Λευκή Κιοσσέ-Παυλίδου: Η μερική απασχόληση έχει παραγκωνίσει πλέον την πλήρη απασχόληση

Με μερική απασχόληση εργάζεται σχεδόν ένας στους τρεις μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, λαμβάνοντας, κατά μέσο όρο 394,13 ευρώ τον μήνα. Τα στοιχεία του ΕΦΚΑ που προέρχονται από τις αναλυτικές περιοδικές δηλώσεις που υποβλήθηκαν τον Ιανουάριο του 2017 είναι αποκαλυπτικά. Οι 554.679 εργαζόμενοι από τους συνολικά 1.751.949 που δηλώθηκαν από τους εργοδότες, ήτοι το 31,66% των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, εργάζονται με μερική απασχόληση. Και λαμβάνουν μέσο μισθό 394,13 ευρώ, με το μέσο ημερομίσθιο να διαμορφώνεται μόλις στα 23,74 ευρώ. 

Κυριολεκτικά η μερική απασχόληση έχει παραγκωνίσει πλέον την πλήρη απασχόληση, υπερθεματίζει στα παραπάνω στοιχεία η εργατολόγος, επίκουρη καθηγήτρια Εργατικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης Λευκή Κιοσσέ-Παυλίδου. Κατά την άποψή της η μερική απασχόληση «είναι από τις πιο ευέλικτες μορφές απασχόλησης που έχουνε οδηγήσει σε απορύθμιση τις εργασιακές σχέσεις. 

Η μερική απασχόληση είναι από τους βασικούς πυλώνες που απαντώνται στα προγράμματα λιτότητας. Είναι ένα θεσμικό εργαλείο υλοποίησης πολιτικής, μιας εσωτερικής υποτίμησης, διότι έτσι υποτιμάται το εισόδημα».

Μεταξύ μνημονίου ένα και μνημονίου τρία κοντά στο 70% άνθρωποι δήλωναν ότι αδυνατούν να βρουν πλήρη απασχόληση. Ανησυχητικό στοιχείο κατά την καθηγήτρια Εργατικού Δικαίου «είναι αυτή η υποαπασχόληση των ανθρώπων, όπου υποαπασχόληση είναι η μερική απασχόληση, η εκ περιτροπής εργασία, που στην ουσία είναι μερική απασχόληση. Και δεν απασχολεί μόνο την χώρα μας, απασχόλησε και την ετήσια σύνοδο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην Ουάσινγκτον. 

Τους απασχόλησε το θέμα της επίπτωσης της μη θελημένης υποαπασχόλησης, το πόσο επηρεάζει την ανάπτυξη. Και προφανώς δεν μπορούμε να ζητούμε ανάπτυξη και να έχουμε θέση υποαπασχόλησης».  

«Δημιουργούνται ζητήματα ανάπτυξης», πρόσθεσε η κα Κιοσσέ-Παυλίδου «η υποαπασχόληση είναι μια βόμβα στα θεμέλια και του ασφαλιστικού συστήματος, πέραν βέβαια της κοινωνικής συνοχής. Δημιουργούνται προβλήματα κοινωνικής συνοχής, οι άνθρωποι νιώθουν χρήσιμοι και μέσα από μια θέση εργασίας. Δεν μπορούμε να ζητάμε κοινωνίες με ασφάλεια όταν μετατρέπουμε τους ανθρώπους σε μη χρήσιμους ή αξιοπρεπείς άνθρωποι καλούνται να παρέχουν μη αξιοπρεπή εργασία». 

Η καθηγήτρια Εργατικού Δικαίου δηλώνει προβληματισμένη από την έκθεση του ΣΕΒ, που εισηγείται ευέλικτες μορφές απασχόλησης και άλλες μορφές, οι οποίες, όπως λέει «δεν μπορούν εφαρμοστούν στο δικό μας δίκαιο. Εισηγείται να περάσουν οι συμβάσεις επιμερισμού θέσεων εργασίας, δηλαδή για μια θέση εμφανίζονται τρεις εργαζόμενοι. Δημιουργούνται όμως προβλήματα, όπως το πως θα αναγγείλω αυτό το προσωπικό, πως θα ασφαλιστεί αυτό το προσωπικό, έχουμε και άλλες διατάξεις που ναι μεν ο επιμερισμός εργασίας επιτρέπεται μέχρι στιγμής αλλά δημιουργούνται πρακτικά προβλήματα σε επίπεδο εφαρμογής».

Η κα Κιοσσέ – Παυλίδου θυμάται ότι όταν  έμποροι, βιομήχανοι και επαγγελματίες είχαν κληθεί από την ελληνική πολιτεία στη συζήτηση για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, λέγανε ότι το μισθολογικό κόστος στην Ελλάδα δεν είναι τόσο δυσβάσταχτο, όσο είναι τα καύσιμά τους, όσο είναι τα λειτουργικά τους έξοδα, όσο είναι το ασφαλιστικό τους και η φορολογία τους. «Και τώρα κάνανε στροφή 180 μοιρών και μου φαίνεται περίεργο όλο αυτό», σημειώνει η ίδια.  

Η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων ξεκίνησε από τη δεκαετία του ’80, δεν είναι καινούριο και δεν είναι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε κάθε περίπτωση, τονίζει η καθηγήτρια «η εργασία και οι συμβάσεις εργασίας με πληθοπορισμό (πράξη της εξωτερικής ανάθεσης καθηκόντων, που παραδοσιακά εκτελούνταν από υπάλληλο ή εργολάβο, σε μία μεγάλη ομάδα εθελοντών ή μία κοινότητα, μέσω ανοιχτής πρόσκλησης), δεν εφαρμόζεται στην Ελλάδα. Όπως και οι συμβάσεις μηδενικών ωρών, αυτές οι συμβάσεις απαντώνται μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεν επιτρέπονται στο δικό μας δίκαιο και κυριολεκτικά μετατρέπουνε τον εργαζόμενο σε ένα στρατιώτη της επιχείρησης. Μηδενικών ωρών σημαίνει ότι θα είσαι σε ετοιμότητα και θα σε φωνάξω όταν εγώ κρίνω σκόπιμο, οποιοδήποτε χρόνο, για οποιοδήποτε διάστημα, δηλαδή τρεις ώρες, πέντε ώρες, δεν μπορώ να σου το πω μπορεί και μηδέν ώρες. Αυτή η μορφή εργασίας υπάρχει μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεν υπάρχει πουθενά αλλού σαν τέτοια μορφή απασχόλησης». 

Θέτοντας κανόνες εργασίας, καταληκτικά επισημαίνει η κα Κιοσσέ-Παυλίδου «απαντούμε και στο ερώτημα ποια κοινωνία προσδοκούμε να βιώσουμε, κοινωνίες όπου οι άνθρωποι μετατρέπονται σε στρατιώτες της επιχείρησης; Μετατρέπονται σε εμπορεύματα; Παρήλθε πολύς χρόνος από το ρωμαϊκό δίκαιο όπου η εργασία είναι εμπόρευμα. 
Εάν φτάσουμε στην εποχή κατά η οποία η εργασία είναι μόνο εμπόρευμα ας σκεφτούμε μετά ποια κοινωνία θέλουμε να βιώσουμε στο μέλλον».