«Απαιτητικά» τα θέματα της Έκθεσης λέει ο Η. Χατζηιωαννίδης από το Πολυδύναμο

«Απαιτητικά» χαρακτήρισε με μία λέξη τα θέματα της πρεμιέρας των πανελλαδικών εξετάσεων ο Ηρακλής Χατζηιωαννίδης, που είναι φιλόλογος και συνιδιοκτήτης του φροντιστηρίου «Πολυδύναμο» στην Κομοτηνή.

Ο κος Χατζηιωαννίδης αναλύει τα θέματα, ως εξής:

«Με λίγες λέξεις, τα θέματα προσδιορίζονται απαιτητικά και απαιτούν από τους μαθητές ποιότητα. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε μια έκθεση, κατά πρώτο λόγο ανατρέχει σε παρελθοντικές χρονιές (στη Β’ Λυκείου) κατά δεύτερον και βασικότερο ρωτάει ποια είναι η σχέση που έχουν οι μαθητές σήμερα με το βιβλίο, άρα πρέπει οι μαθητές να προσδιορίσουν σε πρώτη φάση  αν η σχέση με το βιβλίο είναι θετική ή αρνητική και σε δεύτερο στάδιο πώς ο ρόλος της συγκεκριμένης σχέσης επηρεάζει τον ελεύθερο χρόνο τους. Ουσιαστικά πρέπει να καταδείξει ο μαθητής ότι η θετική σχέση με το βιβλίο είναι αυτή η οποία τον αναζωογονεί, συμβάλει στην προσωπικότητα, την ηθική διάπλαση του.

Έχουμε μια έκθεση η οποία -η διατύπωση της- απαιτεί από ένα μαθητή συγκέντρωση για να καταλάβει ακριβώς τον κύριο άξονα της έκθεσης: ότι πρέπει να προσδιορίσει σε πρώτο στάδιο αν η σχέση με το βιβλίο είναι θετική ή αρνητική και σε δεύτερο στάδιο, πώς επηρεάζει αυτό τον ελεύθερο χρόνο του.

Μη λησμονείτε ότι πολλά παιδιά δεν διαβάζουν βιβλία στη σημερινή εποχή. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Και ελλοχεύει ο κίνδυνος να πούνε ότι η σχέση με το βιβλίο είναι αρνητική. Στην έκθεση παίζει σημαντικό ρόλο πρώτα η θέση που παραθέτει ο μαθητής και έπειτα η αιτιολόγησή της. Ταυτόχρονα όμως κάθε έκθεση έχει έναν άξονα, που δεν μπορείς να φύγεις από αυτόν.

Έχουμε μια έκθεση με 30 μονάδες, που έχει αυτές τις ιδιαιτερότητες. Από κει και έπειτα έχουμε τρία κειμενάκια – δύο μη λογοτεχνικά και ένα λογοτεχνικό. Κειμενάκια στα οποία είναι δύσκολος ο λόγος, μεταφορικός ο λόγος. Και στα μη λογοτεχνικά και στο λογοτεχνικό κειμενάκι. Στην –Α- περίπτωση ζητείται μια περίληψη με 15 μονάδες, όπου ο μαθητής καλείται στο πρώτο κειμενάκι να εντοπίσει πώς η λογοτεχνία συνιστά λυτρωτική απόλαυση για τον συγγραφέα. Άρα, από όλο το κείμενο πρέπει να εστιάσει και να αφαιρέσει ταυτόχρονα, συγκεκριμένες πληροφορίες που μιλάνε για τη λύτρωση του αναγνώστη. Όχι, όλες.

Στο Β1 ήταν κάτι αναμενόμενο. Είναι «Σωστό ή Λάθος» και από τα δύο κείμενα, στα οποία ο μαθητής πρέπει να εντοπίσει τα κομμάτια τα οποία το πιστοποιούνε. Το Β2α και Β2β είναι αναμενόμενη άσκηση με βάση τη θεωρία, αναφορικά με τα σημεία στίξης, και αναφορικά με την ερώτηση. Άρα το Β1 και το Β2 είναι 25 μονάδες, που είναι αναμενόμενες.

Άρα η δυσκολία έγκειται στην έκθεση, στην περίληψη και στην άσκηση Β3, που είναι νοηματική και παραπέμπει τον μαθητή στο κείμενο -2- σε μια συγκεκριμένη παράγραφο, όπου ο μαθητής πρέπει να καταλάβει ότι γενικότερα ο γραπτός λόγος -όπως έλεγαν και οι Λατίνοι- Scripta Manent. Ότι όλα μένουν στη ζωή αναλλοίωτα όταν γράφεις πράγματα. Το στοιχείο αυτό πιστοποιείται από διάφορες προσωπικότητες που έγραψαν πράγματα, μίλησαν για διάφορα θεωρήματα –μιλάω Αριστοτέλη, για Πλάτωνα, Παπανικολάου κα- που έγραψαν πράγματα και έμειναν αναλλοίωτα. Άρα αυτοί οι άνθρωποι έχουν καταργήσει την έννοια του χρόνου.

Και τέλος έχουν και το –Γ- τη Λογοτεχνία, που για να είμαστε δίκαιοι ήταν κάτι αναμενόμενο το ερμηνευτικό σχόλιο που ζητάει, αναφορικά με την ποίηση και τους κοινωνικούς δείκτες.

Συμπερασματικά, έχουμε τις 60 μονάδες (30 η έκθεση, 15 η περίληψη και 15 η Β3), που είναι μονάδες που απαιτούν ποιότητα από τον μαθητή. Και έχουμε και 40 μονάδες που ήταν αναμενόμενες».

Απαιτητικά τα θέματα και με το παλιό σύστημα  

Αντιστοίχως απαιτητικά ήταν τα θέματα και με το παλιό σύστημα, παρατηρεί ο κος Χατζηιωαννίδης και εξηγεί:

«Αναφορικά με το θέμα της έκθεσης κινήθηκαν στο ίδιο μήκος κύματος (το παλιό και το νέο σύστημα) και ήταν το βιβλίο. Άρα, ο άξονας και των δύο συστημάτων ως προς την έκθεση ήταν ο ίδιος. Όμως θεωρώ ότι του παλιού συστήματος το θέμα ήταν πιο ξεκάθαρο. Είχε δύο ερωτήματα.

Η περίληψη είναι απαιτητική, οι ασκήσεις είναι αναμενόμενες με εξαίρεση την άσκηση Β4α που χρειαζόταν γνώσεις γυμνασίου. Άρα επιβεβαιώνεται αυτό που λέμε ότι η Έκθεση έχει διάρκεια, ξεκινάει από το Δημοτική, πηγαίνει στο Γυμνάσιο και πηγαίνει στο Λύκειο – δεν είναι μόνο Γ Λυκείου»

Σχολιάζοντας γενικά ο κος Χατζηιωαννίδης παρατήρησε και ότι «η παραφιλολογία που είχε αναπτυχθεί ότι θα βάλουν εύκολα στις πανελλήνιες λόγω του κορωνοϊού, αποδείχτηκε ότι δεν ισχύει».