Μαθαίνουν από μικροί την ιστορία της πόλης

Παιδιά συγκεντρωμένα στο βυζαντινό τείχος εντοπίσαμε το πρωί της Τρίτης 13 Δεκεμβρίου. Προσηλωμένα, φαίνονταν να διασκεδάζουν ...μαθαίνοντας, κι αυτό μας ώθησε στο να προσεγγίσουμε τις δασκάλες τους.

Τελικά, επρόκειτο για ξενάγηση-εκπαιδευτικό πρόγραμμα του 2ου μειονοτικού δημοτικού σχολείου Κομοτηνής, στο ιστορικό κέντρο της πόλης, όπως μας πληροφόρησαν οι ευγενικές δασκάλες-συνοδοί Μαρίνα Μολλά και Στέλλα Κάλτσου. Περίπου είκοσι μαθητές της 5ης δημοτικού ξεναγήθηκαν στο βυζαντινό τείχος, από την εθελόντρια ξεναγό-μουσειολόγο Σοφία Γρηγοριάδου, η οποία με την όρεξη αλλά και τις γνώσεις της φάνηκε να «κερδίζει» το ενδιαφέρον των παιδιών.

Άλλωστε οι μικροί μαθητές είναι οι πιο ...αυστηροί κριτές και είναι εξαιρετικά απαιτητικό να κινεί κανείς το ενδιαφέρον τους σε μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους και ξεναγήσεις. Παρόλα αυτά, το καθένα κρατούσε στο χέρι του ένα 8σέλιδο έγχρωμο έντυπο, δια χειρός Νάγιας Δαλακούρα και πολλών άλλων συντελεστών, στο οποίο περιλαμβάνονταν όλες οι απαραίτητες πληροφορίες, όπως ιστορική αναδρομή, ενδιαφέροντα στοιχεία αλλά και ...παιχνίδια αναφορικά με το ιστορικό κέντρο της πόλης, για τους μικρούς μαθητές.

Η παραπάνω ξενάγηση έγινε στο πλαίσιο μίας σειράς ξεναγήσεων που γίνονται σε μαθητές των τελευταίων τάξεων του δημοτικού, υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, και της γενικής διεύθυνσης αρχαιοτήτων και πολιτιστικής κληρονομίας -εφορεία αρχαιοτήτων Νομού Ροδόπης, από το 2015, στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης του έργου «στερέωση και διαμόρφωση του βυζαντινού τείχους Κομοτηνής».

Ένας ανεκμετάλλευτος «πλούτος» μπροστά στα μάτια μας
Το Φρούριο της Κομοτηνής, γνωστό και ως το Βυζαντινό Τείχος Κομοτηνής είναι μια οχύρωση, η οποία ανεγέρθηκε την πρωτοβυζαντινή περίοδο (τον 4ο αιώνα μ.Χ.) από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Α’ (379-395 μ.Χ.).

Με στρατηγική θέση, βρίσκεται επί της αρχαίας Εγνατίας οδού και στην αρχαιότητα ...έλεγχε το πέρασμα από την οροσειρά της Ροδόπης προς το Θρακικό πέλαγος. Το φρούριο ήταν τετράπλευρο με τέσσερις εισόδους, 16 πύργους και είχε τείχος ύψους 9,6 μέτρων. Μέσα βρισκόταν οχυρωμένη η Βυζαντινή πόλη Κουμουτζηνά. 

Σήμερα, ερείπια της οχύρωσης βρίσκονται στο κέντρο της Κομοτηνής και μέσα στα ερείπια σήμερα είναι ο μητροπολιτικός ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ο οποίος χρονολογείται από το 1800. Στις αρχές του 20ου αιώνα μέσα στα τείχη ζούσε η Εβραϊκή κοινότητα της Κομοτηνής και η συνοικία ονομαζόταν Εβραγιά. 

Μέσα στα τείχη βρισκόταν και η συναγωγή των Εβραίων αλλά μετά την εξόντωση της Εβραϊκής κοινότητας από τους Γερμανούς και Βούλγαρους κατακτητές η συναγωγή ερειπώθηκε και το 1994 κατεδαφίστηκε.

Οι περισσότεροι, ντόπιοι, πόσο μάλλον επισκέπτες και φοιτητές, δε γνωρίζουν την ιστορική σημασία του φρουρίου της Κομοτηνής, και δεν το αντιμετωπίζουν ως μνημείο ιδιάζουσας αξίας. Οι ξεναγήσεις μικρών μαθητών στον χώρο, σε συνδυασμό με τα πρόσφατα έργα, ίσως αποτελέσουν το εφαλτήριο για ανάδειξη του ιστορικού κέντρου της πόλης, που τόσα έχει να προσφέρει τουριστικά στην περιοχή.