Φ. Μάρης: «Το Δημοκρίτειο να γίνει το Πανεπιστήμιο Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης»

«Το Δημοκρίτειο ήταν πάντα και θα συνεχίσει να είναι ο βασικός πυλώνας ανάπτυξης αυτού του τόπου, ειδικά στα θέματα έρευνας, καινοτομίας και εκπαίδευσης, που κυριαρχούν στην παγκόσμια ατζέντα για τις κοινωνίες που θέλουν να συνεχίσουν να λέγονται σύγχρονες κι ανεπτυγμένες».

Στην παραπάνω φιλοσοφία, την οποία εξέφρασε μέσα από το ράδιο Χρόνος 87.5fm στον Δήμο Μπακιρτζάκη, ο αντιπρύτανης Οικονομικών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Φώτης Μάρης ξεκαθάρισε πως παρά τις οικονομικές δυσκολίες και την πίεση που δέχεται λόγω δημιουργίας δεκάδων πανεπιστημιακών Τμημάτων στη χώρα, το ΔΠΘ έχει σχέδιο όχι απλώς για να παραμείνει λειτουργικό, αλλά και για να συνεχίσει την αναπτυξιακή του τροχιά. Σ’ αυτή την πορεία, όμως, απαραίτητο κρίνεται η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας ν’ αντιληφθεί το δίκιο των αιτημάτων χρηματοδότησης και στήριξης του Πανεπιστημίου, ενόψει της εξαγγελθείσας αναδιάρθρωσης του ακαδημαϊκού «χάρτη» Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας.

Καταστροφική η δίχως προϋποθέσεις πανεπιστημιοποίηση των ΤΕΙ
Επί του παρόντος όμως αυτό το διάστημα, το ΔΠΘ βρίσκεται κόντρα σε μία δύσκολη πραγματικότητα. Πρώτον, η πανεπιστημιοποίηση ΤΕΙ σε όλη τη χώρα από το Νόμο Γαβρόγλου (ΣΥΡΙΖΑ). Δεύτερον, η εφαρμογή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (Νέα Δημοκρατία). Τρίτον, το γενικότερο ζήτημα υπογεννητικότητας στη χώρα μας. Τα τρία παραπάνω στοιχεία έχουν διαφορετική αφετηρία μεν αλλά κοινό αποτέλεσμα: τη μείωση εισακτέων στη Θράκη.

«Ζούμε τις επιπτώσεις της άκριτης πανεπιστημιοποίησης των ΤΕΙ πριν από τρία χρόνια. Τότε, χωρίς ιδιαίτερη σκέψη και προετοιμασία πήγαμε σε πανεπιστημιοποίηση εκατοντάδων Τμημάτων ΤΕΙ χωρίς να έχουν αξιολογηθεί και πιστοποιηθεί. Και φτάσαμε στον τεράστιο αριθμό 450 Τμημάτων στην ελληνική επικράτεια. Πολλά από αυτά βρίσκονται στο κέντρο της Ελλάδας ή τουλάχιστον σε περιοχές εγγύτερες στο κέντρο απ’ ό, τι είναι η Θράκη. Εμφανίστηκαν σαν ανταγωνιστικά προς τα Τμήματα του Δημοκριτείου, όπως για παράδειγμα τα Τμήματα Γεωτεχνικών Επιστημών, Τεχνικά και Οικονομικά», δήλωσε χαρακτηριστικά, προβάλλοντας ως βασικό παράδειγμα το ότι η Ελλάδα πλέον έχει 80 Πανεπιστημιακά Τμήματα συναφή με την Οικονομία (!) κι επίσης δεκάδες Πολυτεχνικά και Γεωπονικά Τμήματα.

Συγχρόνως, τουλάχιστον για φέτος, το ΔΠΘ είδε τους εισακτέους του να μειώνονται ραγδαία σε Ορεστιάδα (7 εισακτέοι γενικής σειράς ΓΕΛ για 220 θέσεις στο Τμήμα Δασολογίας-Διαχείρισης Περιβάλλοντος, 17 εισακτέοι για 293 θέσεις στο Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης), στο Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Ξάνθης (0 εισακτέοι γενικής σειράς ΓΕΛ για 108 θέσεις) και Ιστορίας-Εθνολογίας Κομοτηνής (88 εισακτέοι για 196 θέσεις), εξαιτίας εφαρμογής της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής.

«Τώρα, η απορρύθμιση εκφράζεται και γίνεται ακόμη πιο έντονη, μιας που η υπογεννητικότητα μάς δίνει κάθε χρόνο λιγότερους υποψήφιους φοιτητές. Πέφτουμε κάτω από τους 100.000 και μέσα στη δεκαετία θα κατεβούμε 20% επιπλέον» πρόσθεσε, χαρακτηρίζοντας το υπάρχον μοντέλο μη βιώσιμο και συμπεραίνοντας: «άρα έχουμε μείωση των υποψηφίων φοιτητών και ταυτόχρονα εκτόξευση των Πανεπιστημιακών Τμημάτων σε 450. Αυτό σίγουρα δεν είναι βιώσιμο. Κάτι πρέπει να γίνει. Κι εδώ ακριβώς έρχεται το κομμάτι της αναδιάρθρωσης». Πλέον, οι αποφάσεις είναι στα χέρια του Υπουργείου Παιδείας, που οφείλει να αντιληφθεί την αξία λειτουργίας κι ανάπτυξης Πανεπιστημιακών Τμημάτων στην ακριτική Ελλάδα, ως πυλώνες εκπαιδευτικής, οικονομικής, εθνικής ανάπτυξης.

Η πρόταση του ΔΠΘ προς το Υπουργείο Παιδείας δίνει απαντήσεις σε τρεις άξονες: Πρώτον, καταπολέμηση του αθέμιτου ανταγωνισμού εις βάρος των επαρχιακών ΑΕΙ. Δεύτερον, ανάπτυξη ΔΠΘ με δύο νέα πλήρως μελετημένα Τμήματα. Τρίτον, διεύρυνση του ΔΠΘ σε ΔΠ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.

Στήριξη των 20+2 Τμημάτων
Με δεδομένο πως «η εφαρμογή του Νόμου Γαβρόγλου δημιούργησε αθέμιτο ανταγωνισμό», ο Φώτης Μάρης τονίζει πως το ΔΠΘ στηρίζει τα υπάρχοντα 20 Τμήματά του και διεκδικεί τα δύο νέα μελετημένα.

«Όταν εμείς έχουμε Τμήματα που βρίσκονται στη Θράκη και μας δημιουργούνται ανταγωνιστικά Τμήματα στο κέντρο της Ελλάδας, οι γονείς επιλέγουν να στείλουν τα παιδιά τους όσο πιο κοντά στο σπίτι τους ή αν είναι δυνατό στην πόλη τους. Αυτό όμως δεν μας κάνει να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια που κάνουμε συστηματικά χρόνια τώρα, με 20 Τμήματα στελεχωμένα, με υποδομές και εξοπλισμό. Αυτό για εμάς είναι στρατηγική επιλογή. Γι’ αυτό συνεχίζουμε να στηρίζουμε τα 20 Τμήματά μας, τα οποία δεν προέκυψαν από καμία άναρχη πανεπιστημιοποίηση», δήλωσε για τα υπάρχοντα Τμήματα του Πανεπιστημίου, ενώ για τα δύο –που καλώς εχόντων των πραγμάτων θα λειτουργήσουν τα επόμενα χρόνια- είπε: «επιμένουμε και λέμε ότι χρειάζεται να αναπτυχθούμε λογικά, σε ένα μικρό βαθμό. Χρειαζόμαστε Τμήμα Εργοθεραπείας στην Κομοτηνή και Τμήμα Ψυχολογίας στο Διδυμότειχο, για να μπορέσουμε το Τμήμα Νοσηλευτικής να το εγκαταστήσουμε στην πόλη της Αλεξανδρούπολης, για να παρέχουμε υψηλού επιπέδου σπουδές και συγχρόνως να υποστηρίξουμε το Εθνικό Σύστημα Υγείας, αφού στην Αλεξανδρούπολη είναι η ναυαρχίδα, το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης».

Η ώρα για Δ.Π.ΑΜΘ!
Ως προς τον τρίτο άξονα της πρότασης, ο αντιπρύτανης Οικονομικών ασκεί εμμέσως πλην σαφώς κριτική στην απόφαση τα Τμήματα του πρώην ΤΕΙ ΑΜΘ (σε Καβάλα, Δράμα αλλά και… Διδυμότειχο), να «απορροφηθούν» από το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας με έδρα στη Θεσσαλονίκη (και πλέον Τμήματα σε Θεσσαλονίκη, Σέρρες, Καβάλα, Δράμα, Κατερίνη, Κιλκίς και Διδυμότειχο).

«Εμείς πιστεύουμε ότι το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης πρέπει να γίνει το Πανεπιστήμιο της Περιφέρειάς μας, δηλαδή να έχει Τμήματα σε Καβάλα και Δράμα, τα οποία να είναι συμπληρωματικά στον σχεδιασμό μας, να έχουν αναπτυξιακή προοπτική, βιωσιμότητα και επιλεξιμότητα από φοιτητές», είναι η πρόταση του ΔΠΘ, που θα αποφασιστεί επίσημα στην επόμενη Σύγκλητο του Πανεπιστημίου κι έπειτα θα κατατεθεί στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας.

Το ΔΠΘ έχει μάθει να λειτουργεί σε πολλές πόλεις, εξήγησε ο αντιπρύτανης, υποστηρίζοντας πως μπορεί ν’ ανταποκριθεί στο απαιτητικό εγχείρημα λειτουργίας σε επτά πόλεις, που θα το καταστήσει το μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο –γεωγραφικά- στη χώρα. Ξεκαθάρισε, όμως, πως εάν τα Τμήματα σε Καβάλα και Δράμα ενσωματωθούν στο Δημοκρίτειο, δεν γίνεται να είναι… ανταγωνιστικά ως προς τα υπάρχοντα Τμήματα του ΔΠΘ. Κι εδώ, κατά την κρίση μας, αναμένεται να παρουσιαστούν οι μεγαλύτερες δυσκολίες στην εφαρμογή της πρότασης, αφού οι τοπικές κοινωνίες Καβάλας και Δράμας δεν πρόκειται να θελήσουν… μείωση των Πανεπιστημιακών Τμημάτων τους, έστω και για μερικά χρόνια, μέχρι την ανάπτυξη πιο ανταγωνιστικών-ξεχωριστών Τμημάτων. Ιδιαίτερα ανταγωνιστικά πρέπει να θεωρούνται το Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής (Καβάλα) προς το Τμήμα Οικονομικών (Κομοτηνής), Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος (Δράμας) προς το αντίστοιχο Τμήμα Ορεστιάδας.

«Έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε πετυχημένα να λειτουργούμε σε πολλές πόλεις. Το εγχείρημα είναι πάρα πολύ δύσκολο, ίσως το δυσκολότερο στην Ελλάδα. Εάν φτάσει σε αυτό το σημείο, το Δημοκρίτειο θα έχει Τμήματα σε επτά πόλεις. Αυτό έχει πάρα πολύ μεγάλο φόρτο και ευθύνη, αλλά εκεί ακριβώς εμείς ως Πανεπιστήμιο θα θέσουμε τις προϋποθέσεις για να υλοποιήσουμε πετυχημένα αυτό το project. Και δεν σας κρύβω, ότι ο νούμερο 1 στόχος μας είναι η ενίσχυση του ΔΠΘ με ανθρώπινο δυναμικό, κυρίως διοικητικό προσωπικό», δήλωσε ο αντιπρύτανης.

Να σημειωθεί πως το Διεθνές Πανεπιστήμιο ξεκίνησε να λειτουργεί το 2008, ενώ το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο το 1973. Στις μέχρι στιγμής στρεβλώσεις του εγχειρήματος, ως κορυφαία δυσλειτουργία, είναι η υπαγωγή του Τμήματος Νοσηλευτικής (Διδυμότειχο) στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το οποίο μάλιστα ήδη διατηρεί αντίστοιχο Τμήμα στη Θεσσαλονίκη.

Ενεργειακό κόστος και υποχρηματοδότηση απειλούν το ΔΠΘ
Στα ζητήματα άμεσης οικονομίας τώρα, το ράλι τιμών στην ενέργεια έχει επηρεάσει έντονα το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, καθώς οι αυξημένες τιμές βρήκαν το Πανεπιστήμιο σε μία συγκυρία που ούτως ή άλλως έπρεπε να βρει λύσεις στη μειωμένη κρατική χρηματοδότηση, λόγω του νέου μοντέλου χρηματοδότησης των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.

«Η εκτόξευση του ενεργειακού κόστους επηρεάζει τα πάντα στην ελληνική κοινωνία. Μέχρι στιγμής καταφέρνουμε να κρατάμε το ρυθμό που έπρεπε σταθερό […]. Μόνο στη ΔΕΗ υπολογίζουμε πως θα χρειαστούμε 800.000€ παραπάνω. Στο πετρέλαιο θέρμανσης με 1€/λίτρο χρειαζόμασταν 880.000€, αλλά τώρα αυτό το ποσό προσαυξάνεται τουλάχιστον κατά 40% ή περισσότερο. Από εκεί και πέρα έχουμε αύξηση του κόστους εργολαβιών λόγω αύξησης του κατώτατου μισθού κι επίσης έχει ανέβει το κόστος όλων των υλικών, ειδικά στο κομμάτι προμηθειών εξειδικευμένων εξοπλισμών», γνωστοποίησε ο Φώτης Μάρης και συνέχισε: «για εμάς είναι ακόμη πιο δύσκολα, γιατί με τον καινούργιο τρόπο χρηματοδότησης των Πανεπιστημίων (80% αντικειμενικά κριτήρια και 20% ποιοτικά κριτήρια) εμείς χάνουμε μία σημαντική χρηματοδότηση από τα αντικειμενικά κριτήρια, που ξεπερνάει τις 600-700.000€ στον τακτικό μας προϋπολογισμό φέτος, που τον κάνει ακόμη πιο πιεσμένο. Αυτό οφείλεται στο ότι η χρηματοδότηση βασίζεται κυρίως στους ενεργούς φοιτητές. Τα επικαιροποιημένα στοιχεία από τα τέλη του Δεκεμβρίου μάς “υποχρέωσαν” να καταγράψουμε τους φοιτητές μας, μετά από όσους δικαιούνταν εκ του νόμου να φύγουν με μετεγγραφές, άρα “πήραν” τη χρηματοδότηση μαζί τους. Φέτος, έφυγαν με μετεγγραφές όσοι έφευγαν περίπου κάθε χρόνο, αλλά μάς οδήγησε σε έναν αριθμό ενεργών φοιτητών περίπου στις 16.500 στις τέσσερις πόλεις μας».

Σε συνδυασμό με την απώλεια φοιτητών από τους παράγοντες που αναλύθηκαν παραπάνω, το ΔΠΘ οδηγήθηκε φέτος σε κατάρτιση μικρότερου προϋπολογισμού και στην αναμόρφωσή του –προς τα κάτω- πριν μερικές ημέρες με απόφαση Συγκλήτου. «Πραγματικά, εάν δεν υπάρξει χρηματοδότηση σημαντική για την κάλυψη των ανελαστικών δαπανών και την εκτίναξή τους λόγω ενεργειακού κόστους, το Πανεπιστήμιο θα περάσει μία δύσκολη χρονιά οικονομικά, όπως κι η ελληνική κοινωνία. Πρέπει να υπάρξει παρέμβαση και χρηματοδότηση από το ελληνικό κράτος, για να συνεχίσουμε να υλοποιούμε το ρόλο μας ως δημόσιο Πανεπιστήμιο στην περιοχή», ζήτησε ο αντιπρύτανης Οικονομικών, μη κρύβοντας την ανησυχία του γιατί μέχρι στιγμής το Υπουργείο Παιδείας δεν έχει δεσμευτεί για την οικονομική ενίσχυση του Πανεπιστημίου «και το ανησυχητικό είναι πως θα πλησιάσουμε καλοκαίρι μέχρι να δούμε τι πραγματικά προτίθεται να κάνει το Υπουργείο για τις χρηματοδοτήσεις μας. Ελπίζουμε σε έκτακτη χρηματοδότηση το συντομότερο δυνατό, για να μην απειληθεί η εύρυθμη λειτουργία μας», κατέληξε.

Τέλος, ζήτησε από την Πολιτεία να εκκινήσει άμεσα τις διαδικασίες για πρόσληψη νέου προσωπικού –κυρίως στο διοικητικό κομμάτι- μέσω ΑΣΕΠ για τη στήριξη του Πανεπιστημίου.