Φ. Ναούμ: Είναι καιρός να σταματήσουν τα ταμπού

Η δημοτική βιβλιοθήκη Κομοτηνής, το βιβλιοπωλείο Δημοκρίτειο, οι εκδόσεις Κύφαντα και το xronos.gr σας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου της Φωτεινής Ναούμ με τίτλο «Μαίρη Γκρι» σήμερα Παρασκευή 03 Ιουνίου και ώρα 19:00 στον πανέμορφο αύλειο χώρο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κομοτηνής (Τσανάκλειος). Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι: Ρένα Σαμαρά - Μάινα, φιλόλογος, υπεύθυνη Λέσχης Φιλαναγνωσίας Κομοτηνής, Νάγια Δαλακούρα αρχαιολόγος και συγγραφέας, ενώ αποσπάσματα του βιβλίου θα διαβάσει η συγγραφέας.

Με αφορμή τη σημερινή βιβλιοπαρουσίαση, η Κομοτηναία συγγραφέας μίλησε στο ράδιο Χρόνος 87.5fm για τη Μαίρη Γκρι, τη σύγχρονη γυναίκα που καλείται να «κομματιαστεί» σε πολλούς ρόλους, τα ζευγάρια του χθες και του σήμερα, την κοινωνία μας, αλλά και την ίδια τη ζωή.

Η «Μαίρη Γκρι» είναι ένα βιβλίο ρεαλιστικό ή αποκύημα της φαντασίας;
-Δεν υπερβάλω καθόλου στο βιβλίο. Ακόμη κι όταν γράφω μαγικό ρεαλισμό, πραγματικά θεωρώ πως δεν υπερβάλλω. Ό,τι κι εάν θεωρούμε υπερβολικό, καλώς ή κακώς υπάρχει μέσα στην ίδια τη ζωή. Δεν γράφεις… ουρανοκατέβατα. Η «Μαίρη Γκρι» είναι ένα πολύ ρεαλιστικό κείμενο, θεωρώ πως δεν υπάρχει καμία απολύτως υπερβολή, απλώς είναι λογοτεχνικά γραμμένο. Θεωρώ το κείμενο εντελώς ρεαλιστικό.

Βλέπουν οι αναγνώστες τον εαυτό τους στο βιβλίο κι εάν ναι με τί ταυτίζονται;
-Σε όσες παρουσιάσεις έχω κάνει στο παρελθόν, ο κόσμος πολύ συχνά -ιδίως οι γυναίκες- μου έλεγαν «να σου πω τη ζωή μου, να τη γράψεις βιβλίο». Με αυτό το βιβλίο γίνεται το αντίστροφο. Το διαβάζουν και με ρωτούν: «Τη ζωή μου έχεις γράψει;». Θεωρώ ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση του ελεύθερος κι όσο καλά κι αν είναι κανείς κάπου, τα «δεσμά» δεν παύουν να είναι… δεσμά, που κάποιες φορές φέρνουν μία δυσφορία. Αυτό είναι μία κοινή και πανανθρώπινη πραγματικότητα. Άλλοι τα λένε ανοιχτά κι άλλοι όχι, όπως γίνεται με όλα τα πράγματα γύρω μας. Είναι καιρός πια να σταματήσουν τα ταμπού, όπως είναι για παράδειγμα η αγιοσύνη της μητέρας, βλέπουμε πια πολύ καλά με την επικαιρότητα τον τελευταίο καιρό, ότι αυτό δεν υφίσταται. Δεν είναι δεδομένο πως μία γυναίκα θα γίνει μάνα και θα κατακτήσει κατευθείαν την αγιοσύνη.

Θεωρώ ότι σπάζοντας κάποια ταμπού, κοινωνικά «δεδομένα» και καθωσπρεπισμούς δεν γινόμαστε άναρχοι, αλλά βοηθάμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας, να πάμε ένα βήμα παρακάτω. Εάν μία γυναίκα δεν νιώθει καλά μέσα από τη μητρότητα ή μέσα στο γάμο νιώθει μόνη, αυτό (εν. το να μην μιλάμε γι’ αυτό και να διατηρούμε το ταμπού) το κάνει να φαίνεται πιο άγριο και δύσκολο. Αλλά όταν ξέρεις πως αυτό είναι κάτι που συμβαίνει σε όλους –μέσα στις άκρες- τότε πιο εύκολα εξοικειώνεσαι με αυτό. Φοβόμαστε τις λέξεις κι είναι καιρός να σταματήσουμε.

Η δική σας «Μαίρη Γκρι» προσπαθεί να κάνει τη μικρή της επανάσταση ως γυναίκα και σύζυγος;
-Και δεν είναι καθόλου εύκολο. Η «Μαίρη Γκρι» είναι μία μέση γυναίκα, η οποία έχει μεγαλώσει με συγκεκριμένες κοινωνικές καταβολές. Είναι το κορίτσι που θα ήθελε να είναι η μαμά της κι η γιαγιά της. Όμως η εποχή μας έχει αλλάξει. Δεν είναι η εποχή των γονιών μας. Η γυναίκα καλείται πλέον να έχει πάρα πολλές δραστηριότητες, «κομματιάζεται». Οπότε λίγο χάνεται η θηλυκή της φύση –έχω την αίσθηση- μέσα σε όλα αυτά που καλείται να υποστηρίξει.

Το πολύ ρεαλιστικό κομμάτι του βιβλίου, είναι πως η Μαίρη πρόκειται για μία γυναίκα, η οποία αγαπάει βαθιά τον άντρα της, τον περίγυρο και τα παιδιά της. Ωστόσο, αισθάνεται πως κάτι της λείπει: ο ερωτισμός, η χαρά του πρώτου φλερτ, του να αισθανθεί ξανά ποθητή, να έχει ξανά την επίγνωση του κορμιού της. Άλλωστε τάση της εποχής -έχω διαβάσει πολλές σχετικές έρευνες- είναι πως τα σύγχρονα ζευγάρια, για παράδειγμα 35 έως 50 ετών, δεν κάνουν σεξ. Κι επίσης αυτό είναι μία πραγματικότητα που δεν συζητάμε. Ή τουλάχιστον… δεν κάνουν μεταξύ τους.

Η «Μαίρη Γκρι» θεωρείται κάτι σαν… αντίθεση στην παλιότερη επιτυχία σας, τον «Διαχειριστή»;
-Δέκα χρόνια πριν είχα γράψει τον «Διαχειριστή», ο οποίος πραγματευόταν την αντίπερα όχθη, διότι πραγματικά αγαπώ κι εκτιμώ βαθιά τους άντρες, άσχετα με παραδείγματα που θεωρώ εξαιρέσεις. Πραγματικά τότε είχα παρατηρήσει, ότι πολύ συχνά μέσα στους κόλπους της οικογένειας γίνεται ένα… κόμμα, από τη μία η μητέρα και τα παιδιά κι από την άλλη τον πατέρα τον έχουν στην απέξω. Αυτό πραγματευόταν ο «Διαχειριστής» κι από τότε πάντα είχα στο νου μου να γράψω μία γυναικεία οπτική.

Χάνεται κάποτε η μαγεία για τη ζωή, για παράδειγμα το να ερωτευτείς ή να ζήσεις κάτι διαφορετικό;
-Πιστεύω πως οι κοινωνίες του μέλλοντος δεν θα έχουν καμία σχέση με το σήμερα. Είμαστε σε ένα πολύ μεταβατικό στάδιο, στο οποίο δεν έχουμε βρει τις σταθερές και τα πατήματά μας, αλλά πιστεύω πως όλο αυτό δεν λειτουργεί. Πραγματικά βλέπουμε γύρω μας ανθρώπους δυστυχισμένους και μαγκωμένους, αλλά η ουσία είναι μία: όλοι θέλουν να αγαπούν και να αγαπιούνται μέσα σε μία σχέση.

Φταίει ίσως η ρουτίνα, η οποία όμως ενέχει άλλα πολύ θετικά. Κι εκεί ακριβώς βρίσκεται το δίλημμα της Μαίρης: από τη μία αισθάνεται πάρα πολύ ασφαλής κι αγαπησιάρικα μέσα σε αυτό το πλαίσιο κι από την άλλη αντιδρά. Κι αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο: καλό και κακό, άσπρο και μαύρο, οι αντιθέσεις πάντα υπήρχαν από την αρχή του κόσμου.

Όμως αυτή η «ρουτίνα» έχει μέσα της πολύ σημαντικά πράγματα, όπως την οικογένειά μας. Αυτά τα… συμβατικά, δεν είναι πολύ σημαντικά;
-Ναι, κι αυτό το κάνει πολύ δύσκολο. Για παράδειγμα, εάν υπάρχει μία σχέση που ο ένας είναι κακοποιητικός, είναι πιο εύκολο να απομακρυνθείς, γιατί ξέρεις ότι είναι κακό. Αλλά το πολύ δύσκολο είναι να εξισορροπήσεις κάτι που φαινομενικά μοιάζει να είναι οκ.

Μπορεί η κοινωνία μας να έχει αλλάξει, αλλά ακόμη οι γυναίκες επωμίζονται το μεγαλύτερο βάρος της οικογένειας στην ανατροφή των παιδιών και στην καθημερινότητα;
-Νομίζω πως τα νέα ζευγάρια το έχουν βρει πολύ καλύτερα, ακόμη κι από τη δική μου γενιά. Δηλαδή μοιράζονται δουλειές και βλέπουμε τους νέους πατέρες να είναι πολύ κοντά στα παιδιά τους. Και νομίζω πως σε αυτό το ζήτημα έχουν γίνει τεράστια βήματα.

Η αλλαγή της κοινωνίας μας φαίνεται επίσης στο ότι άντρες και γυναίκες κάνουν οικογένεια σε μεγαλύτερες ηλικίες ή αποφασίζουν να μην κάνουν καθόλου γάμο και παιδιά;
-Ζούμε σε μία πολύ δυσλειτουργική κοινωνία κι αυτό δεν μπορούμε να το παραβλέψουμε, όπως κι αν έχει. Μπορεί να λέμε πως έχουμε του κόσμου τα καλά, αλλά δεν έχουμε τίποτα, είναι μία ψευδαίσθηση και μία αυταπάτη. Οι άνθρωποι δεν ανέχονται με την ίδια ευκολία πράγματα που ανέχονταν στο παρελθόν. Κι εκτός αυτού ζούμε στην εποχή του εφήμερου, το διαδίκτυο παίζει σημαντικό αρνητικό ρόλο σε αυτό, ότι όλα είναι αναλώσιμα: ακόμη κι ο άνθρωπος μοιάζει να είναι αναλώσιμος.

Τελικά μερικές φορές οι άνθρωποι απογοητεύονται από τη ζωή τους και κλείνονται στον εαυτό τους;
-Δεν εκτιμώ στους ανθρώπους την καθολική παραίτηση. Είναι μόνο μία η ζωή μας. Βλέπουμε ανθρώπους απομονωμένους, μόνους, χωρίς ενδιαφέροντα και  δραστηριότητες… Είναι ο φόβος. Όλοι φοβούνται τον πόνο, να μην πονέσουν, κι αυτός ο φόβος μας κρατάει όλους πίσω.

Ραντεβού σήμερα το απόγευμα στην Τσανάκλειο για τη βιβλιοπαρουσίαση;
-Ναι, θα χαρώ να σας δω όλους. Νιώθω πάντα ότι οι Κομοτηναίοι με στηρίζουν ιδιαίτερα και τους χρωστώ πολλά γι’ αυτό. Αλλά τους αγαπώ κι εγώ. Έχω μεγάλο έρωτα με τους ανθρώπους της Κομοτηνής και τον τόπο κι ας με απογοητεύει κάποιες φορές. Θα χαρώ πάρα πολύ, να σας δω όλους!
 

Το βιβλίο
Η Μαίρη είναι μια γυναίκα εγκλωβισμένη στον μικρόκοσμό της. Σύζυγος, μητέρα, εργαζόμενη. Ιδιότητες που απομυζούν την πραγματική της σύσταση. Της λείπει ο έρωτας, η αγκαλιά, το σεξ. Και τότε, της γίνεται η πρόταση να κάνει ένα ταξίδι επαγγελματικό, που υπόσχεται και άλλα. Πόσο εύκολο είναι για τη μέση γυναίκα να τους αφήσει όλους και να φύγει; Τι χρειάζεται να ρισκάρει για να κερδίσει αυτό που τόσο επιθυμεί; Η Μαίρη γκρι είναι μια νουβέλα της υπαρξιακής ανησυχίας της σύγχρονης γυναίκας μέσα στην οικογένεια. Καταπιάνεται με το πώς ένα ζευγάρι, δυο άνθρωποι που ερωτεύτηκαν κάποτε, γίνονται απλοί συγκάτοικοι, και τι γίνεται στην περίπτωση που ο ένας απ’ τους δυο, διεκδικεί το δικαίωμά του στον έρωτα, το δικαίωμά του στη ζωή, χωρίς ωστόσο να θέλει να διαταράξει τη γαλήνη της καθημερινότητας.