Καλές οι επισκέψεις στη Νίκη της Σαμοθράκης, αλλά…

«Ολοκληρώσαμε στο Παρίσι την Επιτροπή Νομικών Θεμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης και μια επίσκεψη στο Λούβρο μας έκανε περήφανους, γιατί μας θύμισε την ισχυρή μας ρίζα για την οποία είμαστε περήφανοι, τη Νίκη της Σαμοθράκης από τη Θράκη μας».

Τα παραπάνω διαβάζουμε σε ανάρτηση του βουλευτή Ροδόπης της Νέας Δημοκρατίας και πρώην υπουργού Ευριπίδη Στυλιανίδη, ο οποίος δημοσίευσε επίσης φωτογραφία του μπροστά από την αυθεντική Νίκη της Σαμοθράκης.

Κι ενώ πράγματι θα συμφωνήσουμε με τον βουλευτή ότι η Νίκη της Σαμοθράκης μας κάνει να αισθανόμαστε περήφανοι για τον τόπο και η παρουσία της σε ένα από τα μεγαλύτερα μουσεία παγκοσμίως, του Λούβρου, διαφημίζει τη χώρα μας, ωστόσο φαίνεται πως για ακόμη μία φορά αγνοούμε… τον ελέφαντα στο δωμάτιο, που δεν είναι άλλος από την ανάγκη επιστροφής της κλεμμένης φτερωτής Νίκης στον τόπο της, το Ιερό των Μεγάλων Θεών στη Σαμοθράκη.

Η ανεύρεση της Νίκης και η έγκριση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
Ιστορικά, η ανεύρεση άρχισε το 1863 από μια αρχαιολογική αποστολή στην οποία επικεφαλής ήταν ο Κάρολος Σαμπουαζό (1830-1909) υποπρόξενος της Γαλλίας στην Αδριανούπολη (σημερινό Εντιρνέ Τουρκίας). Ενώ έσκαβαν σε μια χαράδρα στις 15 Απριλίου του 1863, στα βόρεια του νησιού, ένας Έλληνας εργάτης φώναξε στον Σαμπουαζό «Κύριε, εύραμεν μια γυναίκα!» - ήταν η μισή Νίκη της Σαμοθράκης.

Ο Σαμπουαζό ήρθε αμέσως σε επικοινωνία με τον πρέσβη της πατρίδας του στην Κωνσταντινούπολη και εκείνος φρόντισε η Τουρκία να δώσει τότε έγκριση για να αποπλεύσει γαλλικό πολεμικό πλοίο και να φορτώσει τη Νίκη της Σαμοθράκης για τη Γαλλία -η Σαμοθράκη είχε σημαντική αυτονομία, αλλά ανήκε ακόμα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και απελευθερώθηκε στις 19 Οκτωβρίου του 1912. Το άγαλμα έφτασε στο Λούβρο στις 11 Μαΐου του 1864 και δύο χρόνια μετά εκτέθηκε για πρώτη φορά μετά τις απαραίτητες εργασίες - χωρίς όμως ακόμα να μπορούν να εκθέσουν το επάνω μέρος τους κορμού και τα φτερά.

Το άγαλμα βρέθηκε σε πολλά κομμάτια γιατί στα ελληνιστικά χρόνια οι καλλιτέχνες δούλευαν το γλυπτό τους σε πολλά κομμάτια εξαρχής - στην αρχαία Ελλάδα δούλευαν χωριστά μόνον το κεφάλι και τα άκρα που εξείχαν. Ο άγνωστος λοιπόν γλύπτης είχε επεξεργαστεί το έργο του κατά τμήματα και μετά το είχε ενώσει, οπότε στο σεισμό με την κατακρήμνιση του γλυπτού, αυτό έσπασε πολύ πιο εύκολα και σε πολλά σημεία.

Αρκούμαστε σε αντίγραφα
Θυμίζουμε πως η Νίκη της Σαμοθράκης εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου από το μακρινό 1884. Είναι μία από τις τρεις φτερωτές Νίκες που βρέθηκε στο Ναό της Σαμοθράκης. Οι άλλες δύο εκτίθενται η μεν πρώτη, που αποτελεί ρωμαϊκό αντίγραφο και το βρήκαν Αυστριακοί αρχαιολόγοι σε μουσείο της Βιέννης και η δεύτερη, που βρέθηκε από αμερικανική αποστολή στο αρχαιολογικό Μουσείο της Σαμοθράκης.

Κι ενώ το αυθεντικό άγαλμα συνεχίζει να εκτίθεται στο Παρίσι, με βάση την «άδεια» της Οθωμανικής Αυτοκρατίας, η Σαμοθράκη κι ο Έβρος γενικότερα αρκούνται σε απομιμήσεις του αγάλματος που με μεγάλη περηφάνια τοποθετούνται σε διάφορα σημεία.

Γιατί όχι πρωτοβουλία από τον βουλευτή;
Την ίδια ώρα που πολλές φορές ανακινείται, ακόμη και από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, το ζήτημα των κλεμμένων Γλυπτών του Παρθενώνα, αναρωτιόμαστε γιατί η κλεμμένη Νίκη έχει μείνει… ξεχασμένη.

Εμείς θα προτείναμε, αφού ούτως ή άλλως στον Έβρο κανείς δεν φαίνεται να ασχολείται δυναμικά με το ζήτημα, ο βουλευτής Ροδόπης Ευριπίδης Στυλιανίδης υπό την ιδιότητα και του νομικού επιστήμονα, να ξεκινούσε μία πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση, με αφορμή και την πρόσφατη επίσκεψή του στο Μουσείο.