Βροντή: Ένας οικισμός «φάντασμα» στους πρόποδες του Παπικίου Όρους με 3 κατοίκους μιας οικογένειας

Οδοιπορικό του «Χ» που πέρασε από κακοτράχαλους δρόμους, συνάντησε μαγευτικά τοπία και κατάφερε να συνομιλήσει με τους κατοίκους του ορεινού οικισμού

Μαζί τους το κοπάδι με τα 250 κατσίκια που τους εξασφαλίζει ένα εισόδημα, το γάλα που κάνουν το τυρί τους το κρέας, ενώ ο μικρός λαχανόκηπος είναι η ευχάριστη απασχόλησή τους

«Εδώ γεννήθηκα πριν 75 χρόνια δεν έφυγα ποτέ» μας είπε ο κ. Ραχήμ

Τρεις κάτοικοι, ένα ζευγάρι Πομάκων μουσουλμάνων και ο γιος τους κρατούν «ζωντανό» στον χάρτη τον οικισμό Βροντή στις παρυφές του Παπικίου Όρους, του βουνού των βυζαντινών μοναστηριών που ήκμασαν από τον 11ο έως τον 14ο αιώνα και οι μαρτυρίες τους είναι εμφανείς.

Η διαδρομή στο μεγαλύτερο μέρος της γίνεται σε εγκαταλειμμένο ανηφορικό χωματόδρομο, με εκπλήξεις σε κλειστές στροφές που απαιτούν οδηγική ετοιμότητα και διέλευση ρυακιών. Σε ανταμείβει όμως με την ποικιλία όλων των φθινοπωρινών χρωμάτων της φύσης, των δένδρων που φθάνουν μέχρι τις κορυφές του βουνού. Κάτω εκτείνεται σε όλη την ποικιλομορφία του ο κάμπος της Ροδόπης, ενώ η εικόνα με τα βουνά να τον στεφανώνουν παραπέμπει σε αίσθηση αεροπλάνου που τα βλέπεις όλα μικροσκοπικά από ψηλά.

Ενώ περνάς στενούς δρόμους, χωμάτινες διχάλες δεν προλαβαίνεις να προβληματιστείς «που πάω;» όταν μια λιτή πινακίδα δείχνει ότι ο οικισμός Βροντής είναι μόλις λίγα χιλιόμετρα. Στο βάθος το πρώτο πετρόκτιστο σπίτι μαρτυρά την ανθρώπινη παρουσία. Μετά από διαδοχικές στιβάδες πέτρας που προέκυψαν από σπίτια που κατέρρευσαν, ένα μικρό χορταριασμένο νεκροταφείο,και σχετικά σύντομα γαντζωμένα στην πλαγιά σπίτια «κουφάρια» του χθες.

Ρεύμα με… φωτοβολταϊκά, άφθονο νερό από το βουνό
Η μόνη σύγχρονη παρουσία είναι τα φωτοβολταϊκά που τοποθέτησε πριν μια δεκαετία ο Δήμος Ιάσμου όπου ανήκει ο οικισμός για να υπάρχει στοιχειωδώς ρεύμα, ενώ το νερό εξασφαλίζεται από πηγές που αφθονούν. Μοναδικοί κάτοικοι ο Ραχήμ και η σύζυγός του Ρεμζιέ που δεν εγκαταλείπουν το χωριό, ενώ μόλις πριν δύο χρόνια ήρθε και ο 45 χρόνος γιος τους Σουλεϊμάν Ναΐμ επιστρέφοντας από την Αγγλία.

«Εδώ γεννήθηκα πριν 75 χρόνια δεν έφυγα ποτέ, παντρεύτηκα κι έφερα την κυρά εδώ κάναμε τρία παιδιά, μεγάλωσαν για να πάνε σχολείο έμεναν στα πεθερικά μου, τα καταφέραμε είμαστε ευχαριστημένοι», θα πει με πλατύ χαμόγελο ο κύριος Ραχήμ.

Μαζί τους το κοπάδι με τα 250 κατσίκια που τους εξασφαλίζει ένα εισόδημα, το γάλα που κάνουν το τυρί τους το κρέας, ενώ ο μικρός λαχανόκηπος είναι η ευχάριστη απασχόλησή τους. Μαζεύουν τα λαχανικά, κάνουν τραχανά, τα δικά τους ζυμαρικά, όλα αυθεντικά και χειροποίητα. Θα κατέβουν στον Σώστη ή τον Ιάσμο σπάνια για κάποιες βασικές προμήθειες σε λάδι, όσπρια, αλεύρι.

Φρούτα εξασφαλίζουν από τα δένδρα, νόστιμα αχλάδια, ρόδια, αλλά βάζουν και κάποιο μποστάνι για καρπούζια και πεπόνια. Οι πατάτες, τα καρότα, τα μαρουλάκια, τα σπανάκια δικά τους. Λιτοδίαιτοι και δίχως πολλές απαιτήσεις, ενημερώνονται από την τηλεόραση κυρίως, δεν νιώθουν αποκομμένοι αφού έχουν κινητό τηλέφωνο που λειτουργεί και σε μια ανάγκη θα επικοινωνήσουν.

Οι μόνοι που θα τους ανακαλύψουν οι κυνηγοί ή οι ορειβάτες που επιλέγουν την διαδρομή προς την Βροντή που τους επιφυλάσσει σπάνια ομορφιά κατάφυτων μονοπατιών, ή και «φαλακρών» διαδρομών με πετρώματα με εναλλαγές, την επίσκεψη σε ένα σπήλαιο, τη διέλευση μικροχειμμάρων μέσα από πέτρες και μικρά γεφυράκια. Θέλει πραγματικά κότσια, πολύ κουράγιο για να ζεις μόνιμα σ' ένα χωριό «φάντασμα».

«Αν φύγουμε εμείς…»
Παλιότερα όπως θυμάται ο κ. Ραχήμ υπήρχαν 17 οικογένειες, πολύτεκνες όλες. Οι μεγάλοι έφυγαν από τη ζωή και τα παιδιά κατέβηκαν στις πόλεις ενώ άλλα ξενιτεύτηκαν. Τα σπίτια κουφάρια του χθες διώροφα, μαρτυρούν την ανάπτυξη εκείνη την εποχή. Με ξύλινα παράθυρα, ωραίο προσανατολισμό, πέτρινα με αυλές, που όμως σήμερα καταρρέουν. Θα μπορούσαν να μελετηθούν από αρχιτεκτονικές Σχολές, να αποκαλύψουν τεχνικές των μαστόρων που τα έφτιαξαν κουβαλώντας υλικά και αξιοποιώντας την ξυλεία της περιοχής. Φούρνοι περίτεχνοι για το ψήσιμο του ψωμιού και του φαγητού, αποθήκες, στάβλοι για τα ζώα.

Σήμερα μόνο ένα μουλάρι υπάρχει για τις μετακινήσεις, κι ένα μηχανάκι του γιου.

Τις κότες ελεύθερης βοσκής τις αποδεκατίζουν οι αλεπούδες που είναι μάστιγα, και τα σκυλιά τα βάζουν στο στόχο οι λύκοι που δημιουργούν αγέλες. Ευτυχώς κάποια παιχνιδιάρικα γατάκια συνυπάρχουν με τους τελευταίους κατοίκους. Στη διαδρομή συναντήσαμε και άλογα που ζουν ελεύθερα και δεν ανήκουν πουθενά. «Αν θα φύγουμε κι εμείς το χωριό θα σβήσει από τον χάρτη» το ξέρουν.

Η φιλοξενία στο σπιτικό τους ζεστή. Στημικρή αυλή με τα αυτοσχέδια παγκάκια, απολαμβάνουν απέραντη θέα. Τα χέρια τους πιάνουν σε όλα, κι έτσι αυτοεξυπηρετούνται. Επιθυμίες τρανές δεν έχουν. Υγεία μόνο ζητούν να υπάρχει και χαρά σε όλο τον κόσμο. Η σκέψη κάποιοι να αγοράσουν παλιά σπίτια δεν ευοδώθηκε, αφού οι ιδιοκτήτες λείπουν στην Γερμανία, και κάποιοι συγγενείς στο χωριό Ρίζωμα που όμως δεν ενδιαφέρονται.

Οι προμήθειες και σε ζωοτροφές, κριθάρι κλπ γίνονται έγκαιρα. «Υπήρξε ολόκληρη βδομάδα που τα κατσίκια λόγω του χιονιού ήταν κλεισμένα μέσα…», θα πει ο κ. Ραχήμ, αν και πέρσι ήταν πιο ήπιος ο χειμώνας. Η ζωή για έναν άστο εκεί στο ύψωμα της Βροντής θα ήταν καθημερινός Γολγοθάς, για τους τρεις μόνιμους κατοίκους της μοναδικής οικογένειας είναι ο χαρούμενος τρόπος ζωής που δεν θα τον αλλάξουν ακόμη κι τύχουν τον πρώτο λαχνό του λαχείου!

Το τέλος μίας εποχής;
Στην κατακλείδα του ρεπορτάζ, εκφράζουμε το ερώτημα, εάν χωριά όπως η Βροντή είναι το τέλος μίας εποχής που έχει περάσει ανεπιστρεπτί στην Ελλάδα, με ακμάζουσες κωμοπόλεις, χωριά με αρκετούς κατοίκους, αλλά και τα μικρότερα χωριά τουλάχιστον να έχουν μία «ζωντάνια». Η πολιτεία πρέπει να «σκύψει» περισσότερο στην ελληνική ύπαιθρο και τους ανθρώπους της.