους και από την Κομοτηνή, που ήθελε να δει από κοντά και το νέο Μουσείο, αλλά και την συγκεκριμένη συλλογή.