Απαντήσεις σε 10 συχνές ερωτήσεις στο Γυναικολόγο σας

1. Πότε πρέπει μια γυναίκα να επισκεφτεί για πρώτη φορά το Γυναικολόγο της;

Απάντηση: Η πρώτη επίσκεψη της γυναίκας πρέπει να γίνεται με την έναρξη της σεξουαλικής της δραστηριότητας. Βεβαίως, είναι πιθανόν ορισμένες φορές να πραγματοποιηθεί νωρίτερα είτε στα πλαίσια κάποιων διαταραχών της εμμήνου ρύσεως των εφήβων γυναικών, είτε στα πλαίσια συμβουλευτικής και του εμβολιασμού για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας (HPV εμβολιασμός). 

2. Τί περιλαμβάνει ο κλασικός Γυναικολογικός έλεγχος και κάθε πότε πρέπει να πραγματοποιείται;

Απάντηση: Ο Γυναικολογικός έλεγχος στα πλαίσια της πρόληψης πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο και περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

• Αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση
• Τεστ Παπανικολάου (με ή χωρίς HPV DNA TEST, ανάλογα με την ηλικία και το ιστορικό της γυναίκας)
• Διακολπικό υπερηχογράφημα 
• Ψηλάφηση Μαστών 
• Συμβουλευτική (οικογενειακός προγραμματισμός, αντισύλληψη, σεξουαλική ζωή κτλ.)

3. Σε ποιά ηλικία ξεκινά η διενέργεια μαστογραφίας;

Απάντηση: Η πρώτη μαστογραφία (μαστογραφία αναφοράς) θα πρέπει να γίνεται στην ηλικία των 35 ετών. Στη συνέχεια, αν δεν υπάρχει κάποια παθολογία στο μαστό, επαναλαμβάνεται ο έλεγχος στην ηλικία των 40 ετών και από εκεί και πέρα σε ετήσια βάση.
Βέβαια, σε κάποιες περιπτώσεις που υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού, το προαναφερθέν σχήμα μπορεί να τροποποιηθεί με τη χρήση του υπερηχογραφήματος μαστών και της μαγνητικής τομογραφίας. 

4. Οι κολπικές εκκρίσεις είναι αυξημένες και δύσοσμες. Υπάρχει υποψία  μικροβιακής λοίμωξης (κολπίτιδας);

Απάντηση: Τρεις στις τέσσερις γυναίκες θα παρουσιάσουν κολπίτιδα κάποια στιγμή στη ζωή τους, βάσει ερευνών. Η κολπίτιδα, ανάλογα με το μικρόβιο που την προκαλεί, μπορεί να επηρεάσει το χρώμα, τη σύσταση και την οσμή των εκκρίσεων. 
Η γυναικολογική εξέταση είναι απαραίτητη για να διευκρινιστεί εάν πρόκειται για φυσιολογικές εκκρίσεις ή για κάποια λοίμωξη.

5. Χρειάζεται να γίνεται το εμβόλιο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και αν ναι σε ποιά ηλικία; 

Απάντηση: Με βάση το CDC, περίπου 14 εκατομμύρια άνθρωποι ετησίως μολύνονται από τους ιούς των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Ορισμένοι τύποι αυτών των ιών ευθύνονται για τον καρκίνο τραχήλου μήτρας και όχι μόνο.
Το εμβόλιο έχει αποδεδειγμένα ασφαλές προφίλ και είναι εγκεκριμένο από όλους τους επισήμους φορείς Υγείας παγκοσμίως και στη χώρα μας.

Είναι ενσωματωμένο στο Εθνικό Σύστημα Εμβολιασμού και συστήνεται η χορήγηση του σε όλα τα κορίτσια ηλικίας 12 έως 18 ετών, και μάλιστα πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών. Σε ηλικία 12-14 ετών γίνονται 2 δόσεις του εμβολίου, ενώ πάνω από τα 14 έτη πραγματοποιούνται 3 δόσεις.
Τα ασφαλιστικά ταμεία καλύπτουν στο 100%  το εμβόλιο μέχρι και την ηλικία των 18.

Ακόμη και αν μια γυναίκα δεν έχει εμβολιαστεί και είναι άνω 18 ετών, συστήνεται να λάβει το εμβόλιο εφόσον το επιθυμεί και έχει τη δυνατότητα να ανταπεξέλθει οικονομικά, καθώς δεν υπάρχει κάλυψη από τα ασφαλιστικά ταμεία. 
Πρέπει να τονίσουμε ότι το όφελος είναι υπαρκτό ακόμη και στην περίπτωση που μια γυναίκα έχει ήδη ξεκινήσει τις σεξουαλικές επαφές.

6. Είναι φυσιολογικός ο πόνος στα εσωτερικά (μήτρα, σάλπιγγες, ωοθήκες) ή εξωτερικά γεννητικά όργανα (κόλπος, αιδοίο); 

Απάντηση: Φυσικά, και δεν φυσιολογικός. Είτε πρόκειται για πόνο στην πύελο, είτε στον κόλπο ή στο αιδοίο είναι σημαντικό να το γνωστοποιήσετε στον γυναικολόγο σας για να εντοπίσετε τυχόν παθολογικά αίτια.
Επίσης θα πρέπει να τονίσουμε το γεγονός ότι ο πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή πρέπει να ελέγχεται και να διερευνάται η αιτιολογία του.

7. Τί ορίζεται ως υπογονιμότητα; Πόσο πρέπει να «περιμένει» ένα ζευγάρι ώστε να επιτευχθεί σύλληψη, όταν γίνονται ελεύθερες επαφές και δεν χρησιμοποιείται κάποια αντισυλληπτική μέθοδος;

Απάντηση: Η «υπογονιμότητα» ορίζεται ως η αδυναμία ενός ζευγαριού να επιτύχει σύλληψη και να αποκτήσει τέκνο έπειτα από τουλάχιστον ένα έτος τακτικών σεξουαλικών επαφών χωρίς αντισυλληπτική προστασία. Δεν πρέπει να ταυτίζεται με την «στειρότητα», που είναι η απόλυτη βιολογική αδυναμία τεκνοποίησης.

Η διερεύνηση ενός ζευγαριού που παρουσιάζει πρόβλημα γονιμότητας απαιτεί μεθοδικό έλεγχο λόγω της ποικιλίας των καταστάσεων που μπορεί να οδηγήσουν σε υπογονιμότητα. 
Τα παραπάνω αφορούν γυναίκες ηλικίας 35 ετών και κάτω. Σε περίπτωση που η γυναίκα είναι πάνω από 35 ετών ή έχει ιστορικό χειρουργείου που δυνητικά μπορεί να επηρεάσει το ωοθηκικό της απόθεμα, ο έλεγχος για πιθανή υπογονιμότητα πρέπει να ξεκινάει νωρίτερα και μάλιστα κοντά στο εξάμηνο.

8. Οι διαταραχές της περιόδου σε γυναίκες νεαρής ηλικίας σημαίνουν απαραίτητα «πολυκυστικές ωοθήκες»;

Απάντηση: Ξεκάθαρα, όχι. Το σύνδρομο πολυκυστικών είναι κάτι σύνθετο, το οποίο επεκτείνεται και στο μεταβολισμό της γυναίκας και δεν αφορά μόνον τον κύκλο της. Υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια για τη διάγνωση του συνδρόμου, σύμφωνα με τα διεθνή πρωτόκολλα. 
Η διάγνωση επιβεβαιώνεται όταν συνυπάρχουν τα 2 από τα 3 ακόλουθα κριτήρια:

• ανωοθυλακιορρηξία ή αραιωοθυλακιορρηξία
• κλινικά συμπτώματα ή εργαστηριακά ευρήματα υπερανδρογοναιμίας
• πολυκυστική υπερηχογραφική εμφάνιση των ωοθηκών.

Συνεπώς, σε κάθε περίπτωση που υπάρχουν διαταραχές του κύκλου απαιτείται εξατομικευμένη προσέγγιση στη διάγνωση του αιτίου, μεθοδική προσέγγιση του προβλήματος και όχι «υπερδιάγνωση» του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών.

9. Μια γυναίκα έχει γεννήσει το πρώτο της παιδί με καισαρική τομή. Υπάρχει δυνατότητα να γεννήσει το επόμενο με φυσιολογικό (κολπικό) τοκετό;

Απάντηση: Ναι, μπορεί να γεννήσει με φυσιολογικό τοκετό. Ωστόσο, πρέπει να πληρούνται αυστηρές προϋποθέσεις που σχετίζονται με την ασφάλεια της μητέρας και του εμβρύου. Οι λεπτομέρειες της διαδικασίας πρέπει να αναλύονται από την αρχή της κύησης και να γίνονται απολύτως κατανοητές από τους γονείς.

10. Μια γυναίκα είχε μια αυτόματη αποβολή. Επηρεάζει το γεγονός αυτό την επόμενη ή τις επόμενες κυήσεις που πιθανόν επιτευχθούν;

Απάντηση: Η αποβολή ή η αυτόματη έκτρωση είναι μια δυσάρεστη και τραυματική εμπειρία που δυστυχώς βιώνει 1 στις 4 γυναίκες. Αποτελεί μία από τις καθημερινές αγωνίες της εγκύου, ειδικότερα το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης που είναι και πιο συχνές.
Σίγουρα μία αποβολή αποτελεί για τη γυναίκα ένα μεγάλο ψυχικό και συναισθηματικό τραύμα. Νιώθει ότι απέτυχε και ενοχοποιεί συχνά τον εαυτό της. Γι΄ αυτό είναι σημαντικό το περιβάλλον της να την στηρίξει όπως και ο ιατρός της να την παρηγορήσει και να της εξηγήσει ότι είναι ένα γεγονός που δεν σημαίνει ότι θα επαναληφθεί ή θα επηρεάσει τη γονιμότητά της.

Σε κάθε περίπτωση πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι παρακάτω παράμετροι:

• Η πιθανότητα αυτόματης αποβολής αυξάνεται με την ηλικία της γυναίκας.
• Ο αριθμός των προηγούμενων αποβολών σχετίζεται θετικά με την πιθανότητα μιας νέας αποβολής.
• Οι άτοκες γυναίκες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αποβάλλουν απ’ τις γυναίκες που έχουν γεννήσει.

*Γεώργιος Ι. Δραγούτσος MD, MSc
Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος
Πανεπιστημιακός Υπότροφος Δ.Π.Θ.
Απ.Σούζου 14, Κομοτηνή
Τ.Κ. 69133
Τηλ. 2531-0-23599