Παιδί και ξενόγλωσση εκπαίδευση

Στη χώρα μας η εκμάθηση ξένων γλωσσών είναι δεδομένη. Δυστυχώς αυτό που δεν είναι δεδομένο είναι η σημασία που έχει το σωστό ξεκίνημα και τα θετικά βιώματα των μαθητών, ιδίως στα πρώτα χρόνια της εκμάθησης της ξένης γλώσσας. Το μικρό αυτό άρθρο στοχεύει να βοηθήσει οικογένειες που ξεκινούν τώρα το ταξίδι της γλωσσομάθειας, δίνοντας μερικές περιεκτικές και ,ελπίζω, χρήσιμες συμβουλές. 

Σημαντικοί Παράγοντες Επιτυχίας 
Ο πρώτος παράγοντας επιτυχίας είναι η ηλικία έναρξης. Υπάρχουν αρκετά επιστημονικά δεδομένα που ενθαρρύνουν το ξεκίνημα της γλωσσομάθειας σε όσο το δυνατό μικρότερη ηλικία. Αυτό είναι όντως μία εξαιρετική ιδέα, αφού βοηθά τα παιδιά να ωριμάσουνε μέσα στην ξένη γλώσσα, να χρησιμοποιήσουν τη φυσική τους περιέργεια για να μάθουν ενώ ταυτόχρονα αποκτούν καλύτερες αρθρωτικές συνήθειες και άρα ορθότερη προφορά και ρυθμό εκφοράς της ξένης γλώσσας. Αυτά όλα θα συμβούν αν ισχύουν δύο προϋποθέσεις: η πρώτη είναι η καταλληλόλητα του προγράμματος διδασκαλίας και η δεύτερη η σχολική ετοιμότητα του κάθε παιδιού. 
Όσον αφορά τα προγράμματα διδασκαλίας  θα πρέπει να είναι σωστά δομημένα, ώστε να εξυπηρετούν τις γνωστικές ανάγκες των μικρών μαθητών. Περισσότερα για το θέμα αυτό θα διαβάσετε παρακάτω. Σχετικά με τη δεύτερη προϋπόθεση, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι το ταξίδι του παιδιού μέσα στην ξενόγλωσση εκπαίδευση δεν είναι ποτέ ίδιο με αυτό ενός άλλου παιδιού. Γι’ αυτό χρειάζονται λεπτοί χειρισμοί και ευαισθησία. Επίσης, είναι απαραίτητη η συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς του δημοτικού, οι οποίοι μπορούν να εκφέρουν γνώμη για το αν αυτή η επιπρόσθετη ασχολία θα επιβαρύνει το συγκεκριμένο μαθητή ή όχι. Σε γενικές γραμμές αν το παιδί μας φοιτά στη Δευτέρα Δημοτικού και έχει ζήτημα με την οργάνωση του χρόνου του ή με τη μελέτη του, καλό είναι να περιμένουμε να ωριμάσει λίγο περισσότερο. Η ξένη γλώσσα θα είναι εκεί όταν το παιδί είναι έτοιμο.  Δε χρειάζεται να αγχώνουμε τα παιδιά και να τους προσθέτουμε ευθύνες για τις οποίες ίσως να μην είναι έτοιμα. Πρέπει να σημειωθεί ότι η γνώμη του ίδιου του παιδιού είναι σημαντική και πρέπει να την ακούμε με ευαίσθητο αυτί. Αν το παιδί αναφέρει συνέχεια τα αγγλικά ή ζητάει να ξεκινήσει αυτό δείχνει μία προθυμία και άρα κίνητρα μάθησης. Ωστόσο αν υπάρχει κάποια αντίδραση, θα πρέπει να την αντιμετωπίσουμε με υπομονή, χωρίς να δημιουργούμε φόβο και πάντα δίνοντας ενθάρρυνση στο παιδί ότι θα τα καταφέρει τέλεια!  

Παιδί και τάξη: Μεθοδολογία και Εφαρμογή στην Πράξη
Στη διδασκαλία των μαθητών μικρής ηλικίας η ομάδα παίζει κεντρικό ρόλο. Οι μαθητές πρέπει να μάθουν να συνεργάζονται, να περιμένουν τη σειρά τους και να δείχνουν κατανόηση απέναντι στους  άλλους. Η κεντρική σημασία της ομάδας επιτείνεται από την κεντρική θέση της μαθητοκεντρικής διδασκαλίας. Στις μικρές τάξεις προσπαθούμε να οδηγούμε τους μαθητές στην ανακάλυψη της γνώσης, ώστε κάθε ‘’ανακάλυψη’’ που κάνουν να εγγράφεται στη μνήμη τους. Μέσα από το τραγούδι, το θεατρικό παιχνίδι ρόλων (role play), μέσα από το κουκλοθέατρο, τα projects & τις χειροτεχνίες ή τη ζωγραφική καταφέρνουμε να πλησιάσουμε την ψυχή των παιδιών, να τα διατηρήσουμε ήρεμα και χαρούμενα καθώς μέσα από ευχάριστες δραστηριότητες που θυμίσουν παιχνίδι μαθαίνουν και δεν ξεχνούν εύκολα τα όσα έμαθαν. Ταυτόχρονα σχεδιάζουμε δραστηριότητες που ωθούν τους μαθητές να εφαρμόσουν τις γνώσεις τους.  Μεγάλο ρόλο στη διαδικασία παίζει και το βιβλίο που επιλέγουμε, το οποίο σήμερα συνήθως συνοδεύεται και από ψηφιακό υλικό που κάνει τη μελέτη στο σπίτι πιο εύκολη. Όπως φαίνεται από την περιγραφή, στην τάξη των μικρών μαθητών δεν έχει θέση το καταστροφικό άγχος, ο ανταγωνισμός αλλά και η αποστήθιση. Αυτά μπορούν να μπλοκάρουν κάθε είδους μάθηση και να αποθαρρύνουν τους μαθητές από το να συνεχίσουν να προσπαθούν. 

Εύλογα Ερωτήματα 
Ένα σύνηθες ερώτημα είναι η επιλογή ανάμεσα στο ιδιαίτερο μάθημα, ώστε να εξασφαλιστεί η εξατομίκευση ή στην εγγραφή σε ένα Κέντρο Ξένων Γλωσσών (ΚΞΓ).  Όπως φάνηκε παραπάνω, η τάξη ως ομάδα αλληλεπίδρασης  παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο και βοηθά τους μαθητές να μαθαίνουν μέσα από τη διάδρασή τους με το υλικό, τους  εκπαιδευτικούς και τους συμμαθητές τους. Ένα μάθημα τάξης μικρών μαθητών είναι ενδιαφέρον ιδιαίτερα επειδή υπάρχει αυτή η δυναμική. Ένας μαθητής μόνος του πιθανότατα θα βαριόταν. Υπάρχουν σίγουρα σημαντικά θετικά στο σωστά επιλεγμένο ιδιαίτερο μάθημα αλλά η εξατομικευμένη προσοχή δεν είναι ένα από αυτά, καθώς οι τάξεις μικρών μαθητών απαρτίζονται από μικρό αριθμό παιδιών, οπότε όλοι οι μαθητές έχουν χρόνο να μιλήσουν και να συμμετέχουν. 
Η δεύτερη ερώτηση είναι πώς  να επιλέξουμε Κέντρο Ξένων Γλωσσών. Στο θέμα αυτό δε μας χρειάζεται μόνο διεξοδική έρευνα αγοράς και αναζήτηση συστάσεων. Όπως προαναφέρθηκε, το ταξίδι του δικού μας παιδιού στη μάθηση είναι μοναδικό, άρα όσα ήταν θετικά σε ένα σχολείο για ένα γειτονόπουλο ή ένα ξαδελφάκι ίσως να μην είναι θετικά για το δικό μας  παιδί, και το αντίστροφο. Άρα, το ΚΞΓ όπου θα φοιτήσει το παιδί μας το επιλέγουμε με βάση τα δικά μας κριτήρια. Για παράδειγμα, πώς αισθανόμαστε μέσα στο χώρο του σχολείου, αν μας αρέσει το περιβάλλον και πόση εμπιστοσύνη μας εμπνέουν οι συγκεκριμένοι ειδικοί.  Καλό θα είναι οι γονείς να συνυπολογίζουν και άλλους παράγοντες όταν επισκέπτονται ένα ΚΞΓ εκτός από τις απόλυτες τιμές απόστασης και διδάκτρων και να ενδιαφέρονται να γνωρίσουν τη μεθοδολογία και το σκεπτικό του κάθε σχολείου ξένης γλώσσας. 

Πώς να διαχειριστούμε το ξεκίνημα της εκμάθησης της ξένης γλώσσας; 
Καθώς η κουβέντα για τα αγγλικά ξεκινά μέσα στην οικογένεια το παιδάκι σας θα δείχνει ενδιαφέρον, ίσως λίγο άγχος αλλά και ενθουσιασμό. Σε γενικές γραμμές προσπαθούμε να απομακρύνουμε το φόβο και να θυμίσουμε στο παιδί ότι είμαστε δίπλα του για να το στηρίξουμε. Μερικές απλές συμβουλές: 
Συμπεριλάβετε το παιδί στις επισκέψεις σας στο καινούριο ΚΞΓ. 
Δώστε του την ευκαιρία να διαλέξει τετράδια για την καινούρια του ασχολία. 
Βοηθήστε το να οργανώσει το χώρο της μελέτης  του και φτιάξτε μαζί ένα πρόγραμμα εβδομάδας. 
Επιβλέψτε από μακριά της μελέτη του και ελέγξτε τη δουλειά του, αλλά μην κάθεστε δίπλα του και να του κάνετε μάθημα. 
Δώστε άφθονη ενθάρρυνση και αποφύγετε την έντονη κριτική. 

Οι πρώτες χρονιές εκμάθησης της ξένης γλώσσας είναι η αρχή μιας όμορφης περιπέτειας και ενός ταξιδιού γνώσης που θα διαρκέσει μια ζωή. Στο ταξίδι αυτό, θα έρθουν όμορφες στιγμές αλλά και ταλαιπωρίες. Στο Language Lab πιστεύουμε ότι κάθε παιδί έχει την ευκαιρία να επιτύχει περισσότερα αν ξέρει ότι η οικογένειά του το στηρίζει και σε συνεργασία με το ΚΞΓ θα κάνουν πάντα το καλύτερο για το μέλλον του.  

Η κα Ηρώ Λαφτσή είναι Ιδιοκτήτρια και Διευθύντρια Σπουδών του Κέντρου Ξένων Γλωσσών Language Lab, (Λεωφόρος Ηρώων 102,  2531034453).