Η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών βλάπτει σοβαρά την υγεία

Το καμπανάκι του κινδύνου για τις μεγάλες διαστάσεις που έχει λάβει το φαινόμενο της μικροβιακής αντοχής, κρούει ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Ροδόπης Αλέξανδρος Τσαπέκος, αναδεικνύοντας παράλληλα την ανάγκη ορθής και υπεύθυνης χρήσης αντιβιοτικών από γιατρούς, φαρμακοποιούς και πολίτες. Η Ελλάδα συνεχίζει να κατέχει την πρώτη θέση μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ στην κατανάλωση των αντιβιοτικών στον εξωνοσοκομειακό χώρο. Σύμφωνα με οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και πρόσφατα δεδομένα του ΟΑΣΑ η εφαρμογή βασικών μέτρων ελέγχου και πρόληψης, η βελτίωση της συνταγογράφησης των αντιβιοτικών, η εφαρμογή στην κλινική πράξη άμεσων διαγνωστικών τεστ για τη διάγνωση των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος καθώς και η συνεχής ευαισθητοποίηση των πολιτών, αποτελούν στρατηγικές που μπορούν με χαμηλό κόστος να αποδώσουν σημαντικά αποτελέσματα στον αγώνα ενάντια στην μικροβιακή αντοχή. Στη χώρα μας, τα μέτρα θα πρέπει να επικεντρωθούν και στον περιορισμό της προμήθειας αντιβιοτικών από τα φαρμακεία χωρίς ιατρική συνταγή. Ένα σημαντικό ποσοστό των πολιτών (15%-20%) που συμμετείχαν σε δημοσκοπήσεις του Ευροβαρόμετρου και του ΚΕΕΛΠΝΟ προμηθεύεται αντιβιοτικά χωρίς ιατρική συνταγή, συμβάλλοντας στην αλόγιστη χρήση τους αλλά και στην εμφάνιση σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών.

"Όταν καταναλώνουμε κάποιο φάρμακο, χωρίς να το χρειαζόμαστε, κάνουμε κακό στον εαυτό μας. Όταν όμως καταναλώνουμε άσκοπα αντιβιοτικά, εκτός από εμάς, κάνουμε κακό στους συνανθρώπους μας, σε όλη τη κοινωνία, στη Δημόσια Υγεία", με τα λόγια αυτά ο κος Τσαπέκος θέτει όλους προ των ευθυνών τους, κομίζοντας στοιχεία από την επαφή που είχε ο ίδιος και άλλα μέλη του Φαρμακευτικού Συλλόγου Ροδόπης με νεαρούς μαθητές στη διάρκεια καμπάνιας για την ορθολογική χρήση φαρμάκων "στα σχολεία όταν πήγαμε ρωτούσαμε τα παιδιά και μας έλεγαν ότι ξέρουν έναν ασθενή ο οποίος ακολουθεί αγωγή για την πίεσή του και αντί να παίρνει ένα χάπι παίρνει δύο ή κάποιος δεν έχει πίεση και παίρνει ένα υπερτασικό χάπι χωρίς λόγο έτσι επειδή το βρήκε".

Σήμερα, κατά τον κο Τσαπέκο, η αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών συγκαταλέγεται στα πρώτα μεγαλύτερα προβλήματα της ανθρωπότητας, δηλαδή ανάμεσα σε εκείνα της καταστροφής του περιβάλλοντος, των πολέμων, των πυρηνικών, του καρκίνου, του Αids, του ενεργειακού, των ναρκωτικών και της φτώχειας - πείνας.

Παραθέτει τα παρακάτω κρίσιμα δεδομένα για να καταδείξει τις διαστάσεις του φαινομένου:

• Εδώ και τριανταπέντε περίπου χρόνια δεν έχει παραχθεί νέο αντιβιοτικό και όσα κυκλοφόρησαν είναι παράγωγα παλαιοτέρων.
• Δεν υπάρχει το ανάλογο ενδιαφέρον από τις Φαρμακευτικές Εταιρείες να επενδύσουν στην έρευνα, λόγω του τεράστιου κόστους και περιμένουν από τα κράτη να την επιδοτήσουν.
• Το 2015 στην Ε.Ε. πέθαναν από ανθεκτικά μικρόβια 33.000 άνθρωποι.
• Υπολογίζεται ότι έως το 2050 θα πεθάνουν παγκοσμίως περίπου 10.000.000 άτομα από λοιμώξεις πολυανθεκτικών μικροβίων, οι οποίες με τα σημερινά δεδομένα θα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου με περισσότερα περιστατικά από όσα ο καρκίνος και τα τροχαία δυστυχήματα.
• Οι περισσότεροι από τους θανάτους λόγω των λοιμώξεων αφορούν κυρίως μωρά μικρότερα των 12 μηνών και τους άνω των 65 ετών.
• Το πρόβλημα μεγαλώνει περισσότερο και με όσα αντιβιοτικά αλόγιστα χορηγούνται στα ζώα ή ακόμη και στα φυτά. Η υπερβολική χρήση των αντιβιοτικών προκαλεί ανθεκτικότητα στα βακτήρια τα οποία περνούν μέσω της τροφικής αλυσίδας στον άνθρωπο.
• Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας διαμηνύει ότι σήμερα έχουμε μόνο δύο όπλα: 1) Να τηρούμε όλους τους κανόνες υγιεινής και άρα όσο το δυνατόν να μη μεταδίδουμε μικρόβια και 2) να μην κάνουμε άσκοπη χρήση αντιβιοτικών.

"Φαντάζεστε να μπαίνετε με υψηλό πυρετό λόγω λοίμωξης ή να προσβληθείτε από μια ενδονοσοκομειακή λοίμωξη, όντας στο Νοσοκομείο για άλλο λόγο, και τα αντιβιοτικά που απανωτά το ένα μετά το άλλο σας χορηγούν να μην έχουν κανένα αποτέλεσμα, και οι γιατροί να σηκώνουν τα χέρια;" θέτει το κρίσιμο ερώτημα ο κος Τσαπέκος και καλεί τους πολίτες να έχουν υπόψη τους τα παρακάτω:

• Το κοινό κρυολόγημα και γενικά οι ιώσεις δεν χρειάζονται αντιβιοτικά.
• Τα παυσίπονα ανακουφίζουν από τον πόνο και τον πυρετό.
• Τα αποχρεμπτικά απομακρύνουν τις εκκρίσεις από τους αεραγωγούς.
• Τα αντισταμινικά ανακουφίζουν από τη δύσπνοια και το φτάρνισμα.
• Η κατανάλωση άφθονων υγρών και η ανάπαυση μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα οποιασδήποτε χειμερινής ασθένειας.
• Τα προϊόντα που περιέχουν αντισηπτικά συστατικά αρκούν για μια απλή αντισηψία της στοματοφαρυγγικής κοιλότητας, όταν υπάρχει πονόλαιμος.
• Όπου είναι εφικτό, με τον κατάλληλο εμβολιασμό, αποφεύγουμε τη λοίμωξη.
• Πλένουμε τακτικά τα χέρια μας και τα χέρια των παιδιών σας, όπως για παράδειγμα μετά από φτέρνισμα ή βήξιμο, πριν αγγίξουμε άλλα αντικείμενα ή ανθρώπους. 

Ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Ροδόπης ανέδειξε επαρκώς το θέμα στην καμπάνιά του για την ορθή χρήση των φαρμάκων, όλα τα τελευταία χρόνια. Και θα συνεχίσει να το κάνει. Έχει ήδη πραγματοποιήσει επισκέψεις σε σχολεία, έχει κάνει διανομή χιλιάδων ενημερωτικών εντύπων και συνεχίζει την ενημέρωση μέσα από τα φαρμακεία. Τα τελευταία χρόνια γίνεται, επίσης, μία μεγάλη προσπάθεια στα ελληνικά νοσοκομεία για τον έλεγχο και την πρόληψη των νοσοκομειακών λοιμώξεων καθώς και της μικροβιακής αντοχής. Στο πλαίσιο αυτής της εθνικής προσπάθειας, το ΚΕΕΛΠΝΟ συμμετέχει στην κοινή ευρωπαϊκή δράση για την αντιμετώπιση της  Μικροβιακής Αντοχής (EU-JAMRAI), έχοντας αναλάβει ηγετικό ρόλο στον τομέα της πρόληψης των νοσοκομειακών λοιμώξεων.