Αλέξης Κούγιας και Παύλος Παυλίδης μιλούν για την ευθανασία

Έγκλημα θεωρείται στην ελληνική έννομη τάξη η ευθανασία. Όσο όμως η κοινωνία προοδεύει, τόσο τα ερωτηματικά πληθαίνουν για το κατά πόσο ο ασθενής - ή επικουρικά οι συγγενείς ή ο θεράπων ιατρός - έχουν το δικαίωμα να βάλουν τέλος στη ζωή. 

Στο παραπάνω πλαίσιο οι φοιτητές Νομικής Δ.Π.Θ. που απαρτίζουν την παράταξη ΔΑΠ-ΝΔΦΚ Νομικής Κομοτηνής διοργάνωσαν την τρίτη κατά σειρά ακαδημαϊκή τους εκδήλωση για το έτος 2017-18, με θέμα: "Ευθανασία: δικαίωμα ή έγκλημα;".

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο κεντρικό αμφιθέατρο της Νομικής στην πανεπιστημιούπολη, με το ενδιαφέρον της φοιτητικής - κι όχι μόνο - κοινότητας να είναι έντονο, καθώς το αμφιθέατρο γέμισε πλήρως, με σχεδόν 1.000 φοιτητές - ενδιαφερόμενους στο ακροατήριο.

"Το έργο της ιατρικής είναι η αποκατάσταση της υγείας και η καταπράυνση των πόνων, όχι μόνο όταν η καταπράυνση αυτή μπορεί να οδηγήσει στη θεραπεία, αλλά και όταν μπορεί να εξασφαλίσει έναν εύκολο και γαλήνιο θάνατο", ήταν η άποψη που εξέφραζε ο Άγγλος φιλόσοφος Φράνσις Μπέικον, πρωτοπορώντας μεταξύ των υπερμάχων της ευθανασίας.

Από την άλλη όμως τίθεται το ζήτημα πως ό,τι σήμερα φαντάζει ως ιατρικό ανέφικτο, αύριο μπορεί να φαντάζει ως επέμβαση ρουτίνας, κι άρα η ευθανασία να έχει γίνει εις μάτην...

Το ζήτημα ανέλυσαν ο δικηγόρος παρ' Αρείω Πάγω και ποινικολόγος Aλέξης Κούγιας, ο επίκουρος καθηγητής Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας Ιατρικής ΔΠΘ Παύλος Παυλίδης, η καθηγήτρια Αστικού Δικαίου Νομικής ΔΠΘ Καλλιρόη Παντελίδου, ο λέκτορας Δημοσίου Δικαίου Νομικής ΔΠΘ (με παρέμβαση μέσω video) Στέλιος Κουτνατζής, η δρ. Θεολογίας Δέσποινα Καλογεράκη, και ο δικηγόρος Στέργιος Γιαλάογλου.

ΑΛ. ΚΟΥΓΙΑΣ: "ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΔΟΘΕΙ ΑΠΑΝΤΗΣΗ"
"Πρόκειται για ένα σημαντικό νομικό θέμα, για το οποίο μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί η απόλυτη απάντηση, παρότι ξεκίνησε από τον 13ο αιώνα η διερεύνηση, αν αποτελεί άδικη πράξη η ευθανασία", αναγνώρισε ο Αλέξης Κούγιας και πρόσθεσε ότι "μέχρι την σημερινή εποχή, και παρά την εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης και την εξέλιξη της νομικής θεωρίας, ακόμη και οι πλέον προηγμένες χώρες δεν έχουν καταλήξει στο αν πρόκειται για άδικη πράξη".

Όπως υπογράμμισε ο ίδιος "το ελληνικό ποινικό δίκαιο απαγορεύει ρητά την ευθανασία, με όλες τις μορφές της". Τόνισε δε μάλιστα ότι αποτελεί έγκλημα, παρά την όποια αντίθετη γνώμη: "Πρόκειται για το έγκλημα της ευθανασίας, για το οποίο η επιεικέστερη μεταχείριση είναι η ανθρωποκτονία από οίκτο, η οποία είναι κακούργημα και τιμωρείται με κάθειρξη".

Ο κος Κούγιας αναφέρθηκε και στους κοινωνικούς παράγοντες σχετικά με την ευθανασία. "Η ευθανασία εξαρτάται και από την οικογένεια του ασθενούς: Άλλοι θεωρούν ότι πρόκειται για λύτρωση, ενώ άλλοι θεωρούν ότι έχουν υποχρέωση στη μνήμη του θύματος να στραφούν κατά των γιατρών και να τους καθίσουν στο σκαμνί", είπε αναφορικά με το "δίκοπο" μαχαίρι του προβλήματος.

Καταληκτικά, επιφυλάχθηκε να διατυπώσει κάποια θεωρία για τι θα συμβεί στο μέλλον, στο ελληνικό δίκαιο, αναφορικά με το ζήτημα της ευθανασίας. "Θα σας έλεγα ότι θα κινδύνευα να εκτεθώ αν έλεγα κάτι", ήταν το σχόλιό του εν προκειμένω.

Π. ΠΑΥΛΙΔΗΣ: "ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΥΣΥΝΘΕΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ"
"Το ζήτημα της ευθανασίας είναι ένα διαχρονικό και πολυσύνθετο πρόβλημα, το οποίο ξεκινάει από την αρχαιότητα. Όσο η κοινωνία προχωράει, τόσο το ζήτημα διογκώνεται, λόγω του ότι υπάρχουν πάρα πολλά ηθικά, κοινωνικά και νομικά προβλήματα", αναγνώρισε ο Παύλος Παυλίδης, ο οποίος συνεχάρη τους φοιτητές για τους προβληματισμούς που αναδεικνύουν με αυτές τις εκδηλώσεις: "Η πρωτοβουλία που πήραν οι φοιτητές είναι πολύ σημαντική, γιατί 'ακουμπάει' ένα πρόβλημα που αγγίζει σχεδόν όλη την κοινωνία μας".

Ο κος Παυλίδης, ανέδειξε και τις δύο όψεις του "νομίσματος", αναφορικά με το υπό κρίση ζήτημα. "Από την πλευρά του ιατρού, τίθεται το μεγάλο ερώτημα, αν έχει το δικαίωμα να προβεί σε μία τέτοια πράξη. Από τη μία είναι αναφαίρετο δικαίωμα του ανθρώπου να αποφασίζει για τη ζωή του, από την άλλη όμως υπάρχουν πάρα πολλοί παράγοντες που κατακρίνουν αυτή την κατάσταση", είπε σε αυτό το σημείο.
"Για παράδειγμα, κάποια νομικά συστήματα όπως αυτό της Ολλανδίας, δεν έχουν φέρει τόσα πολλά επιθυμητά αποτελέσματα", συμπλήρωσε, ενώ για την Ελλάδα συγκεκριμένα κατέθεσε το εξής σχόλιο: "Από την άλλη είναι και η κοινωνική δομή του κάθε κράτους, που πολλές φορές είναι αποτρεπτικός παράγοντας. Η Ορθοδοξία στην Ελλάδα σαφώς και παίζει πρωτεύοντα ρόλο στην αρνητική στάση των πολιτών".

Σε μία γενικότερη διαπίστωσή του, ο κος Παυλίδης κατέληξε στο συμπέρασμα πως "υπάρχει μία τάση οι άνθρωποι να βλέπουν ως εναλλακτική λύση την ευθανασία. Από την άλλη, όμως, υπάρχει και η αμφιβολία για το κατά πόσο μία νόσος που σήμερα θεωρείται ανίατη, αύριο αποδειχθεί πως δεν είναι".

Κ. ΠΑΝΤΕΛΙΔΟΥ: "ΕΥΘΥΝΗ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ"
Μία διαφορετική οπτική, η οποία δεν μας έρχεται πρώτη στο νου, όταν μιλάμε για την ευθανασία, ανέδειξε η Καλλιρόη Παντελίδου. Πρόκειται για την αστική ευθύνη, δηλαδή για την απαίτηση αποζημίωσης, εκ μέρους των ασθενών, αν ένας ιατρός προβεί σε ευθανασία ασθενούς.

"Η ευθανασία θεωρείται κυρίως πρόβλημα του ποινικού δικαίου, αλλά μπορεί να ενδιαφέρει και το αστικό δίκαιο από την άποψη της αστικής ευθύνης. Δηλαδή ο ιατρός που υποχωρεί σε επιθυμία του ασθενούς να επισπεύσει τον θάνατο, μπορεί να επέχει και αστική ευθύνη, δηλαδή ευθύνη αποζημίωσης των συγγενών, αν καταλήξει ο ασθενής. Αντιστρόφως, μπορεί να μην έχει υποχρέωση αποζημίωσης, αν δεν υποχωρήσει στην επιθυμία του ασθενούς", ανέδειξε μεταξύ πολλών η ομιλήτρια, προσφέροντας μία ακόμη "ανάγνωση" του προβλήματος.