Ιστορική συμφωνία θαλάσσιας κυριαρχίας Ελλάδας - Ιταλίας

Για μια ιστορική στιγμή έκανε λόγο ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, μετά την χθεσινή υπογραφή της συμφωνίας οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών Ελλάδος και Ιταλίας που υπέγραψε με τον Ιταλό ομόλογό του Λουίτζι Ντι Μάιο στο υπουργείο Εξωτερικών.

Τι υπογράψαμε

Όπως τόνισε χαρακτηριστικά, η συμφωνία κατοχυρώνει το δικαίωμα των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες, ενώ εξασφαλίζει τα δικαιώματα των αλιέων. Η συμφωνία με την Ιταλία είναι η πρώτη συμφωνία που υπογράφει η χώρα μας για ΑΟΖ και έχει ασφαλώς συναφθεί στη βάση της UNCLOS (οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών βάσει διμερών συμφωνιών).

Σύμφωνα με το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, η συμφωνία αυτή επιβεβαιώνει το δικαίωμα των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες, καθώς και τη μέση γραμμή της συμφωνίας του 1977 για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μεταξύ Ελλάδας-Ιταλίας ως οριογραμμή της ΑΟΖ Ελλάδας – Ιταλίας. Με την συμφωνία, η μέση αυτή γραμμή θα ισχύει και για τα υπερκείμενα της υφαλοκρηπίδας ύδατα.

Χθες υπογράφηκε επίσης η Κοινή Δήλωση Ελλάδας – Ιταλίας για τους Πόρους της Μεσογείου. Με τη δήλωση αυτή, τα δυο κράτη εκφράζουν την προσήλωσή τους στην ισόρροπη και βιώσιμη διαχείριση των πόρων αυτών και συμφωνούν να διεξαγάγουν διαβουλεύσεις για την εκτίμηση τυχόν επιπτώσεων διαφόρων παραγόντων στις υφιστάμενες πρακτικές των αλιέων των δύο κρατών.

Υπογράφηκε, τέλος, Κοινή Γνωστοποίηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την οποία τα δύο κράτη ζητούν την μελλοντική τροποποίηση του κανονισμού περί κοινής αλιευτικής πολιτικής ώστε, όταν η Ελλάδα αποφασίσει να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη της έως τα 12 ν.μ., να διατηρηθεί η υπάρχουσα αλιευτική δραστηριότητα των Ιταλών αλιέων στην περιοχή μεταξύ 6-12 ν.μ., η οποία σήμερα αποτελεί διεθνή ύδατα. 

Επισημαίνεται ιδιαίτερα η αυτονόητη σημασία της αναφοράς στην Κοινή Γνωστοποίηση του δικαιώματος επέκτασης παντού της αιγιαλίτιδας ζώνης μας. Τα υπάρχοντα δικαιώματα των Ιταλών αλιέων περιγράφονται με σαφήνεια αλλά πλέον περιοριστικά, τόσο ως προς τον αριθμό των σκαφών όσο και ως προς τα είδη που δύνανται να αλιεύσουν και εξαιρούνται τα είδη που αλιεύουν οι Έλληνες αλιείς.

Κ. Μητσοτάκης: «Υπόδειγμα καλής γειτονίας»
Στον απόηχο των υπογραφών, ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε την ημέρα «καλή για την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ευρώπη και ολόκληρη τη Μεσόγειο» κι επεσήμανε ότι έτσι άρθηκε «με γόνιμο τρόπο μία εκκρεμότητα 40 ετών».
Αναφερόμενος στη σημασία της συμφωνίας δήλωσε αναλυτικά: «Η συμφωνία ανταποκρίνεται πλήρως στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου αλλά και της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Περιγράφει την έκταση των θαλασσίων περιοχών που αξιοποιούνται. Και, βεβαίως, αναγνωρίζει κυριαρχικά δικαιώματα σε όλα τα εδάφη -χερσαία και νησιωτικά. Πρόκειται για υπόδειγμα συνεργασίας και σχέσεων καλής γειτονίας. Και για μία καθοριστική συμβολή στην ειρήνη και στη σταθερότητα στην περιοχή μας».

Ν. Δένδιας: «Οριοθέτηση με βάση το Διεθνές Δίκαιο»
«Όπως γνωρίζετε, οι σχέσεις μας με την Ιταλία βρίσκονται σε πολύ καλό επίπεδο», είπε σε δηλώσεις του ο Έλληνας ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας, ο οποίος χαρακτήρισε την ημέρα «ιστορική», γιατί «πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη, καθώς η προηγούμενη χρονολογείται το 1977, επί Κωνσταντίνου Καραμανλή, και πάλι με την Ιταλία».

Και τόνισε: «Σταθερή επιδίωξη της χώρας μας παραμένει η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών με όλους τους γείτονές μας, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. Για το σκοπό αυτό, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία, ως γνωστόν, αντανακλά εθιμικό δίκαιο στο σύνολό της και όχι επιλεκτικά και αυθαίρετα, όπως ορισμένοι επιχειρούν να τη χρησιμοποιούν, προσφέρει όλα τα απαραίτητα εργαλεία».

Με το βλέμμα στις τουρκικές προκλήσεις
Με το βλέμμα στην Τουρκία, εξήγησε ότι μεν Ελλάδα προσπαθεί να επιλύει τις διαφορές τις με βάση το Διεθνές Δίκαιο, ενώ η Τουρκία συνεχίζει να προκαλεί και να παρανομεί. «Η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών επιτυγχάνεται σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, με έγκυρες συμφωνίες. Όχι με ανυπόστατες συμφωνίες, όπως η συμφωνία Τουρκίας-Sarraj. Και βέβαια, όχι με μονομερείς καταθέσεις συντεταγμένων», είπε χαρακτηριστικά.

Ο Έλληνας ΥΠΕΞ αναφέρθηκε και στην κλιμάκωση της τουρκικής παραβατικότητας έναντι της χώρας μας, όπως αυτή εκδηλώθηκε πλέον πρόσφατα με τη δημοσίευση των αιτημάτων της τουρκικής εταιρείας πετρελαίου για γεωτρήσεις σε ελληνική υφαλοκρηπίδα. Αλλά, και ευρύτερα στην περιοχή, δηλαδή έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Συρίας και της Λιβύης. «Οι ενέργειες αυτές», σύμφωνα με τον κο Δένδια, «σε συνδυασμό με την επιθετική ρητορική της Τουρκίας, αναδεικνύουν περίτρανα τον αποσταθεροποιητικό της ρόλο. Στις προκλήσεις η Ελλάδα απαντά μεθοδικά. Το Διεθνές Δίκαιο προσδιορίζει τις κόκκινες γραμμές και αυτές θα γίνουν σεβαστές. Ως προς τη Λιβύη, υπογραμμίσαμε την ανάγκη εξεύρεσης πολιτικής λύσης μέσω του ΟΗΕ και της διαδικασίας του Βερολίνου. Η Ελλάδα χαιρέτισε τη νέα αιγυπτιακή πρωτοβουλία που κινείται στην κατεύθυνση αυτή».

Λουίτζι Ντι Μάιο: «Ιστορική στιγμή η Συμφωνία»
Ιστορική στιγμή για την Ελλάδα και την Ιταλία χαρακτήρισε την υπογραφή της Συμφωνίας για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μεταξύ των δύο κρατών και ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Λουίτζι Ντι Μάιο. Ο υπουργός εξέφρασε  την ιδιαίτερη ικανοποίηση του και την πεποίθησή ότι η Συμφωνία αυτή «θα ενισχύσει την ιστορική φιλία που συντονίζεται στα ευρωπαϊκά και διεθνή φόρα, γιατί όχι μόνο είμαστε γείτονες, αλλά στοχεύουμε σε αυτή τη μεγάλη, Μεσογειακή περιφέρεια, όπου πρωταγωνιστούν Ελλάδα και Ιταλία».

«Χαίρομαι γιατί σήμερα μπορέσαμε και υπογράψαμε μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας για τη χάραξη των θαλασσίων ζωνών, καθώς επίσης δύο νομικά κείμενα για τους φυσικούς πόρους της Μεσογείου και της προστασίας των ιστορικών δικαιωμάτων στην αλιεία», σημείωσε χαρακτηριστικά σε άλλη αποστροφή του. Έκανε, τέλος, λόγο για σημαντικό αποτέλεσμα και εξήγησε ότι «πέρα του ότι διευθετεί τις θαλάσσιες σχέσεις με την Ιταλία, ως Ιταλία αποδεικνύουμε ότι φροντίζουμε τα συμφέροντα των αλιέων και πάντοτε τηρώντας και σεβόμενοι τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας».

Διαχρονικές οι διαπραγματεύσεις – θετικός ο ΣΥΡΙΖΑ
Εν τω μεταξύ, ο τομεάρχης Εξωτερικών και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Κατρούγκαλος, με δήλωσή του στον απόηχο των υπογραφών, ήταν ξεκάθαρος: «Η Συμφωνία υπογραφής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με την Ιταλία αποτελεί αναμφισβήτητα θετική εξέλιξη».

Άλλωστε, όπως υπογράμμισε κι εκείνος «η Συμφωνία άλλωστε παίρνει το νήμα της διαπραγμάτευσης από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, που, θυμίζω, ήταν ενταγμένη σε ένα συνολικό σχέδιο στρατηγικής διπλωματίας που περιλάμβανε την επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο και την σύναψη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης όχι μόνο με την Ιταλία αλλά και την Αλβανία και την Αίγυπτο». Πάντως, ο κος Κατρούγκαλος επεσήμανε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα μελετήσει διεξοδικά την συμφωνία, προκειμένου ν’ αξιολογήσει επιμέρους ζητήματα, όπως είναι η επήρεια των νησιών, όπως είναι τα δικαιώματα αλιείας. 

«Ο ΣΥΡΙΖΑ όπως έχει δηλώσει επανειλημμένα, και πρόσφατα, ο Αλέξης Τσίπρας, θα βάλει πλάτη σε αυτή την εθνική προσπάθεια. Πρέπει όμως να είναι ενταγμένη σε μια συστηματική στρατηγική που αυτή τη στιγμή λείπει. Για αυτό τον λόγο είναι επίκαιρο όσο ποτέ το αίτημα για σύγκληση Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών», πρόσθεσε ο κος Κατρούγκαλος.