Μετά τη Ρωμαϊκή Θράκη, η Βυζαντινή Θράκη

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ροδόπης, το Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κομοτηνής συνεχίζοντας την προσπάθεια ενημέρωσης και επιμόρφωσης του κοινού της πόλης παρουσιάζουν τον β' κύκλο ομιλιών με κύριο άξονα τη Βυζαντινή Θράκη. Ειδικοί επιστήμονες, αρχαιολόγοι, ιστορικοί και φιλόλογοι θα προβάλουν πτυχές της ιστορίας μιας περιοχής που από ρωμαϊκή επαρχία του ανατολικού τμήματος της αυτοκρατορίας γίνεται το επίκεντρο αυτής, διαδραματίζοντας σημαίνοντα ρόλο στην εξέλιξή της μέχρι και την τελική της πρώτη.

Ορόσημο της ιστορίας της περιοχής της Θράκης αποτελεί το 330 π.Χ., το έτος που ο Κωνσταντίνος Α' μεταφέρει την πρωτεύουσα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη. Η ίδρυση νέων πόλεων επί της Εγνατίας Οδού, όπως της Αναστασιουπόλεως και της Μαξιμιανουπόλεως, αλλά και η οχύρωσή τους με ισχυρά τείχη αποδεικνύουν τη διαρκή μέριμνα της βασιλεύουσας για την ενδοχώρα της Κωνσταντίνου Πόλεως. Η σταδιακή κατάληψη της Θράκης από το 1354 έως το 1371 από τους Οθωμανούς σήμανε την αρχή του τέλους για τη βυζαντινή αυτοκρατορία που έχασε το ισχυρό της προπύργιο και σύντομα υπέκυψε με τη σειρά της στην οθωμανική κυριαρχία.
Σε κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν το μεσημέρι της Τετάρτης 25 Ιανουαρίου στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κομοτηνής, η πρόεδρος του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κομοτηνής Σοφία Μενεσελίδου, η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ροδόπης Χρύσα Καραδήμα και η πρόεδρος του τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας Ζωή Γαβριηλίδου, μίλησαν για τη συνεργασία και απεύθυναν κάλεσμα σε όσους ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν τις ομιλίες. 

Την ικανοποίησή της για την προσέλευση του κόσμου στον προηγούμενο κύκλο, επιβεβαίωσε η κ. Μενεσελίδου, λέγοντας ότι "αριθμητικά ήταν πολύ μεγάλη, γεγονός που επιβεβαίωσε την συνεργασία αυτών των τριών φορέων. Ευελπιστούμε και φέτος να κινηθούμε στο ίδιο πλαίσιο και θα έχουμε την ευκαιρία αυτή η συνεργασία να συνεχιστεί και τα πολλά επόμενα χρόνια". Νωρίτερα ανέφερε "δίνουμε την ευκαιρία στον κόσμο της Κομοτηνής να παρακολουθήσει διαλέξεις με την επιστημονική εγκυρότητα και παράλληλα ανοιχτές στον κόσμο που θέλει να επιμορφωθεί και μάλιστα σε έναν τόσο όμορφο χώρο όπως είναι η αίθουσα του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κομοτηνής". 

Την ανάγκη να αναδειχθεί η βυζαντινή Θράκη, επισήμανε η κ. Καραδήμα, σημειώνοντας πως "αυτή δεν είχε προβληθεί όσο θα έπρεπε. Αυτό μας οδήγησε στο να συνεχίσουμε με αυτή την θεματική ενότητα. Η Θράκη είναι στην γειτονιά του Βυζαντίου, στην γειτονιά της Κωνσταντινούπολης, δεν είναι απλώς μια επαρχία, είναι η περιφέρεια της βασιλεύουσας. Είναι ένα τόπος, πεδίο μαχών αλλά και ανάπτυξης και γι' αυτό θα πρέπει να γνωρίσουμε αυτήν την σημαντική περίοδο. Μην ξεχνάμε ότι το Βυζάντιο είναι μια μακραίωνη αυτοκρατορία, συνεχίζει την Ρωμαϊκή αυτοκρατορία για πάρα πολλούς αιώνες και αυτό δεν έχει τονιστεί όσο πρέπει. Η Θράκη είναι ο τόπος που μένουμε, τα μνημεία πρέπει να τα γνωρίσουμε καλύτερα, όπως και την ιστορία". 

Για υποδειγματική συνεργασία, έκανε λόγο η Ζωή Γαβριηλίδου πρόεδρος στο τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας και πρόσθεσε "αυτή η συνεργασία δείχνει πως τρεις διαφορετικοί πολιτισμικοί φορείς συνεργάζονται καλύπτοντας ο ένας τα κενά του άλλου, συμπληρώνοντας ο ένας τα κενά του άλλου για να πετύχουν ένα πολύ καλό αποτέλεσμα, που καλύπτει όλες τις πτυχές του εγχειρήματος. Τέτοιες δράσεις πρέπει να ενισχύονται και να αποτελούν υπόδειγμα και για άλλες κοινωνίες. Όλες αυτές οι ομιλίες και ο προηγούμενος κύκλος για την Ρωμαϊκή Θράκη και αυτός για την Βυζαντινή αλλά και αυτός που θα ακολουθήσει, αυτό που κάνουν είναι να αναδεικνύουν το παρελθόν της περιοχής, αυτό που λέμε πολιτισμική κληρονομιά. Όταν ανατρέχουμε στην πολιτισμική κληρονομιά μπορούμε καλύτερα να ερμηνεύσουμε το παρελθόν και να δούμε τα σημεία επαφής μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών που πέρασαν από την περιοχή. Αυτή η συνεργασία είναι πολύ σημαντική γιατί επιτρέπει την τοπική κοινωνία να δει την ιστορία, της το παρελθόν της την πολιτισμική κληρονομιά και με βάση αυτή να ερμηνεύσει το παρόν". 
Το πρόγραμμα έχει ως εξής:

Πέμπτη 26 Ιανουαρίου 2017 - Γιώργιος Χαριζάνης, λέκτορας Βυζαντινής Ιστορίας του τμήματος Ιστορίας - Εθνολογίας του ΔΠΘ - Η Θράκη κατά τους βυζαντινούς αιώνες (4ος - 15ος)
Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2017 - Χρύσα Καραδήμα, αρχαιολόγος, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ροδόπης - Περιήγηση στα βυζαντινά μνημεία της Ροδόπης.
Πέμπτη 30 Μαρτίου 2017 - Μαρία Τζιάτζη, καθηγήτρια Βυζαντινής Φιλολογίας του τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του ΔΠΘ - Όστις ποτ' αν βούλοιτο μαθείν την Θράκην: Η Θράκη μέσα από τους στίχους του επαίτη ποιητή Μανουήλ Φιλή.
Πέμπτη 27 Απριλίου 2017 - Γεώργιος Τσιγάρας, επίκουρος καθηγητής Ιστορίας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης του τμήματος Ιστορίας - Εθνολογίας του ΔΠΘ - Τα βυζαντινά μνημεία της Θράκης στην ιστορία.
Πέμπτη 8 Ιουνίου 2017 - Κωνσταντίνα Καλλιντζή, αρχαιολόγος, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ξάνθης - Από τον Νέστο στη Βιστωνίδα με ένα βυζαντινό δρώμενο.
Οι ομιλίες θα πραγματοποιούνται κάθε Πέμπτη την ίδια ώρα στις 7 το απόγευμα στην αίθουσα του χειμερινού ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κομοτηνής. 
Δήμητρα Συμεωνίδου