Ηλ. Ποιμενίδης: Καλύπτουμε πλήρως τη ζωή ατόμων με νοητική αναπηρία

Ήταν 1981 όταν μία ομάδα συνειδητοποιημένων συντοπιτών μας ίδρυσε τον Σύλλογο Μέριμνας ΑμεΑ Νοητικής Υστέρησης «Άγιοι Θεόδωροι». Αυτό που πριν τέσσερις δεκαετίες έμοιαζε μακρινό όνειρο, δηλαδή όχι απλώς να σπάσουν τα κοινωνικά ταμπού, αλλά τα άτομα με νοητική αναπηρία να λαμβάνουν τη στήριξη που χρειάζονται σε όλο το φάσμα της ζωής τους, πλέον είναι πραγματικότητα. Άλλωστε, λογότυπο του Συλλόγου είναι το δέντρο που συμβολίζει τη ζωή, που συνοδεύεται από το μήνυμα «αξίΖΩ», γιατί κάθε Ζωή έχει Αξία.

Στο πλαίσιο του έργου Interreg SCD συναντήσαμε τον διοικητικό διευθυντή του Συλλόγου Ηλία Ποιμενίδη, με τον οποίο μιλήσαμε για το πως οι Άγιοι Θεόδωροι βοηθούν τους ωφελούμενους τους στον χώρο της υγείας αλλά κι όχι μόνο.

Ο λόγος στον ίδιο…

Ερ. Πότε ιδρύθηκε ο Σύλλογος και ποιοι είναι οι καταστατικοί του στόχοι;
Απ. Ο Σύλλογος ιδρύθηκε το 1981 από γονείς ατόμων με νοητική αναπηρία  και από φίλους των παιδιών με νοητική αναπηρία του Νομού Ροδόπης. Είναι ενταγμένος στο Εθνικό Μητρώο Ιδιωτικών Φορέων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και έχει πιστοποίηση ως φορέας παροχής υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Διοικείται από 9μελές διοικητικό συμβούλιο και οι καταστατικοί στόχοι είναι οι εξής: η καλύτερη ποιότητα ζωής των ατόμων με νοητική αναπηρία, η μέριμνα για την εκπαίδευση και την κατάρτιση αυτών των ατόμων, η οργάνωση εκδηλώσεων όσον αφορά την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τα άτομα με νοητική αναπηρία.

Ερ. Πως ακριβώς πετυχαίνετε τους στόχους που έχετε θέσει για τα άτομα με νοητική αναπηρία;
Απ. Ουσιαστικά, οι τρεις βασικοί στόχοι του Συλλόγου είναι: Πρώτον, η μέριμνα για την εκπαίδευση, που επιτυγχάνεται με τη δημιουργία του Κέντρου Διημέρευσης- Ημερήσιας Φροντίδας που ξεκίνησε το 2018. Δεύτερον, η μέριμνα για τη διαβίωση των ατόμων με νοητική αναπηρία όταν πλέον θα έχουν φύγει οι γονείς τους από τη ζωή, που  επιτυγχάνεται με τη δημιουργία Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης που ξεκίνησαν το 2019. Τρίτον, η συνεχής προσπάθεια της ένταξης των ατόμων με νοητική αναπηρία στην αγορά εργασίας, που επιτυγχάνεται με τη δημιουργία του προστατευόμενου προεπαγελματικού εργαστηρίου που ξεκίνησε το 2019.

Ερ. Ποιες υπηρεσίες παρέχονται στους ωφελούμενους στο Κέντρο Διημέρευσης-Ημερήσιας Φροντίδας στους Υφαντές;
Απ. Το Κέντρο Διημέρευσης-Ημερήσιας Φροντίδας λειτουργεί στο αγρόκτημα Υφαντών, δημιουργήθηκε το 2018 κι έχει στόχο την εκπαίδευση και την κατάρτιση των ατόμων με νοητική αναπηρία. Τα προγράμματα του Κέντρου παρακολουθούν αυτή τη στιγμή 56 ωφελούμενοι, σε δύο βάρδιες την πρωινή και την απογευματινή. Έχουμε 5 ιδιόκτητα λεωφορεία με τα οποία γίνεται η μετακίνηση των ωφελούμενων από το Κέντρο προς τα σπίτια τους κι αντίστοιχα. Εξυπηρετούμε ωφελούμενους από όλο το Νομό Ροδόπης. Έτσι εκπληρώσαμε τον πρώτο στόχο του Συλλόγου.

Ερ. Και ποιες υπηρεσίες προσφέρονται στις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης εντός Κομοτηνής;
Απ. Ο δεύτερος στόχος μας, που ήταν η διαβίωση των ατόμων με αναπηρία μέσα σε ένα οικογενειακό περιβάλλον όταν πλέον θα έχουν φύγει οι γονείς από τη ζωή τους, επιτυγχάνεται στις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης. Ήταν ένας στόχος που τον πετύχαμε το 2019 με μίσθωση 3 κατοικιών μέσα στην πόλη της Κομοτηνής και ξεκινήσαμε όλη τη διαδικασία της αδειοδότησης και την ένταξη αυτών των στεγών σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα. Η λειτουργία αυτών των 3 στεγών έρχεται να καλύψει τις ανάγκες 9 ωφελουμένων αλλά δεν σταματήσαμε εκεί. Βλέποντας ότι υπάρχουν μεγάλες ανάγκες για να ενταχθούν και άλλοι ωφελούμενοι μέσα σε Στέγες, ξεκινήσαμε από το 2020 την 4η Στέγη η οποία λειτουργεί στην περιοχή του Σταθμού. Πρόσφατα είχαμε την αδειοδότηση της 5ης στέγης που ξεκινάει να λειτουργεί αυτό το διάστημα.

Ερ. Για να γίνουν όλα τα παραπάνω πραγματικότητα και για να λειτουργούν σε καθημερινή βάση με σωστά χαρακτηριστικά, χρειάζεται κι ένα πλαίσιο επιστημόνων για να στελεχώσει τις δομές.  Ποιοι είναι οι επιστήμονες κι εργαζόμενοι που απασχολεί ο Σύλλογος ευρύτερα γύρω από τον κλάδο Υγείας;
Απ. Φυσικά για να λειτουργήσουν όλες αυτές οι δομές του Συλλόγου απαραίτητη προϋπόθεση είναι το προσωπικό. Αυτή τη στιγμή απασχολούμε γύρω στους 60 εργαζόμενους που περιλαμβάνουν ειδικότητες όπως εργοθεραπευτές, ψυχίατροι, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί. Δεν πρέπει να ξεχνάμε και τους φροντιστές που παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης, γιατί είναι ουσιαστικά η οικογένεια των ωφελουμένων μέσα στις Στέγες. Οι εργαζόμενοι απασχολούνται είτε με συμβάσεις πλήρους απασχόλησης είτε με συμβάσεις έργου, όπως για παράδειγμα αυτή τη στιγμή ο ψυχίατρος ο οποίος είναι και επιστημονικός διευθυντής όλων των δομών του Συλλόγου. Επίσης, έχουμε συμβάσεις έργου με νομικό σύμβουλο για την υποστήριξη των ωφελούμενων, διατροφολόγο ο οποίος παρακολουθεί τη διατροφή τους κι ανάλογα με τις ανάγκες του καθενός προσαρμόζει το διατροφολόγο, και άλλους εργαζόμενους.

Ερ. Επομένως ο στόχος μιας υγιούς ζωής για ένα άτομο με νοητική αναπηρία είναι πλέον ρεαλιστικός, γιατί κάποτε αποτελούσε ένα όνειρο ιδίως για τους ανθρώπους που έχουν στο οικογενειακό ή ευρύτερο κοινωνικό τους περιβάλλον άτομα με νοητική στέρηση ή οποιαδήποτε άλλη αντίστοιχη μορφή αναπηρίας;
Απ. Πράγματι, με όλες αυτές τις δομές που έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε φτάσαμε στο έπακρο κι έχουμε καλύψει πλήρως τη ζωή και την υγεία ατόμων με νοητική αναπηρία. Σε όλους τους τομείς.

Ερ. Δημιουργήσατε και το εργαστήριο παραδοσιακών προϊόντων τα οποία παρασκευάζουν κι ωφελούμενοι του Συλλόγου, με στόχο μελλοντικά αν μπορέσουν να αποκατασταθούν και εργασιακά άρα να έχουν και το δικό τους εισόδημα;
Απ. Αυτό το εργαστήριο ήταν ο 3ος καταστατικός στόχος του Συλλόγου μας. Θέλαμε να δημιουργήσουμε ένα προστατευόμενο προεπαγγελματικό εργαστήριο, το οποίο το λέω προστατευόμενο γιατί οι ωφελούμενοι που εντάσσονται σε αυτό το εργαστήριο είναι πάντα υπό τη συχνή παρακολούθηση και επίβλεψη του εργοθεραπευτή και του ψυχολόγου οι οποίοι τους ενθαρρύνουν πάνω στο κομμάτι της παραγωγικής διαδικασίας. Τα αποτελέσματα είναι σημαντικά και τα βλέπουμε όσον αφορά στην κοινωνικοποίηση των παιδιών.  Μέσω αυτών των εργαστηρίων τα παιδιά μπαίνουν στο κομμάτι των πωλήσεων, βγαίνουν έξω, έρχονται σε επαφή με τους πολίτες που θέλουν να αγοράσουν τα προϊόντα μας και βλέπουμε ότι πετυχαίνουμε αρκετά πράγματα μέσω αυτού του εργαστηρίου.

Ερ. Υπάρχει κάτι επιπλέον που θέλετε να «χτίσετε», ώστε να βοηθήσετε ακόμη περισσότερους ωφελούμενους; 
Απ. Δεν σταματάμε, συνεχίζουμε και ο επόμενος στόχος μας είναι ο προσανατολισμός μας προς την πρώιμη παρέμβαση και τη συμβουλευτική υποστήριξη της οικογένειας. Θέλουμε να μπούμε μέσα στα σπίτια που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα με άτομα με νοητική αναπηρία και να βοηθήσουμε τις οικογένειες. Η πρώιμη παρέμβαση είναι το κομμάτι το οποίο έρχεται να καλύψει τα κενά που υπάρχουν αυτή τη στιγμή μεταξύ της ηλικίας από 2 μέχρι 5 ετών. Στόχος είναι «να μπούμε» μέσα στην οικογένεια και με τη βοήθεια της οικογένειας και τη δικιά μας να καταφέρουμε τα παιδιά με νοητική αναπηρία -είτε έχουν αυτισμό, είτε σύνδρομο Down, είτε οποιαδήποτε άλλη νοητική αναπηρία- να τα εντάξουμε στο Κέντρο Διημέρευσης-Ημερήσιας Φροντίδας, για να μπορέσουν να έχουν καλύτερη εξελικτική πορεία.

Ερ. Ποιο το μήνυμά σας τόσο στις οικογένειες που έχουν στον περίγυρό τους άτομα με νοητική αναπηρία αλλά και στην πολιτεία για τη στήριξη δομών όπως η δική σας;
Απ. Πιστεύω πρέπει να ξεκινήσω από το δεύτερο σκέλος της ερώτησης , στο οποίο η πολιτεία  πρέπει οπωσδήποτε να δει πιο σωστά και πιο σοβαρά αυτό τον τομέα. Θα πρέπει να δοθούν κονδύλια, γιατί υπάρχουν ιδέες και μπορούν να γίνουν πολλά πράγματα. Στην Ελλάδα νομίζω ότι υστερούμε αρκετά σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση σε αυτό τον τομέα. Όσον αφορά την οικογένεια, το θέμα είναι να καταλάβουν έγκαιρα το «πρόβλημα» και να στραφούν στη βοήθεια ειδικών, που θα τους βοηθήσουν, θα βοηθήσουν το παιδί αλλά και την ίδια την οικογένεια.
 

Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου "Υποστήριξη για την συνεργασία και την ανάπτυξη" του προγράμματος Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας INTERREG V-A "Greece-Bulgaria 2014-2020 το οποίο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκή Ένωσης (ΕΤΠΑ) και Εθνικούς Πόρους. Στους σκοπούς του έργου περιλαμβάνεται η προβολή καλών επιχειρηματικών πρακτικών με κοινωνική και οικολογικά βιώσιμη συνεισφορά.  Εταίρος του έργου είναι το Δημοκρίτειο Πανεπιστημίου Θράκης, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και επιστημονικά Υπεύθυνος του έργου είναι ο κ. Ι. Δόκας, Αναπληρωτής Καθηγητής Δ.Π.Θ., Email: [email protected] 

The interview was carried out in the framework of the project "Support for Cooperation and Development" - SCD, of the Cooperation Programme INTERREG V-A "Greece - Bulgaria 2014-2020", which is co-funded by the European Regional Development Fund (ERDF) and national funds of the countries participating in it. The project aims, among others, to promote good entrepreneurial practices with a social and sustainability impact. A project partner is the Democritus University of Thrace, Department of Civil Engineering under the scientific coordination of Ass. Professor I. Dokas. Email: [email protected]