Το μυστικό βρίσκεται στην επικοινωνία

«Φωνή βοώντος εν τη ερήμου» είναι πολλές φορές αυτό που εισπράττουν πολλοί γονείς όταν έρχονται αντιμέτωποι με το «εφηβικό τείχος». Κάθε παιδί είναι διαφορετικό κι αυτό είναι γεγονός. Αντιδράσεις, φωνές, αρνητικά συναισθήματα, εσωστρέφεια, περιέργεια και μυστικοπάθεια είναι μερικές λέξεις που περιγράφουν τη φάση αυτή της εφηβείας. Οι γονείς σε αρκετές περιπτώσεις νιώθουν αβοήθητοι και ξεσπούν στα ίδια τα παιδιά με αποτέλεσμα η  σχέση τους να μοιάζει σαν ένας άλλος γόρδιος δεσμός.

Η εφηβεία, όπως λένε οι ειδικοί είναι η περίοδος που ο άνθρωπος μεταβαίνει από το στάδιο της παιδικότητας στο στάδιο της ενηλικίωσης. Τα παιδιά αλλάζουν εξωτερικά και εσωτερικά. Από την μέρα που γεννιέται ένα παιδί, στα αυτιά του γονιού φτάνουν προειδοποιητικά μηνύματα του τύπου  «Χαρείτε τα τώρα που είναι μικρά», Μικρά παιδιά μικρά προβλήματα, μεγάλα παιδιά μεγάλα προβλήματα!». Αν και λοιπόν, κατά κάποιο τρόπο γνωρίζουμε προ πολλού πως αυτή μεταβατική περίοδος θα προκαλέσει κάποια ταραχή στην κατά τ΄ άλλα οικογενειακή γαλήνη, κανείς δεν μας προετοιμάζει ουσιαστικά για  το πώς  να δίνουμε λύσεις στα προβλήματα που προκύπτουν ώστε η επικοινωνία με τα παιδιά μας να έχει θετικά αποτελέσματα. Επικοινωνούμε με τους εφήβους ώστε από κοινού να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα με ηρεμία κι όχι για να τους επιβληθούμε κάτι που το κάνουμε ευκολότερα γιατί έχουμε τη δύναμη και την εξουσία. Ποιο είναι όμως το ζητούμενο;

Οι γονείς δεν σταματούν ποτέ να ανησυχούν, γι΄ αυτό βάζουν περιορισμούς, όρια, κανόνες που έρχονται σε σύγκρουση πολλές φορές  με τα θέλω των παιδιών. Έτσι, η αντιπαράθεση αυτή αρχικά απομακρύνει το παιδί από τους γονείς και οι γονείς προκειμένου να έχουν τα πράγματα υπό τον έλεγχο τους γίνονται πιο σκληροί, τιμωρούν, απειλούν και τελικά χάνουν κάθε δίκιο που μπορεί να έχουν. Άλλοι πάλι, προσπαθώντας να καταλάβουν και να είναι εντάξει με τα παιδιά τους  υποχωρούν, χαλαρώνουν, σηκώνουν τα χέρια ψηλά και τέλος μένουν άπραγοι ελπίζοντας πως τα πράγματα θα έχουν θετική εξέλιξη.

Κι οι δύο περιπτώσεις αυτές είναι ακραίες.Η προσέγγιση των βραβευμένων συγγραφέων Αντέλ Φέιμπερ και Ιλέιν Μάζλις στο βιβλίο «Πώς να μιλάτε στους εφήβους ώστε να σας ακούν και πώς να τους ακούτε ώστε να σας μιλούν» από τις εκδόσεις Πατάκη βασίζεται από τη μια στον ρεαλισμό και από την άλλη στον αμοιβαίο σεβασμό, εξασφαλίζοντας μια ποιοτικότερη και λιγότερο αγχωτική επικοινωνία μεταξύ γονιού και παιδιού. Οι μέθοδοι επικοινωνίας επεξηγούνται μέσα από διαλόγους που απεικονίζονται με κόμικς. Έτσι ο αναγνώστης διδάσκεται νέες επικοινωνιακές δεξιότητες και παράλληλα τις βλέπει να εφαρμόζονται στην πράξη.

Με αυτό το βιβλίο οι γονείς θα ανακαλύψουν:

• Πώς να εκφράζουν τον εκνευρισμό ή τον θυμό τους χωρίς να πληγώνουν
• Τρόπους να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στις ανησυχίες των εφήβων τους
• Δεξιότητες που ενθαρρύνουν ένας έφηβο να συνεργαστεί και να αναλάβει ευθύνες
• Εναλλακτικές αντί της τιμωρίας που βοηθούν τους εφήβους να αντιμετωπίσουν την κακή τους συμπεριφορά και να τη διορθώσουν
• Πώς να επιλύουν με ηρεμία τις διαμάχες
• Πώς να επωφελούνται από μικρές αφορμές για να μιλήσουν για το σεξ  και τα ναρκωτικά

Από την άλλη επειδή η επικοινωνία δεν είναι μονόπλευρη μέσα από αυτό το βιβλίο υπάρχουν βασικές οδηγίες επικοινωνίας και για τους εφήβους. Έτσι οι έφηβοι μέσα από το βιβλίο θα ανακαλύψουν:

• Τι έχουν να πουν άλλα παιδιά της ηλικίας τους για τις ανησυχίες και τις ματαιώσεις τους
• Ιδιαίτερες δεξιότητες για να πάνε καλύτερα με τους φίλους και την οικογένεια τους
• Τρόπους για να εκφράσουν με σεβασμό τις διαφωνίες τους προς τους γονείς τους

«Ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τα «συνηθισμένα, καθημερινά, προβλήματα» είναι  που δημιουργεί το υπόβαθρο για να αντιμετωπίσουμε τα μεγάλα προβλήματα, σημειώνουν οι εισηγητές αυτού του βιβλίου. Είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε το βρώμικο σακίδιο, ή το σκισμένο πουκάμισο, ή τους άσχημους τρόπους στο τραπέζι, που μπορεί είτε να βελτιώσει μια σχέση είτε να τη χειροτερέψει. Είναι ο τρόπος που αντιδρούμε σ’ αυτό που έχουν κάνει, ή δεν έχουν κάνει, που μπορεί είτε να προκαλέσει πικρία είτε να δημιουργήσει ένα κλίμα εμπιστοσύνης και να ενδυναμώσει αυτή η δυνατή σχέση τους μαζί μας. Και μερικές φορές μόνον αυτή η δυνατή σχέση είναι που μπορεί να κρατήσει ασφαλείς τους εφήβους μας. Όταν μπαίνουν στο πειρασμό, όταν βρίσκονται σε σύγκρουση, ή όταν είναι μπερδεμένοι, θα ξέρουν πού να στραφούν για καθοδήγηση. Όταν οι αρρωστημένες φωνές της σύγχρονης μαζικής κουλτούρας θα τους καλούν, θα έχουν άλλη μια φωνή μέσα στο κεφάλι τους – τη δική σας- με τις αξίες σας, την αγάπη σας, την πίστη σας σ΄ αυτούς», καταλήγουν.

Έχοντας λοιπόν κατά νου αυτό το παράθεμα  θεωρώ πώς είναι καιρός και στα σχολεία της Ελλάδας οι αρμόδιοι οι φορείς, σχολεία και τοπική διοίκηση, να αναλάβουν την ενημέρωση των γονιών μέσα από σεμινάρια, προγράμματα ή ακόμα και εβδομαδιαίες ομαδικές συναντήσεις γονέων υπό την καθοδήγηση ενός ψυχολόγου ειδικού στις οικογενειακές σχέσεις με θέμα «Μαθαίνω να επικοινωνώ με το παιδί μου». Σε αυτές τις συναντήσεις οι γονείς θα συζητάνε και θα ακούνε προβλήματα άλλων γονιών όπου με τη βοήθεια του ειδικού θα τα επιλύνουν κερδίζοντας ποιοτικότερο χρόνο με τα παιδιά τους, γιατί αυτό πρέπει να είναι το ζητούμενο!