Το σκεπτικό της επιλογής της φετινής ενότητας

 Στις αρχές του 21 ου αιώνα όλα όσα λέγονταν  ‘περί του τέλους της ιστορίας’ δε φαίνεται να έχουν πια θέση. Η ιστορία επιστρέφει και μας χτυπάει την πόρτα εκεί που δεν το περιμένουμε. Τα Βαλκάνια ήταν και παραμένουν μια περιοχή με ιδιαίτερη γεωπολιτική σημασία, με ιστορία που έχει γραφτεί με πολύ αίμα, μίσος και πάθος, μια περιοχή που κατοικείται από έθνη με ομοιότητες αλλά και διαφορές μεταξύ τους και που το καθένα με τον τρόπο του πασχίζει να διαμορφώσει το δικό του πρόσωπο, τη δίκη του ταυτότητα μέσα στα σημερινά δεδομένα.

Μέσα από αυτό το πρίσμα η λογοτεχνία που διαμορφώνεται στους κόλπους της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων, δε μπορεί παρά να παρουσιάζει ιδιαιτερότητες, αφού ο λόγος, η γλώσσα αντανακλά με τρόπο μοναδικό τις ζυμώσεις που προκαλούνται στα κοινωνικά σύνολα των χωρών αυτών, τις βίαιες πολιτικές και ιστορικές μεταβολές που υφίστανται.

Σε μια εποχή, λοιπόν, που η εμπέδωση αμοιβαίων σχέσεων και ενός κλίματος ειρήνης και συνεργασίας στα Βαλκάνια είναι ένα ισχυρό ζητούμενο, το αίτημα ανάδειξης κοινών τόπων μεταξύ των όμορων λαών είναι αυτονόητο και προφανές. Αρκεί να βρούμε τους συνδετικούς κρίκους, κι ένας από αυτούς είναι  και η λογοτεχνία, γιατί μπορεί να αποτελέσει πεδίο ουσιαστικής επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης.

Με αυτό το σκεπτικό, και στο πλαίσιο ενός σχεδιασμού για τα διαβάσματα της χρόνιας που έρχεται, και ταυτόχρονα με την εκτίμησή μου πως πρέπει να κάνουμε ένα μεγαλύτερο άνοιγμα στην λογοτεχνία της Ευρώπης αλλά και στη γειτονιά μας, τη νοτιοανατολική γωνιά της ηπείρου, ευελπιστώ φέτος να ανοίξουμε έναν λογοτεχνικό διάλογο μεταξύ των βαλκανικών χωρών και να φέρουμε κοντά δημιουργούς πολλών διαφορετικών εθνικοτήτων, εστιάζοντας στις κοινές τους αναζητήσεις.

Επειδή οι βαλκανικές λογοτεχνίες παραμένουν εν πολλοίς άγνωστες στο ευρύ κοινό, ίσως λόγω ιστορικοκοινωνικών συνθηκών ή προκαταλήψεων που έχουν ριζώσει εδώ κι αιώνες, είναι μια καλή ευκαιρία να διερευνήσουμε τη λογοτεχνία των βαλκανικών χωρών, άρα και το ‘άλλο πρόσωπο’ των Βαλκανίων, να παρουσιάσουμε ένα κομμάτι από το σύγχρονο λογοτεχνικό γίγνεσθαι στις γείτονες χώρες, να ανακαλύψουμε σε ποιο βαθμό έχουν επηρεαστεί οι βαλκάνιοι συγγραφείς κι από ποιους παράγοντες.

Να δούμε πως παρουσιάζεται ο άνθρωπος στη λογοτεχνία των Βαλκανίων, και ειδικότερα ο συγκεκριμένος άνθρωπος ο βαλκάνιος που βρίσκεται σε μια διασταύρωση δρόμων, λαών και πολιτισμών.

Με αυτές τις σκέψεις ξεκινάμε τη γνωριμία μας με τη λογοτεχνία που γράφεται και διαβάζεται στα Βαλκάνια. Ένα αφιέρωμα που εξετάζει τις επιδράσεις που δέχεται η λογοτεχνία της περιοχής από αυτό το υπόβαθρο όπου έχει αναπτυχθεί και πορεύεται.

Η αναγνωστική μας χρονιά τιτλοφορείται: γνωρίζοντας τα Βαλκάνια μέσα από τη λογοτεχνία τους.

Οι χώρες με τη λογοτεχνία των οποίων θα ασχοληθούμε είναι: Αλβανία, Σερβία, Βουλγαρία, Τουρκία, Ελλάδα.

Αλβανία : ΓκαζμεντΚαπλανίμικρό ημερόλογιο Συνόρων

Χρήστος ΑρμάντοΓκέζοςΧάθηκε βελόνι

Βουλγαρία: ΚάπκαΚασάμποβαΣύνορα

Σερβία : Βλάντισλαβ ΜπαγιατςΧαμάμ Βαλκάνια

Τουρκία : ΓιασμίκΟζεκΔέσποινα, μάτια μου

Ελλάδα: Θωμάς Κοροβίνης‘55

Ήδη μέχρι στιγμής (Νοέμβριος 2022) έχουμε ολοκληρώσει τον πρώτο κύκλο συναντήσεων μας για την ‘Αλβανία’ και την επίσκεψη του Χρήστου Γκέζου στη λέσχη μας και συνεχίζουμε το αναγνωστικό μας οδοιπορικό στη ‘Βουλγαρία’. Με αφορμή το Βιβλίο σύνορα της ΚάπκαΚασάμποβα οργανώθηκε ένα πρόγραμμα για τη μελέτη του βιβλίου μαζί με παράλληλες ομιλίες από εξωτερικούς ομιλητές (θα σας σταλεί επισυναπτόμενο πρόγραμμα Νοεμβρίου Δεκεμβρίου)

Κορυφαία μας εκδήλωση ανοιχτή για το κοινό η φιλοξενία της κας Μαρίας Ευθυμίου στη Λέσχη μας στις 14/11/2022 στο Ίδρυμα Παπανικολάου (σας αποστέλλω επισυναπτόμενη την πρόσκληση). Να τονιστεί ότι θα τηρηθεί απόλυτη σειρά προτεραιότητας κατά την είσοδο.