Το τελωνείο Νυμφαίας δεν θα «αντέξει»

Ο ολοκληρωμένος κάθετος άξονας Νυμφαίας δόθηκε σε λειτουργία εδώ και περίπου ένα μήνα, η κινητικότητα από και προς Βουλγαρία σημειώνει σημαντική αύξηση το πρώτο τρίμηνο του 2017, και η τελευταία τροποποίηση του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν έρχεται να «φορτώσει» το τελωνείο της Νυμφαίας με ακόμη περισσότερη εργασία.

ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ Η ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ
Η Συνθήκη Σένγκεν αποτελείται από 26 ευρωπαϊκές χώρες και στον χώρο που αυτές καλύπτουν εξασφαλίζεται η ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων, αλλά και εμπορευμάτων, υπηρεσιών και κεφαλαίων. Οι χώρες που έχουν υπογράψει τη συμφωνία κατήργησαν τα εσωτερικά σύνορα, αντικαθιστώντας τα με ενιαία εξωτερικά σύνορα. Πρόκειται για τις: Βέλγιο, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Γερμανία, Εσθονία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Ουγγαρία, Μάλτα, Κάτω Χώρες, Αυστρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σλοβενία, Φινλανδία και Σουηδία, μαζί με την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, τη Νορβηγία και την Ελβετία.

Επομένως, σε αυτό το σημείο καταλαβαίνουμε ότι η Ελλάδα είναι στη συνθήκη, η γειτονική Βουλγαρία όμως δεν είναι. Για την ακρίβεια δεν είναι ακόμη «πλήρες» μέλος.

Οι χώρες που αποτελούν μέλη του χώρου Σένγκεν, σύμφωνα με το καθεστώς, παύουν να διενεργούν συνοριακούς ελέγχους στα εσωτερικά τους σύνορα (δηλαδή στα σύνορα μεταξύ δύο κρατών που ανήκουν στον χώρο Σένγκεν)• διενεργούν εναρμονισμένους ελέγχους, με σαφώς καθορισμένα κριτήρια (δηλαδή στα σύνορα μεταξύ ενός κράτους που ανήκει στον χώρο Σένγκεν και ενός κράτους που δεν ανήκει στον χώρο Σένγκεν).

Στο τελευταίο πλαίσιο, δηλαδή στους εναρμονισμένους ελέγχους, παρατηρείται και η τροποποίηση (2017/458) του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν (2016/399). Συγκεκριμένα «τα κράτη – μέλη Σένγκεν υποχρεώνονται να διεξάγουν συστηματικούς ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. (χερσαία, θαλάσσια και εναέρια) τόσο κατά την είσοδο, όσο και κατά την έξοδο, και στους πολίτες της Ε.Ε». 

Το παραπάνω σημαίνει πολύ απλά, πως από χθες, όποιος μπαίνει από τη Βουλγαρία στην Ελλάδα, και αντίστροφα, περνάει από συστηματικό έλεγχο.

ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΗ
Η τροποποίηση έγινε προς την κατεύθυνση της καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Οι τρομοκρατικές ενέργειες που πλήττουν το τελευταίο διάστημα την Ευρώπη προέρχονται -όσο κι αν αυτό ηχεί παράξενο- πολλές φορές από Ευρωπαίους. Πρόκειται για Ευρωπαίους πολίτες, που μπορεί συγχρόνως να είναι και δεύτερης ή τρίτης γενιάς Ιρακινοί, Κούρδοι, Σύροι κ.ά.

Γι’ αυτό η ευρωπαϊκή επιτροπή εισηγήθηκε, και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε, τους μεθοδευμένους ελέγχους. Ως αποτέλεσμα οι πολίτες των εσωτερικών συνόρων (π.χ. Γαλλία-Γερμανία, Ελλάδα-Ιταλία), συνεχίζουν να κινούνται εντός αυτού με την απλή επίδειξη της ταυτότητάς τους. Όμως, αναφορικά με τα εξωτερικά σύνορα, το καθεστώς αλλάζει, μονομιάς. 

Δηλαδή, δεν υπάρχει ad hoc ρύθμιση, αλλά σε όλα τα εξωτερικά σύνορα πραγματοποιούνται μεθοδευμένοι έλεγχοι. Εδώ, όμως, έρχεται και το μεγάλο ερώτημα: Πως εξισώνονται τα εξωτερικά σύνορα Ελλάδας-Βουλγαρίας, με τα εξωτερικά σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας; Δηλαδή πως ένας άξονας (Νυμφαίας), που χρησιμοποιείται κυρίως για εμπόριο, αναψυχή, κατανάλωση, εξισώνεται με έναν άξονα (Κήποι) όπου η ροή μεταναστών είναι συνεχής;  

Τα δυο ερωτήματα δεν τίθεται υπό το πρίσμα του λαθρεμπορίου, το οποίο συμβαίνει και στους δύο άξονες, καθώς η τροποποίηση έχει στόχο την αποτροπή της τρομοκρατίας, δηλαδή κάτι διαφορετικό.

ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΤΕΛΩΝΕΙΟ ΚΑΙ Ο ΑΥΞΗΜΕΝΟΣ ΦΟΡΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Το γεγονός ότι η ρύθμιση επιβλήθηκε μονομιάς σε όλο το μήκος των εξωτερικών συνόρων, επίσης, δεν συνυπολογίζει προβλήματα αμιγώς τοπικά, όπως η υποστελέχωση και υπολειτουργία. 

Το τελωνείο Νυμφαίας διατηρεί τέσσερις οδούς εισόδου και τέσσερις εξόδου, από και προς Βουλγαρία αντίστοιχα. Οι τελωνειακοί εργάζονται δωδεκάωρες βάρδιες και, παρόλα αυτά, οι ουρές που σχηματίζονται αρκετές φορές είναι πολύ μεγάλες.

Στο παραπάνω, πρέπει να συνυπολογίσουμε την αυξημένη κινητικότητα που σημειώθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2017 στον σταθμό, σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 2016. Η αυξημένη κινητικότητα μάλιστα, σημειώθηκε παρόλη την μειωμένη κινητικότητα τον μήνα Ιανουάριο, λόγω κακοκαιρίας. Μάλιστα, από τη διάνοιξη του κάθετου άξονα (14 Μαρτίου) κι έπειτα, η ροή οχημάτων είναι ακόμη μεγαλύτερη!

Επομένως, οι τελωνειακοί έχουν να αντιμετωπίσουν δύο ζητήματα: πρώτον, την αυξημένη κίνηση και, δεύτερον, την ανάγκη για αυξημένους ελέγχους. 

ΟΙ ΝΕΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ
Μετά την τροποποίηση, κάθε διερχόμενος από και προς Βουλγαρία, πρέπει όπως συνήθως να επιδεικνύει την ταυτότητά του. Σε αυτό το σημείο, όμως, ο τελωνειακός υπάλληλος δεν εξετάζει απλώς την ταυτοπροσωπία, αλλά πρέπει να περάσει τα στοιχεία του διερχόμενου στην ηλεκτρονική πλατφόρμα. Κοινώς, πρέπει να πληκτρολογήσει τα στοιχεία του διερχόμενου. Φανταστείτε, λοιπόν, πόσο θα καθυστερεί η διαδικασία από εδώ και στο εξής. Επίσης, εκτός από αργοπορία, πρέπει να λάβουμε υπόψη και τον παράγοντα του ανθρώπινου λάθους. Μια δωδεκάωρη βάρδια συνεχούς πληκτρολόγησης προφανώς κι έχει αφήνει «ανοιχτό» το περιθώριο λάθους.

Από την άλλη, πιο γρήγορη παραμένει η διέλευση με διαβατήριο, το οποίο «σκανάρεται» μέσα σε δευτερόλεπτα. Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτό θα αναδείξει και η Αστυνομική Διεύθυνση Ροδόπης της επόμενες ημέρες, δίνοντας την οδηγία στους πολίτες να επιλέγουν το διαβατήριο έναντι της ταυτότητας.

Τέλος, πλην της αργοπορίας και των ανθρώπινων λαθών, θα υπάρξει και άλλου είδους ταλαιπωρία. Μέχρι ο κόσμος να ενημερωθεί επαρκώς, θα γίνονται σημαντικά «λάθη». Για παράδειγμα μπορεί να διέλθει από το σημείο οδηγός ΙΧ, το οποίο να ανήκει στον πατέρα του, και ο γιος να μην φέρει εξουσιοδότηση και, άρα, να του απαγορευτεί η είσοδος. 

Βεβαίως, οι «γραμμές» ακόμη είναι πολύ αδρές, καθώς η απόφαση είναι επίσημη μόλις από χθες. Σε πρώτη ανάγνωση όμως φαίνεται πως η Ευρώπη αποφάσισε, αλλά το τελωνείο μας δεν θα αντέξει.