Η ημερίδα ποντιακού πολιτισμού κατέθεσε επιστημονικό έργο

Σπάνια παρακολουθούμε συνέδρια στην Κομοτηνή που μπορούν να σταθούν σε πανελλήνιο επίπεδο και να παράξουν προβληματισμούς διαχρονικούς και "βαθιά" επιστημονικούς. Γι' αυτό με χαρά παρακολουθήσαμε την ημερίδα "ποντιακού πολιτισμού" που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των Ελευθερίων κι απέδειξε ότι μια μικρή πόλη όπως η Κομοτηνή μπορεί να γίνει "κέντρο" στοχασμών.

Η ημερίδα ανήκει στην ιστορία, καθώς πραγματοποιήθηκε από τις 17:00 μέχρι τις 21:00 της Κυριακής 7 Μαΐου. Το έργο της όμως, ελπίζουμε να αποτελέσει παρακαταθήκη και, γιατί όχι, να αξιοποιηθεί κι ακαδημαϊκά ως ένας είδος ...οδηγού για τον ποντιακό ελληνισμό. Γιατί όμως κρίνουμε την εκδήλωση ως επιτυχημένη; Διότι ήταν μια "προσωποκεντρική" εκδήλωση, με διακεκριμένους ομιλητές έναν προς ένα, για το επιστημονικό και ακαδημαϊκό τους έργο: ο Λευτέρης Κορναράκης και η σημασία του χορού στην καθημερινή πραγματικότητα, η Βασιλική Τυροβολά και οι συμβολισμοί στον ποντιακό χορό, ο Γιάννης Αμαραντίδης και οι αντρικές ποντιακές ενδυμασίες, η Μαρία Διαμαντίδου και οι γυναικείες ποντιακές ενδυμασίες, ο Δημήτρης Μαντζούρης και οι παραδόσεις χριστιανικών κοινοτήτων στον Πόντο, ο Νίκος Ζουρνατζίδης που αποτελεί τη ζώσα παράδοση του ποντιακού χορού, οι αδερφοί Τσαχουρίδη με τη λύρα και το τραγούδι, όλοι τους συνετέλεσαν ώστε να υπάρξει μια πλήρης, στο μέτρο του ...χρονικά εφικτού, καταγραφή του Πόντου.

Η εκδήλωση μπορεί να ήταν "προσωποκεντρική", όμως αυτά τα πρόσωπα κάπως ...πείσθηκαν να συμμετάσχουν σε αυτή και να εργαστούν σκληρά για τις εισηγήσεις τους. Το "κάπως" βρίσκει απάντηση στον σύλλογο Ποντιών Κομοτηνής και Περιφέρειας "Ο Εύξεινος Πόντος" και στον αντιπρόεδρό του Στέλιου Νικολάου. Εκεί και η πρόεδρος της ΔΚΕΠΠΑΚ και υποστηρικτής της εκδήλωσης Νατάσα Λιβεριάδου, η εκπρόσωπος του δημάρχου Σοφία Μενεσελίδου, η εκπρόσωπος της Παμποντιακής Χρύσα Μαυρίδου, ο εκπρόσωπος του μητροπολίτη Μαρωνείας-Κομοτηνής ιερέας Ιωάννης Δίγκας, όλοι τους απηύθυναν χαιρετισμό εξαίροντας το έργο του συλλόγου, που έχει δείξει την κατάλληλη μέριμνα όχι μόνο στα χορευτικά και πολιτιστικά δρώμενα, αλλά και στα επιστημονικά.

ΧΟΡΟΣ, ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ, ΜΟΥΣΙΚΗ
Το παραπάνω τρίπτυχο αναδείχθηκε μέσα από τις εισηγήσεις, γι' αυτό κι εμείς σας μεταφέρουμε σκέψεις των ομιλητών για καθένα από αυτά τα στοιχεία, αν και θα υπάρξουν πιο εκτενείς καταγραφές σε προσεχή τεύχη της εφημερίδας.

Για την ένδυση μας πληροφορεί ο Γιάννης Αμαραντίδης. "Υπάρχουν μαρτυρίες, φωτογραφίες και απεικονίσεις, σχετικές με την αντρική ενδυμασία στον Πόντο, που μαρτυρούν πως υπήρχε πολύ μεγάλη ποικιλία ενδυμάτων, αν και οι αντρικές ενδυμασίες είναι λίγο ...αδικημένες από πλευράς έρευνας σε σχέση με τις γυναικείες. Οι ενδυμασίες, παντού και πάντα, διακρίνονται σε καθημερινές και γιορτινές, ενώ έπαιζε ρόλο και η ηλικία και η κοινωνική τάξη, κάτι που συμβαίνει και στις μέρες μας", είπε. 

Για τον χορό καταθέτει τις σκέψεις του ο Νίκος Ζουρνατζίδης. "Όχι μόνο για το ποντιακό, αλλά γενικά για το προσφυγικό στοιχείο, η ιστορία και ο χορός είναι τα δυο στοιχεία που θα διαιωνίζουν την ύπαρξή τους, δηλαδή θα είναι σημεία αναφοράς. Ξεχνάμε ήθη, έθιμα, γλώσσα. Μένει ότι γράψει ιστορία και ο χορός. Ο τελευταίος, είναι ένα ζωντανό κύτταρο που προσθέτει στην ταυτότητα ενός λαού και παίζει κυρίαρχο ρόλο σήμερα. Κάποτε ήταν απλώς ένα μέσο διασκέδαση, σήμερα είναι η ταυτότητα μας", εξήγησε και τόνισε με χιούμορ πως "αν διαβάσετε τα βιογραφικά των ομιλητών θα πάθετε ...εγκεφαλικό". 

Κι επειδή, εκτός από τον χορό, το τραγούδι και η λύρα είναι τα μέσα που κρατούν ...ευκολότερα ζωντανή την παράδοση, για το τραγούδι μίλησε ο Κωνσταντίνος Τσαχουρίδης και για τη Λύρα ο Ματθαίος Τσαχουρίδης. 

Ο Κ. Τσαχουρίδης πρώτα ανέδειξε τη σημασία του Χρύσανθου Θεοδωρίδη, χαρακτηρίζοντάς τον ως "ένα φωνητικό φαινόμενο, ένα ορόσημο. Ανήγαγε το ποντιακό τραγούδι σε ένα επίπεδο άξιο μελέτης". Στη συνέχεια μίλησε για το ποντιακό τραγούδι στις μέρες μας: "Στον χώρο της ποντιακής μουσικής σκηνής στην χώρα μας, τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια ...έκρηξη στη νεολαία καθώς όλο και περισσότερα παιδιά συμμετέχουν στα χορευτικά συγκροτήματα κα στις ημερίδες. Τα μηνύματα είναι ελπιδοφόρο, κι ελπίζουμε να οδηγήσουν στην έρευνα και τη μελέτη, κι όχι απλώς στη διασκέδαση". Ο Μ. Τσαχουρίδης μίλησε για τη λύρα: "Η ποντιακή λύρα είναι το ισχυρότερο σύμβολο για τον ποντιακό ελληνισμό και το κυριότερο όργανο έκφρασης της παράδοσης.

Η λύρα και η μουσική είναι τα μέσα, για να περάσουμε τα μηνύματά μας για την ένδοξη ιστορία και για όσα αγωνιζόμαστε. Η λύρα από μόνη της καταδεικνύει και γεωγραφικό προσανατολισμό και ιστορία, οπότε μπορούμε ξεκάθαρα να πούμε -όταν βλέπουμε την ποντιακή λύρα σε διεθνή εμβέλεια- να πούμε ότι είναι το κατεξοχήν μουσικό όργανο του Πόντου".