Μια ζωή καλαθοπλέκτης!

"Η τέχνη πάει από παππού σε πατέρα" μας λέει ο 64χρονος Γιασάρ Ντουρμούσογλου και μας δείχνει τα χειροποίητα καλάθια του. Μια ζωή τα φτιάχνει, απλώς τα τελευταία 18 χρόνια τα πουλάει, προκειμένου να βγάζει τα προς το ζην. Τα πουλάει από 2 ως 20 ευρώ και οι χρήσεις τους είναι διαφορετικές, ανάλογα με το μέγεθος και την κατασκευή. "Όλα τα καλάθια είναι χειροποίητα", μας εξηγεί και προσθέτει: "Αν έχεις τέχνη, δεν θέλει πολύ χρόνο. Χρειάζονται και καλές βέργες, για να μην σπάνε". 

Μαζί του και η γυναίκα του, Χασάν Εμινέ, στα 60 της, γεννήθηκε στην Ξάνθη αλλά παντρεύτηκε και μεγάλωσε στην Κομοτηνή, την οποία θεωρεί πατρίδα της. "Η Κομοτηνή είναι η πατρίδα μας. Εδώ έχουμε ζήσει τα πάντα. Δεν κατηγορούμε ποτέ την πατρίδα μας και τους ανθρώπους που μένουν εδώ, ακόμη και στην κρίση", μας λέει. Για το αν καταφέρνουν να τα βγάζουν πέρα πουλώντας καλάθια, εξηγεί πως "δεν έχουμε πολύ δουλειά, αλλά έτσι είναι το επάγγελμα. Αν όμως κάτσει μια καλή μέρα, μπορεί να βγάλουμε και πενήντα ευρώ, αλλά μπορεί και κανένα".

Η ίδια εξηγεί πως είναι καλύτερο κανείς να αγοράσει τα καλάθια τους, παρά πλαστικά του εμπορίου. "Ο κόσμος δεν τα αγοράζει, γιατί τα έχει σαν αρχαία. Αλλά όποιος ξέρει από καλάθια τα παίρνει, γιατί καταλαβαίνει πως είναι καλά. Πολλοί χρησιμοποιούν πλαστικά καλάθια, όμως χαλάνε και μυρίζουν, γιατί δεν παίρνουν αέρα", είναι τα λόγια της.

Καλάθια, κοφίνια και πανέρια, με την παραδοσιακή τεχνική!

Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΚΑΛΑΘΟΠΛΕΚΤΙΚΗΣ
Παραδοσιακά, η κατασκευή καλαθιών, γινόταν από τους καλαθοπλέκτες, κυρίως την άνοιξη ή το φθινόπωρο. Οι καλαθάδες έκοβαν από τα ποτάμια ευλύγιστα κλαδιά από ιτιά ή λυγαριά, με φλούδα ή χωρίς φλούδα. Εκτός από τις λυγαριές και τα καλάμια χρησιμοποιούσαν και άλλα υλικά από φυτά, όπως τα βούρλα, τα σχοίνα, τα σφεντάμια, τις βέργες από φουντουκιές, που τις έκοβαν πάντα την άνοιξη γιατί τότε ήταν πιο μαλακές και ευλύγιστες. Υπήρχαν και καλάθια πολυτελείας που ήταν φτιαγμένα με σκισμένα ξύλα από διάφορα δέντρα.  Τα καλάθια αυτά τα έφτιαχναν για λόγους διακοσμητικούς και για να γίνουν πιο όμορφα τα έβαφαν. Αναφορικά με τη διαδικασία της κατασκευής, πρώτα άφηναν τα κλαδιά να ξεραθούν.

Πριν αρχίσουν το πλέξιμο τα έβρεχαν με νερό για να γίνουν πιο ευλύγιστα. Άρχιζαν από τη βάση, η οποία έπρεπε να έχει μεγάλη αντοχή. Για να το πετύχουν αυτό το πλέξιμο ήταν πιο πυκνό. Έπλεκαν μαζί καλάμια και κλαδιά λυγαριάς. Μετά έφτιαχναν το σκελετό, τοποθετώντας κάθετα προς τη βάση χλωρά καλάμια, που τα έσκιζαν σε λουρίδες.

Πάνω σ' αυτά έπλεκαν τα τοιχώματα του καλαθιού. Στα κοφίνια, που ήταν μεγαλύτερα σε μέγεθος,  τοποθετούσαν κατά διαστήματα ελάσματα από μέταλλο για να αντέχουν το μεγάλο βάρος. Μόλις τέλειωναν το σκελετό έφτιαχναν  τις λαβές.  Τα καλάθια τα έφτιαχναν με κάποια κωνική μορφή, ώστε το ένα να μπορεί να χωράει μέσα σε κάποιο άλλο. Ο λόγος ήταν να μην πιάνουν πολύ χώρο, όταν ήταν άδεια.

Οι καλαθάδες, αφού έφτιαχναν πολλά καλάθια, τα φορτωνόταν οι ίδιοι ή με κάρα και ξεκινούσαν σε πόλεις και χωριά για να τα πουλήσουν. Η τιμή τους δεν ήταν μεγάλη και πολλές φορές η πληρωμή γινόταν και σε είδος.