Φρένο στην φοροδιαφυγή, αν θέλουμε να ελπίζουμε

Η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το μπει ένα φρένο στην φοροδιαφυγή και στη μαύρη αγορά. Αυτό ήταν το βασικό συμπέρασμα που αναδείχθηκε σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι της Τετάρτης 25 Απριλίου, στην πανεπιστημιούπολη, από τη ΔΑΠ-ΝΔΦΚ Οικονομικών Επιστημών ΔΠΘ. Το θέμα  "η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της μαύρης αγοράς με στόχο την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας", κλήθηκαν να αναπτύξουν ο πρόεδρος του τμήματος Οικονομικών Επιστημών Κωνσταντίνος Χαζάκης, ο αναπληρωτής καθηγητής Περικλής Γκόγκας και ο λέκτορας Χαράλαμπος Βλάδος. 
 

Κ. ΧΑΖΑΚΗΣ: "ΧΑΜΗΛΟΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ"
Δύο παράγοντες κυρίως ανέδειξε ο Κωνσταντίνος Χαζάκης, προς πάταξη της φοροδιαφυγής και της μαύρης αγοράς. Είπε: "το πρώτο και βασικό είναι να καθιερωθούν χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές, γιατί όσο υπάρχουν υψηλοί συντελεστές τόσο υπάρχει κίνητρο για φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή. Το δεύτερο σημαντικό είναι να υπάρξει ενδελεχής έλεγχος από τα αρμόδια θεσμικά όργανα. Αυτό - πολύ απλά - σημαίνει συνεργασία των τοπικών αρχών με τα Επιμελητήρια, αλλά και αυστηρές ποινές στην περίπτωση που κάτι παρεκκλίνει από την κείμενη νομοθεσία. Επιμένω στο θεσμικό πλαίσιο, γιατί διαφορετικά λύση δεν θα υπάρξει". Σε άλλο σημείο της τοποθέτησής του δεν παραγνώρισε πως "ο καταναλωτής θα στραφεί στο προϊόν στο οποίο έχει την μικρότερη επιβάρυνση. Αν δηλαδή έχουμε δύο σχεδόν ίδια προϊόντα, αλλά το ένα με μεγαλύτερη επιβάρυνση, τότε δεν θα το επιλέξει ο καταναλωτής". 

Όσον αφορά στην ΑΜ-Θ, εξήγησε ότι στο μέλλον πρέπει να μπουν στο διάλογο ειδικοί φορολογικοί συντελεστές: "Ειδικά για την περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, νομίζω ότι σε μία μελλοντική - εκτός μνημονίου εποχή - θα πρέπει να συζητηθούν χαμηλότεροι φορολογικοί συντελεστές, όπως ισχύουν και στα νησιά του Αιγαίου μέχρι και το τέλος του τρέχοντος εξαμήνου. Απλώς, η μοναδική ένσταση που έχω είναι πως ο χαμηλός ΦΠΑ θα πρέπει να ισχύσει για είδη που παράγονται, για να δώσουμε ένα κίνητρο για τοπική προστιθέμενη αξία". 

Π. ΓΚΟΓΚΑΣ: "ΜΕΓΑΛΟ ΠΛΗΓΜΑ Η ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗ, ΙΔΙΩΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΗ ΕΧΟΝΤΕΣ"
Με παραδείγματα, για να αναδείξει το πόσα χρήματα χάνει το ελληνικό κράτος, άρα οι πολίτες, λόγω της φοροδιαφυγής, ξεκίνησε το λόγο του ο Περικλής Γκόγκας. Είπε: "Πώς θα φαινόταν στους Έλληνες πολίτες αν είχαμε αυτή την στιγμή 5.000 περισσότερα F-16, ενώ τώρα έχουμε περίπου 200; Ή πώς θα φαινόταν αν κάθε οικογένεια είχε κάθε χρόνο ένα δώρο 10.000 ευρώ από το κράτος; Ή πώς θα φαινόταν αν κάθε παιδί έπαιρνε 50.000 ευρώ για να κάνει μεταπτυχιακά όπου επιθυμούσε; Αυτά θα μπορούσαμε να τα έχουμε, αν τα τελευταία είκοσι χρόνια δεν είχαμε φοροδιαφυγή. Αλλά αυτά τα χρήματα δεν πάνε στο Δημόσιο για να τα διαχειριστεί και να τα δώσει για την άμυνα, την Παιδεία, τους νέους και φοιτητές. Αυτά τα χρήματα θα τα είχαμε, αν η φοροδιαφυγή ήταν στο μηδέν. Αλλά - αν πάρουμε έναν πιο ρεαλιστικό στόχο, δηλαδή η φοροδιαφυγή να ήταν στα μισά - θα είχαμε και τα μισά από τα παραπάνω χρήματα".  Κάπως έτσι έφτασε στο συμπέρασμα πως "η φοροδιαφυγή είναι ένα πολύ μεγάλο πλήγμα για την ελληνική κοινωνία, για τα προβλήματα που έχει με τους γείτονές της και για τα εσωτερικά προβλήματα εξαιτίας της κρίσης. Επομένως, δεν είναι γραφικό να μιλάμε για την φοροδιαφυγή, αλλά είναι ένα θέμα πραγματικά ουσίας, που αγγίζει την κάθε ελληνική οικογένεια, ιδίως τους μη έχοντες". 

Σε άλλο σημείο του λόγου του μίλησε για τους ελέγχους, που θα έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση της φοροδιαφυγής, κάτι που ήδη έχει παρατηρήσει  ιδίως στον κλάδο της εστίασης: "Την αρχή πρέπει να την κάνει το κράτος, το οποίο πρέπει να κάνει οτιδήποτε γίνεται στο εξωτερικό. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε ξανά τον τροχό, χρειάζεται απλώς να αντιγράψουμε ορισμένες επιτυχημένες συνταγές, που είναι οι τακτικοί και αυστηροί έλεγχοι και η τιμωρία όσων παραβιάζουν την φορολογική νομοθεσία. Το θέμα είναι οι έλεγχοι να είναι τακτικοί, όχι αποσπασματικοί, ώστε να περάσει αυτό στην φορολογική συνείδηση του πολίτη και να μην φοροδιαφεύγει γιατί έτσι έμαθε να κάνει. Για παράδειγμα, ιδιαίτερα στα μαγαζιά εστίασης η φοροδιαφυγή έχει μειωθεί πάρα πολύ, γιατί πλέον τα μαγαζιά δεν έχουν το κίνητρο να φοροδιαφύγουν, καθώς ο κίνδυνος του να κλείσει το μαγαζί μία εβδομάδα δεν αξίζει τον κόπο".

Χ. ΒΛΑΔΟΣ: "ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΕΛΕΓΚΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ"
Να σταματήσει ο φαύλος κύκλος που θέλει τις κυβερνήσεις να αυξάνουν τους φόρους έχοντας την - λανθασμένη κατά τον ίδιο - προσδοκία ότι η αυξημένη φορολογία θα φέρει αυξημένα κέρδη, ζήτησε ο Χαράλαμπος Βλάδος. Είπε: "Το παραεμπόριο μπορεί να αντιμετωπιστεί και οφείλουμε να το αντιμετωπίσουμε. Το ζήτημα δεν είναι τόσο το παραεμπόριο, όσο η ανάδυση μίας σκιώδους μαύρης οικονομίας, η οποία κατά τη διάρκεια της κρίσης διογκώθηκε κι αποτελεί κι ένα σύμπτωμα της κρίσης. Αποτέλεσμα αυτής της διόγκωσης είναι η μεγαλύτερη φορολογική επιβάρυνση των Ελλήνων πολιτών.

Πίσω από αυτό τον λανθασμένο φαύλο κύκλο, βρίσκεται η λογική της υπερφορολόγησης, που σπρώχνει ένα κομμάτι της οικονομίας μας στα όρια της γκρίζας-μαύρης οικονομίας. Στη συνέχεια, αυτό το κομμάτι - παύοντας να φορολογείται και να καλύπτει νόμιμα της υποχρεώσεις του - αναγκάζει τις κυβερνήσεις να αυξάνουν παραπάνω τους φορολογικούς συντελεστές, για να καλύψουν τα ελλείμματα. Όμως, αυτή η λογική του φαύλου κύκλου πρέπει να ανατραπεί, γι' αυτό και η κάθε κυβέρνηση πρέπει να καταλάβει ότι η υπερφορολόγηση δεν οδηγεί πουθενά. Ο μόνος τρόπος για να καταπολεμήσεις αποτελεσματικά την φοροδιαφυγή, είναι να την κάνεις λιγότερο ελκυστική". 

Γι' αυτό συμπέρανε πως είναι αναγκαία η μείωση των φόρων: "Αν μειωθούν οι φορολογικοί συντελεστές, άμεσα μειώνεται και το κίνητρο φοροδιαφυγής. Άρα οι μειωμένοι φορολογικοί συντελεστές μπορούν να οδηγήσουν σε αυξημένα φορολογικά έσοδα, γιατί διευρύνουν την φορολογική βάση και δίνουν τη δυνατότητα άσκησης μίας οικονομικής πολιτικής που δεν πνίγει τον πολίτη και δεν τον σπρώχνει προς την φοροδιαφυγή". 

Καταληκτικά, στάθηκε στα μέτρα καταστολής. "Πολύ μεγάλη σημασία έχει και η ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών. Δεν μπορείς να περιμένεις να μειωθεί από μόνη της η φοροδιαφυγή,  αλλά πρέπει να εκσυγχρονιστεί το πλαίσιο των φορολογικών ελέγχων ενώ - βασική για μένα διάσταση - έχει και η απονομή της Δικαιοσύνης να γίνει όσο το δυνατό πιο σύντομη, γιατί όσο χρονίζει μία υπόθεση φορολογικής παρανομίας, τόσο αυξάνονται τα κίνητρα σε κάποιον που θέλει να φοροδιαφύγει, να το πράξει", είπε.