Η θρησκευτική παράδοση των Θεοφανείων κρατάει στη Ροδόπη

Η Ροδόπη τηρεί ακόμη τα θρησκευτικά έθιμα με ενεργό συμμετοχή της τοπικής κοινότητας. Έτσι, την Παρασκευή 6 Ιανουαρίου, ημέρα των Θεοφανείων, η θρησκευτική κοινότητα γιόρτασε τη μεγάλη ετήσια εορτή της ανάμνησης της Βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή.

Ως κύριες τελετές των Θεοφανείων ή Θεοφανίων, που αποτελούν την τρίτη και τελευταία εορτή του δωδεκαημέρου των Χριστουγέννων, θεωρούνται ο Μέγας Αγιασμός, δηλαδή η πρωινή θρησκευτική τελετή που λαμβάνει χώρα εντός των εκκλησιών της χώρας, και η κατάδυση του Τιμίου Σταυρού, δηλαδή η θρησκευτική τελετή που ακολουθεί του Μεγάλου Αγιασμού και στην οποία ο Σταυρός καταδύεται σε ακτές θάλασσας, εντός λιμένων, σε ποτάμια, δεξαμενές και σιντριβάνια. Τον Σταυρό καλούνται να πιάσουν κολυμβητές, ή αλλιώς βουτηχτάδες (: καθώς πρώτα βουτούν στο νερό), κι αυτός που τα καταφέρνει, αφότου φιλήσει τον Σταυρό, κερδίζει τιμή, ενώ όλοι που συμμετέχουν στο έθιμο αγιάζονται.

Για μια ακόμη χρονιά τα Φώτα τελέστηκαν σε όλη τη Ροδόπη και ο κόσμος συμμετείχε αθρόα, αν και οι κολυμβητές ήταν λίγοι, λόγω του τσουχτερού κρύου στη θερμοκρασία αλλά και στο νερό. 

Το πρωί της Παρασκευής, τελέστηκε ο όρθρος, η θεία λειτουργία του Ιωάννου του Χρυσοστόμου και ο Μέγας αγιασμός, και ο μητροπολίτης Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμων ιερούργησε στον καθεδρικό ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.

Έπειτα, περί τις 11:30 πραγματοποιήθηκε ο πρώτος αγιασμός, στις πηγές της Κομοτηνής, δηλαδή στο υδραγωγείο της ΔΕΥΑΚ, από όπου εθιμοτυπικά ξεκινούν οι αγιασμοί. Τα νερά της πόλης, σύμφωνα με το έθιμο, καθαγιάστηκαν, με τον μητροπολίτη να ρίχνει τρεις φορές, αριθμός που συμβολίζει την Αγία Τριάδα, τον Σταυρό μέσα στη δεξαμενή. Παρόντες στον αγιασμό, πέραν από μερικές δεκάδες πολίτες που αψήφησαν το κρύο, και αρκετοί άνθρωποι της αυτοδιοίκησης, όπως ο αντιπεριφερειάρχης Νομού Ροδόπης Νίκος Τσαλικίδης, ο δήμαρχος Κομοτηνής Γιώργος Πετρίδης, το στέλεχος ΣΥΡΙΖΑ Τάκης Χαρίτου, οι αντιδήμαρχοι Κομοτηνής Δημήτρης Πολιτειάδης, Νίκος Σωτηρακόπουλος, η πρόεδρος της ΔΚΕΠΠΑΚ Νατάσα Λιβεριάδου, και άλλοι. Παρών και ο πρόεδρος της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης-Αποχέτευσης Κομοτηνής Δημήτρης Καρασταύρου.

Ο μητροπολίτης κ. Παντελεήμων συνέχισε τους αγιασμούς και σε Μαρώνεια (στις 12:00), Φανάρι (13:00) και Κομψάτο (13:40), ενώ σε όλους τους αγιασμούς ακολούθησε ο κ. Τσαλικίδης.

Στο λιμάνι της Μαρώνειας, δέκα θαρραλέοι κολυμβητές δεν άφησαν το κρύο να τους πτοήσει και βούτηξαν στο λιμάνι Αγίου Χαραλάμπου για τον ιερό σκοπό. Ταχύτερος ο Γιώργος Μωραΐτης, ο οποίος έπιασε και φίλησε τον σταυρό. Στο αγιασμό της Μαρώνειας παραβρέθηκαν και ο δήμαρχος Μαρωνείας-Σαπών Γιάννης Σταυρίδης και ο πρώην υπουργός Ευριπίδης Στυλιανίδης.

Στη συνέχεια, καθαγιάστηκαν τα νερά στο λιμάνι του Φαναρίου. Παραδοσιακά οι κολυμβητές επιβιβάστηκαν στο καΐκι, το οποίο τους μετέφερε περίπου 200 μέτρα από την προβλήτα. Εκεί ο μητροπολίτης έριξε τον σταυρό και 14 κολυμβητές βούτηξαν στα νερά, με τον Γιάννη Πετρά να φτάνει πρώτος στον σταυρό. Κάθε χρόνο το έθιμο στο Φανάρι συγκεντρώνει τον περισσότερο κόσμο στη Ροδόπη. Φέτος περίπου 250 θεατές αψήφησαν το κρύο, αν και τις προηγούμενες χρονιές το λιμάνι γέμιζε σχεδόν όλο περιμετρικά!

Οι αγιασμοί ολοκληρώθηκαν στον ποταμό Κομψάτο στον Ίασμο, όπου ο μητροπολίτης βύθισε τον σταυρό από την γέφυρα. 
Οι βουτηχτές μετρούνταν στα δάχτυλα τους ενός χεριού, καθώς στον ποταμό ήταν ίσως τα πιο κρύα νερά. Τελικά ο Ραφαήλ Λεχούδης κολύμπησε ταχύτερα προς τον Σταυρό.

Ανάλογοι εορτασμοί και ρίψεις σταυρού έγιναν σε όλο το μήκος και πλάτος της Ροδόπης, όπως στην κοινότητα Προσκυνητών, η οποία μπορεί να μην περιβρέχεται από θάλασσα, όμως παραδοσιακά η ευλογία δίνεται στο σιντριβάνι της πλατείας!