Ταξίδι στην λυρικότητα της θρακιώτικης Πομακικής μουσικής από την ΕΤ3

 Η εκπομπή "Μουσικές οικογένειες" της ΕΤ3 επεφύλασσε μια έκπληξη χθες το βράδυ, εστιάζοντας με πολύ εύστοχο τρόπο στην μουσική παράδοση των Πομάκων της ορεινής Ξάνθης, στα τραγούδια και τους ανθρώπους που την υπηρετούν. 

Ερμηνευτικά η Εμινέ Μπουρουτζή απέδωσε χαρακτηριστικά τραγούδια μιας προφορικής γλώσσας που αντέχει στο χρόνο και αποτελεί το κλειδί επικοινωνίας και ταυτότητας του εκεί πληθυσμού, αγγίζοντας και τη νέα γενιά που αν και λόγω έλλειψης απασχόλησης ξενιτεύεται, αυτοί όμως που μένουν εξακολουθούν τον βηματισμό των προγόνων τους στα ήθη κι έθιμα αλλά και στην ταυτότητα τους. Γίνονται και καντάδες στα κορίτσια με ηχογραφημένα τραγούδια όπως ακούστηκε, ενώ στην εκπομπή οι μουσικοί Ηρακλής Ψωμαδόπουλος με καβάλι και γκάιντα, Γιάννης Καναργέλλης με νταούλι, τουμπερλέκι και μπεντήρ, Αναστάσης Δασκαλόπουλος με το λαούτο δημιούργησαν αυτή την αυθεντική ατμόσφαιρα του γλεντιού που σίγουρα για τον σημερινό τηλεθεατή ήταν μια διαφορετική ακουστική εμπειρία.

Στην εκπομπή, της οποίας την έρευνα και παρουσίαση έχει ο Γιώργος Μελίκης με την σκηνοθετική ματιά του Μανώλη Ζανδέ παρέλασαν πολλοί αξιόλογοι ομιλητές που είχαν ασχοληθεί με παράδοση, λαογραφία, ιστορία, καλαθοπλεχτική, γλώσσα και άλλα στοιχεία της Πομακικής παρουσίας που εμπλουτίζει δυναμικά το πολυπολιτισμικό παζλ της Θράκης. Έτσι έδωσαν το στίγμα αυτής της πληθυσμιακής παρουσίας με τον λόγο τους οι Μανώλης Βαρβούνης, Πηνελόπη Καμπακη-Βουγιουκλη, Αντώνης Λιάπης που ασχολήθηκε συστηματικά πρώτος απ' όλους , Χασάν Μπουγιουκλού, Νίκος Κόκκας, Βαγγέλης Φωτόπουλος και άλλοι.

Βέβαια στον τηλεοπτικό χρόνο μιας εκπομπής δεν μπορεί να αναδειχθεί παράλληλα και η ομορφιά του ορεινού όγκου όπου είναι γαντζωμένα τόσα χωριά, αλλά αναδείχθηκε η μουσική κουλτούρα και με την ερμηνεία των τραγουδιών από την Εμινέ Μπουρουτζή που ήταν ντυμένη με την πομακική παραδοσιακή φορεσιά αλλά και με τις αναφορές σε ζωντανούς αλλά και μουσικούς Πομάκους που έφυγαν μεν από την ζωή αφήνοντας όμως το στίγμα τους. Αναφορά έγινε από τον κ. Κόκκα στον Αλή Ρόγγο που τον παρομοίωσε ως " τον Αηδονίδη των Πομακικών τραγουδιών", τον Μεμέτ Κιντσ που τον θυμούνται με την καλαμένια φλογέρα του, στον λαϊκό οργανοπαίχτη Μουσταφά Αχμετζικ, στον Ραήφ Μολλά Χασάν με το ακορντεόν και το μπουζούκι από το χωριό Ωραίον, τον Μουσταφά Χομκο και σε άλλους ανθρώπους που βοήθησαν πολύ στις Πομακικής καταγραφές του ΠΑΚΕΘΡΑ, στην καταγραφή μύθων, παραμυθιών, χορών, αλλά και στην επικοινωνία με Πομάκους της άλλης πλευράς της οροσειράς της Ροδόπης στην Βουλγαρία.

"Το τραγούδι διδάσκει ιστορία και η πολυγλωσσία έχει αποδειχθεί ότι διευρύνει τις λειτουργίες του εγκεφάλου γι αυτό να εκμεταλλευτείτε τις γλώσσες του περιβάλλοντος και να τις μαθαίνουμε" υπογράμμισε η κ. Βουγιουκλή με δεδομένο ότι τα πομακόπουλα διδάσκονται την ελληνική, την τουρκική γλώσσα στα σχολεία, παράλληλα με την αραβική γλώσσα του Κορανίου ενώ μιλούν την σλαβική Πομακική στην καθημερινότητά τους.

Ο πλούτος της μουσικότητας της Θράκης, ήταν σημείο αναφοράς της εκπομπής στην Ετ3, που  προσέγγισε στοιχεία του  πομακιμκου πολιτισμού που οι περισσότεροι αγνοούν μέσα όμως από την κοινή γλώσσα της μουσικής που πάντα ενώνει.