Προσοχή τι τρώνε και τι πίνουν τα παιδιά μας στα σχολικά κυλικεία

Τοπικά προϊόντα γνωστών εταιριών βρίσκονται στα σχολικά κυλικεία κι αυτά αποτελούν καλές επιλογές διατροφής αλλά και στήριξης της τοπικής οικονομίας

Η νέα σχολική χρονιά ξεκίνησε για τα καλά, οι μαθητές έχουν κάτσει στα θρανία και για ακόμη μία φορά έρχεται στο προσκήνιο η ανάγκη τήρησης μίας ισορροπημένης διατροφής από τους μικρούς και τους μεγαλύτερους μαθητές.

Η ελληνική πολιτεία τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχει προσπαθήσει να θέσει πολύ συγκεκριμένους κανόνες για το τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται να πωλείται στα σχολικά κυλικεία. Φυσικά, ελλείψει πολλές φορές των κατάλληλων ελέγχων, αν και τα περισσότερα κυλικεία είναι συμμορφωμένα με την κείμενη νομοθεσία, δεν λείπουν «παραφωνίες».

Γονείς και κηδεμόνες αναρωτιούνται για ακόμη μία σχολική χρονιά ποια είναι τα τρόφιμα που επιτρέπεται να πωλούνται. Και φυσικά δεν είναι μόνο τα στέρεα τρόφιμα, αλλά και τα υγρά, τα οποία υπόκεινται σε κανόνες. Για παράδειγμα απαγορεύονται τα αναψυκτικά, αλλά επιτρέπονται φυτικά αφεψήματα όπως το τσάι του βουνού. Τοπικά προϊόντα γνωστών εταιριών βρίσκονται στα σχολικά κυλικεία κι αυτά αποτελούν καλές επιλογές διατροφής αλλά και στήριξης της τοπικής οικονομίας.

Λίστα: τι επιτρέπεται & τι απαγορεύεται
Η ανανεωμένη νομοθεσία σχετικά με τα σχολικά κυλικεία είναι σε ισχύ από το 2013 ωστόσο λίγοι τη γνωρίζουν, ενώ βλέπουμε ότι δεν εφαρμόζεται πάντοτε στην πράξη. Πάμε να δούμε αναλυτικά και με σαφήνεια τι ορίζει η νομοθεσία σχετικά με τα επιτρεπόμενα προς πώληση προϊόντα στα σχολικά κυλικεία και τις σχολικές καντίνες, αλλά και οι προδιαγραφές που πρέπει να πληρούν αυτά τα προϊόντα

ΥΓΡΑ ΤΡΟΦΙΜΑ
•Εμφιαλωμένο νερό.
•Στα κυλικεία των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης επιτρέπονται τα παρακάτω αφεψήματα: χαμομήλι, φασκόμηλο, τσάι του βουνού, χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή σύνθετων γλυκαντικών.
•Καφές μόνο για το προσωπικό!
•Δεν επιτρέπεται η διάθεση αναψυκτικών.

ΦΡΟΥΤΑ - ΛΑΧΑΝΙΚΑ
•Φρέσκα φρούτα-λαχανικά ανάλογα με την εποχή (π.χ. μήλο, αχλάδι, πορτοκάλι, μανταρίνια, μπανάνα, βερίκοκα, ροδάκινο κλπ), καλά πλυμένα και συσκευασμένα σε ατομική μερίδα.
•Αποξηραμένα φρούτα (π.χ. βερίκοκα, δαμάσκηνα, σύκα, σταφίδες, μπανάνες κλπ) χωρίς προσθήκη ζάχαρης, συσκευασμένα σε ατομική μερίδα έως 50γρ.
•Φυσικός χυμός φρούτων ή και λαχανικών που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων καντινών. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη σακχάρων ή άλλων γλυκαντικών ουσιών. Συστήνεται να είναι δυνατή η κατανάλωση του άμεσα μετά την παρασκευή του σε ποτήρια μιας χρήσης ανακυκλώσιμου υλικού.
•Φρουτοσαλάτα που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων καντίνων από φρέσκα, καλά πλυμένα φρούτα εποχής. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη σακχάρων ή άλλων γλυκαντικών ουσιών.
•Σαλάτα από φρέσκα, καλά πλυμένα λαχανικά που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων καντινών, χωρίς προσθήκη αλατιού. Επιτρέπεται μόνο η προσθήκη ελαιολάδου, ξυδιού η λεμονιού.
•Συσκευασμένοι φυσικοί χυμοί φρούτων και ομοειδών προϊόντων, χωρίς συντηρητικά και χωρίς προσθήκη ζάχαρης, σε ατομική συσκευασία έως και 250ΙΓΙΙ.

ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ
•Γάλα τυποποιημένο, παστεριωμένο σε ατομική συσκευασία έως 500Ι^Ι πλήρες και ημιαποβουτυρωμένο (1,5%-1,8% λιπαρά).
•Σοκολατούχο γάλα με χαμηλά λιπαρά (ΙΓΙ8Χ.1,8%) σε συσκευασία έως 250ΙΓΙΙ.
•Γιαούρτι τυποποιημένο (έως 5% λιπαρά) χωρίς πρόσθετα σάκχαρα σε ατομική μερίδα έως 200 γραμμάρια.
•Ροφήματα από συνδυασμούς φρέσκου γάλακτος και φρέσκων φρούτων που θα παρασκευάζονται στο κυλικείο. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη ζάχαρης. Απαγορεύεται η διάθεση άλλων τυποποιημένων αναλόγων ροφημάτων καθώς και η χρήση έτοιμης σκόνης για την παρασκευή τους.
•Τυριά πολύ σκληρά, σκληρά, ημίσκληρα, μαλακά τυριά. Συστήνονται τυριά παραδοσιακά και ελληνικά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Εξαιρούνται τα ανακατεργασμένα τυριά ή τηγμένα τυριά και ανακατεργασμένα τυριά με αλειφώδη υφή.

ΑΠΛΑ ΑΡΤΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ Ή ΑΡΤΟΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
•Κουλούρι σησαμένιο ολικής άλεσης πλούσιο σε φυτικές ίνες ή λευκό.
•Κριτσίνια ολικής άλεσης πλούσια σε φυτικές ίνες ή λευκά, σε ατομική συσκευασία έως 50γρ.
•Φρυγανιές ολικής άλεσης πλούσιες σε φυτικές ίνες ή λευκές, σε ατομική συσκευασία έως 50γρ.
•Κράκερς ολικής άλεσης πλούσια σε φυτικές ίνες ή λευκά, σε ατομική συσκευασία έως 50γρΤα παραπάνω απλά αρτοπαρασκευάσματα πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες προδιαγραφές:Κορεσμένα λιπαρά έως 3%, Τρανς λιπαρά έως 0,1%, Νάτριο έως 0,5%.

ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΡΤΟΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
•Μουστοκούλουρα σε ατομική μερίδα έως 60γρ.
•Σταφιδόψωμο σε ατομική μερίδα έως 60γρ.
•Μπάρα δημητριακών ολικής άλεσης σε ατομική μερίδα έως 40γρ, η οποία να πληροί τις ακόλουθες προδιαγραφές: Κορεσμένα λιπαρά έως 3% Τρνς λιπαρά έως 0,1% Νάτριο έως 0,5%
•Επιτρέπεται η διάθεση τυρόπιτας-πίτας λαχανικών σε ατομικές μερίδες των 120 γρ. και με συγκεκριμένες προδιαγραφές: Α) Η λιπαρή ύλη για τη ζύμη-φύλλο πρέπει να είναι αποκλειστικά ελαιόλαδο. Δεν επιτρέπεται η χρήση ζύμης σφολιάτας, Β) Το τυρί που θα χρησιμοποιείται στις τυρόπιτες θα πρέπει να αποτελεί τουλάχιστον το 40% του συνολικού βάρους. Συστήνονται τυριά παραδοσιακά και ελληνικά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Απαγορεύεται η χρήση τετηγμένων τυριών.
•Πίτσα με τις παρακάτω προδιαγραφές: Για τη βάση τα επιτρεπόμενα υλικά είναι αλεύρι, αβγό, γιαούρτι, αλάτι και μυρωδικά βότανα. Απαγορεύεται η χρήση ενισχυτικών γεύσης όπως το γλουταμινικόμονονάτριο. Για τη γέμιση τα επιτρεπόμενα προϊόντα είναι τυρί, τομάτα, πιπεριές, μανιτάρια, κρεμμύδι, καλαμπόκι. Δεν επιτρέπεται η χρήση σάλτσας και αλλαντικών.

ΣΑΝΤΟΥΙΤΣ
•Τα σάντουιτς/τοστ μπορούν να παρασκευάζονται με συνδυασμούς των τροφίμων των επόμενων παραγράφων. Μπορούν να είναι τυποποιημένα ή να παρασκευάζονται στο χώρο του κυλικείου-καντίνας αυθημερόν.
•Επιτρέπεται η χρήση όλων των ειδών ψωμιού, ολικής άλεσης πλούσιο σε φυτικές ίνες ή λευκό όπως ψωμάκι ατομικό, ψωμί για τοστ, μπαγκέτα, ελληνική πίτα, αραβική πίτα, σησαμένιο κουλούρι. Συστήνεται το ψωμί ολικής άλεσης.
Δεν επιτρέπεται το μπριος, το κρουασάν η το πιροσκί. Η ελληνική πίτα δεν πρέπει να περιέχει γλυκουρονικό νάτριο.
•Δεν επιτρέπεται η χρήση άλλων αλλαντικών, εκτός από βραστή γαλοπούλα με τις παρακάτω προδιαγραφές: α) Κορεσμένα λιπαρά έως 1% β) Νάτριο έως 1%.
•Λαχανικά όλων των ειδών.
•Ελιές χωρίς το κουκούτσι και πάστα ελιάς.
•Αβγό καλά βρασμένο.
•Από λιπαρές ύλες επιτρέπεται μόνο η προσθήκη ελαιόλαδου
•Επιτρέπεται η παρασκευή γλυκών σάντουιτς με συνδυασμό των προαναφερόμενων ψωμιών και ως γέμιση 1 κουταλιά της σούπας μέλι ή μέλι με ταχίνι.

ΓΛΥΚΙΣΜΑΤΑ
•Κρέμα και ρυζόγαλο σε ατομικές μερίδες των 150γρ. (με περιεκτικότητα σε λίπος γάλακτος έως 4%).
•Χαλβάς σε ατομική μερίδα έως 50 γρ.
•Παστέλι σε ατομική μερίδα έως 50γρ.
•Μέλι σε ατομική μερίδα.
•Σοκολάτα υγείας και γάλακτος σε ατομική μερίδα έως 30γρ.
•Δεν επιτρέπεται η διάθεση τσιχλών και καραμελών.

ΞΗΡΟΙ ΚΑΡΠΟΙ
•Στα κυλικεία των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης επιτρέπονται οι ξηροί καρποί όλων των ειδών χωρίς προσθήκη αλατιού ή ζάχαρης σε ατομική συσκευασία έως 50γρ. Δεν επιτρέπονται οι τηγανισμένοι ξηροί καρποί.

«ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ»
Επιτρέπεται η διάθεση και «βιολογικών προϊόντων» όπως αυτά ορίζονται στους Κανονισμούς 834/2007 και 889/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, με την προϋπόθεση ότι αυτά εμπίπτουν στον ανωτέρω κατάλογο.

ΟΧΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ
Δεν επιτρέπεται η διάθεση λειτουργικών τροφίμων ή συμπληρωμάτων διατροφής και προϊόντων που περιέχουν γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς.
Δεν επιτρέπεται η διάθεση άλλων προϊόντων, που δεν περιλαμβάνονται στην παρούσα Υγειονομική Διάταξη.

Το βάρος στην πρόληψη
Σε κάθε περίπτωση, το βάρος της σχολικής κοινότητας (εκπαιδευτικών και γονέων) πρέπει να δοθεί στην πρόληψη. Δηλαδή, αφενός οι γονείς να γνωρίζουν τι επιτρέπεται να πωλείται και τι όχι στα σχολεία και αφετέρου οι εκπαιδευτικοί να παρατηρούν τι αγοράζουν οι μαθητές. Παρατηρείται συχνά το φαινόμενο είτε οι ίδιοι οι γονείς να τροφοδοτούν τα παιδιά τους με κακής ποιότητας τρόφιμα, είτε τα ίδια τα παιδιά να βγαίνουν από το σχολείο και να αγοράζουν κακής ποιότητας φαγητό από κάποιο περίπτερο.

Επομένως, την επόμενη φορά που θα ετοιμάσετε το κολατσιό του παιδιού σας για το σχολείο ή θα του δώσετε μερικά χρήματα για να τα αξιοποιήσει στο σχολικό κυλικείο ή τη σχολική καντίνα, να έχετε κατά του τον παραπάνω κατάλογο επιτρεπόμενων και απαγορευμένων τροφίμων, οι οποίες όπως είπαμε δεν είναι μόνο οι στέρεες τροφές, αλλά και τα υγρά, τα οποία πολλές φορές κρύβουν μεγάλες διατροφικές παγίδες!