Είναι δυνατόν ένα παιδί στα 15 του να μπορεί να αυτοπροσδιορίσει το φύλο του;

Ο έμπειρος επιστήμονας ψυχιατρικής μίλησε για την εφηβεία στη σύγχρονη εποχή, τις κοινωνικές πιέσεις που δέχονται οι νέοι να ενηλικιωθούν γρηγορότερα και απάντησε στο ερώτημα πότε ένας νέος άνθρωπος είναι αρκετά ώριμος ώστε να αποφασίσει συνειδητά σε ποιο φύλο ανήκει

«Αλλιώς διαμορφωνόταν η προσωπικότητα του εφήβου στις αρχές του 20ου αιώνα και αλλιώς τώρα, όχι γιατί βιολογικά ο άνθρωπος έχει αλλάξει σημαντικά από τότε, αλλά έχουν αλλάξει πολύ οι κοινωνικές μας σταθερές»

Είναι η ηλικία των 15 ετών κατάλληλη για έναν άνθρωπο να αποφασίσει για το φύλο του; Στο ερώτημα αυτό κλήθηκε να απαντήσει μιλώντας στο ράδιο Χρόνος 87.5fm και ο έμπειρος ψυχίατρος Γκάρο Εσαγιάν.

Μίλησε για την εφηβεία στη σύγχρονη εποχή, τις κοινωνικές πιέσεις που δέχονται οι νέοι να ενηλικιωθούν γρηγορότερα και απάντησε στο ερώτημα πότε ένας νέος άνθρωπος είναι αρκετά ώριμος ώστε να αποφασίσει συνειδητά σε ποιο φύλο ανήκει. Το 2017 το θέμα αυτό είχε απασχολήσει και την Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία, η οποία τότε προσκλήθηκε από τη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης & Δικαιοσύνης της Βουλής να μετάσχει στη συζήτηση για το νομοσχέδιο που αφορούσε τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, το οποίο και τελικά ψηφίστηκε, δίνοντας τη δυνατότητα νομικής αναγνώρισης ταυτότητας φύλου από τα 15 έτη.

Η διαμόρφωση της προσωπικότητας στην παιδική και εφηβική ηλικία
Η παιδική και εφηβική ηλικία είναι δύο χρονικές περίοδοι στη ζωή του ανθρώπου κατά τις οποίες διαμορφώνεται η προσωπικότητα και σφυρηλατείται η ταυτότητα του ατόμου, δηλαδή η ενηλικίωση έχει ως προϋπόθεση τη διαμόρφωση και τη συγκρότηση της προσωπικότητας η οποία για να γίνει, πρέπει να έχουμε και μία συγκεκριμένη ταυτότητα εξήγησε ο ψυχίατρος Γκάρο Εσαγιάν.

«Η διαμόρφωση της προσωπικότητας δεν είναι μόνο βιολογικό, δεν είναι μόνο ψυχολογικό φαινόμενο, είναι ένα ψυχο-κοινωνικό φαινόμενο, δηλαδή οι κοινωνικές σταθερές, οι αξίες επιδρούν στην εκάστοτε περίοδο τη εφηβείας και συνδράμουν στη διαμόρφωση της προσωπικότητας. Με άλλα λόγια αλλιώς διαμορφωνόταν η προσωπικότητα του εφήβου στις αρχές του 20ου αιώνα και αλλιώς τώρα, όχι γιατί βιολογικά ο άνθρωπος έχει αλλάξει σημαντικά από τότε, αλλά έχουν αλλάξει πολύ οι κοινωνικές μας σταθερές» εξήγησε.

Τι συμβαίνει στις μέρες μας
Ο Γκάρο Εσαγιάν εξήγησε πως τα τελευταία χρόνια βιώνουμε κρίση, καθίζηση των κοινωνικών και πολιτισμικών μας προτύπων, «αυτό το βλέπουμε στις μέρες μας και σε επίπεδα πολιτικής, γεωπολιτικής, παγκοσμιοποίησης, βλέπουμε δηλαδή ότι οι σταθερές πάνω στις οποίες χτίστηκε ο πολιτισμός μας αρχίζουν να αμφισβητούνται και να μεταβάλλονται». Παράδειγμα για τον ίδιο αποτελεί το σύμφωνο συμβίωσης κι ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών. «Κάποτε η ομοφυλοφιλία θεωρούνταν ψυχική διαταραχή, ενώ σήμερα είναι κανονικότητα. Μέσα σε όλα αυτά καλείται το παιδί και ο έφηβος να διαμορφώσουν την προσωπικότητα τους και να σφυρηλατήσουν την ταυτότητα τους» περιέγραψε.

Σε αυτό το κλίμα προστίθενται και οι πιέσεις προς τους νέους να μεγαλώσουν γρηγορότερα. «Η κοινωνία ζητά από τα παιδιά να μεγαλώνουν πιο γρήγορα στην πράξη και αυτό είναι ένα φαινόμενο που εμείς οι ειδικοί λέμε ότι ενδεχομένως δεν συμβαδίζει με το χρονικό τέμπο της ψυχοσυναισθηματικής ωρίμανσης. Ο νόμος λέει ότι ένα παιδί έχει το δικαίωμα να αλλάξει το φύλο του και εμείς λέμε: είναι δυνατόν ένα παιδί στα 15 του να μπορεί να αυτοπροσδιορίσει το φύλο του;».

Πρώτα πρέπει να έχει ωριμάσει ο νέος
Σύμφωνα με τον κο Εσαγιάν η επιστημονική κοινότητα δεν είναι ενάντια σε αυτή τη διαδικασία αλλά επισημαίνει τους κινδύνους. «Ακόμα και βιολογικά ο εγκέφαλος πριν τα 18 έτη δεν έχει ωριμάσει. Ξέρουμε ότι η προσωπικότητα διαμορφώνεται ήδη από την παιδική ηλικία αλλά στο τέλος της εφηβείας ολοκληρώνεται αυτή η διαμόρφωση. Συνεπώς, χρειάζεται ο απαραίτητος εκείνος χρόνος ώστε να “καθίσει η μπίλια” έτσι ώστε ο καθένας να είναι συμφιλιωμένος με τον εαυτό του» εξήγησε.

Ο Γκάρο Εσαγιάν αναφέρθηκε σε περιστατικό που έχει καταγραφεί στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στις ΗΠΑ όπου πολίτης-χρόνια μετά τη φυλομετάβαση του την οποία είχε αποφάσισε να κάνει ως έφηβος με τη δυνατότητα που του παρείχε ο νόμος-κατέθεσε μήνυση κατά του ψυχιάτρου ο οποίος είχε γνωμοδοτήσει υπέρ της απόφασης του. Δέκα χρόνια μετά είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι είχε κάνει λάθος.