«Σκέψου σαν σκύλος»

Σήμερα θα επεκταθώ στην έννοια του «Σκέψου σαν σκύλος» στο ύστατο όριο της, γιατί θα συμβουλέψω μια προσέγγιση που βασίζεται στη ανταμοιβή ως προς κάτι που μερικοί άνθρωποι θεωρούν τελείως απαράδεκτη συμπεριφορά.
Το να προτείνω ότι αν το σκυλί γρυλίζει εσείς πρέπει να του δώσετε ένα μεζεδάκι θα κάνει την πλειοψηφία των ιδιοκτητών σκύλων να υψώσουν τα χέρια τους στον αέρα με τρόμο. Προφανώς θα θεωρήσουν ότι ανταμείβεται η λάθος συμπεριφορά. Όμως αν καταλάβετε πραγματικά τα σκυλιά, θα συνειδητοποιήσετε ότι εφ’ όσον έχετε λάβει υπ’ όψιν όλες τις περιοχές που μπορεί να επηρεάσουν τη συμπεριφορά και είσαστε βέβαιοι ότι τα έχετε κάνει όλα σωστά, τότε ο μόνος λόγος που το σκυλί μπορεί να σας γαβγίζει, να σας γρυλίζει ή να σας δαγκώνει είναι επειδή δεν σας εμπιστεύεται.
Την προηγουμένη εβδομάδα δέχτηκα ένα τηλέφωνο από μία συμπαθέστατη κυρία, που έχει το τεσσάρων χρονών αρσενικό West Highland Terrier και έχει αρχίσει να γίνεται επιθετικός με τον έντεκα μηνών γιο της. Πάντα τα πήγαιναν πολύ καλά μαζί. Από τότε που ο μικρός άρχισε να μπουσουλάει (πριν περίπου δύο μήνες), ο σκύλος έχει την τάση να τον αποφεύγει λίγο, αλλά ποτέ δεν του είχε δείξει την παραμικρή επιθετικότητα. Κατά την τελευταία εβδομάδα, ολόκληρη η οικογένεια αρρώστησε με γρίπη. Ευτυχώς ούτε ο μικρός ,ούτε η γιαγιά του που ζει μαζί τους κόλλησαν. Έτσι για να είναι ασφαλής η γιαγιά φρόντιζε το μικρό περισσότερο από το συνηθισμένο.
Όταν η συμπαθέστατη κυρία άρχισε να αισθάνεται λίγο καλύτερα, η γιαγιά άφησε το μικρό να έρθει πιο κοντά της. Καθώς μπουσουλούσε προς την πόρτα της κρεβατοκάμαράς της, ο σκύλος στάθηκε όρθιος πάνω στο κρεβάτι της και άρχισε να του γρυλίζει αρκετά άγρια. Ήξερε ότι αυτό που έκανε ήταν λάθος γιατί ήταν αρκετά υποταγμένος για την υπόλοιπη μέρα. Εκείνο το βράδυ, ενώ ο άντρας της ετοίμαζε το δείπνο του σκύλου, ο μικρός μπουσουλούσε στην κουζίνα. Χωρίς κανένα λόγο ο σκύλος πετάχτηκε πάνω του και του δάγκωσε το πρόσωπο. Ευτυχώς η ζημιά δεν ήταν πολύ σοβαρή, μόνο ένα σημάδι από δόντι κάτω από το δεξί μάτι και ένα στο πάνω χείλος του. Τρόμαξε περισσότερο από όσο χτύπησε.
Όποτε το πρόβλημα που αναφέρεται έχει να κάνει με επιθετικότητα προς τα παιδιά, πάντα ρωτάω τους ιδιοκτήτες αν είναι σίγουροι ότι θέλουν να κρατήσουν το σκυλί. Οι περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις θα επιλυθούν με επιτυχία, αλλά μέχρι να γίνει αυτό για την κάθε μια ο κίνδυνος του να γίνει κάποια σοβαρή ζημιά, είναι πάντα παρών, για να μη μιλήσουμε για το ψυχολογικό αποτέλεσμα που μπορεί να έχει στο παιδί. Σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση αποφάσισαν να δώσουν στο σκύλο μια ακόμη ευκαιρία. Αν και ήμουν αρκετά σίγουρος ποια ήταν η αιτία και η θεραπεία, για να είμαι ασφαλής συμβούλεψα τους γονείς να ζητήσουν από τον κτηνίατρό τους να κάνει στο σκύλο έναν έλεγχο (Είναι εκπληκτικό το πόσες φορές σφηνωμένοι πρωκτικοί αδένες ή μολύνσεις των αυτιών μπορούν να αλλάξουν τη συμπεριφορά ενός σκύλου, ή για το λόγο αυτό οποιοδήποτε υποβόσκον ή υποκείμενο ιατρικό πρόβλημα). Έδωσε μία καθαρή αναφορά υγείας και ο κτηνίατρος απηύθυνε την περίπτωση πίσω σ’ εμένα.
Ήταν εμφανές σε αυτή τη περίπτωση ότι τα προειδοποιητικά σημάδια είχαν παρανοηθεί. Το γεγονός ότι από τότε που ο μικρός άρχισε να μπουσουλάει, ο σκύλος είχε διαλέξει να μένει μακριά του, δείχνει ότι ο σκύλος είχε αρχίσει να βλέπει τη σχέση τους με διαφορετικό τρόπο. Ίσως δεν αισθανόταν πια άνετα κοντά στο μικρό ή, πιο πιθανό, είχε αρχίσει να βλέπει την αυξανόμενη κινητικότητα του μικρού σαν απειλή προς αυτόν. Τα προειδοποιητικά καμπανάκια θα πρέπει να είχαν αρχίσει να χτυπάνε σ’ αυτό το σημείο, αλλά μπορώ να καταλάβω πόσο εύκολο είναι να χάσεις τα σημάδια όταν έχεις συνηθίσει να εμπιστεύεσαι το σκυλί με το μωρό.
Αυτό που αποτέλεσε αποφασιστικό κριτήριο, για το σκυλί στο να αποφεύγει το μωρό σε μια καθαρή προειδοποίηση από το σκυλί στο μωρό να μείνει μακριά, ήταν η αλλαγή στην οικιακή ρουτίνα ως αποτέλεσμα της ασθένειας της μητέρας του μικρού. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα η μητέρα να δείχνει μικρότερη προσοχή στο μικρό και περισσότερη στο σκύλο για κάποιες ημέρες λόγω του ότι έμεινε κουλουριασμένος πάνω στο κρεβάτι της κατά τον περισσότερο χρόνο.

Αυτό είχε υψώσει αποτελεσματικά τη θέση του σκύλου έναντι του μικρού και κατά πάσα πιθανότητα και έναντι των γονιών του μικρού. Η απλή πράξη του μωρού να μπαίνει σε αυτό που ο σκύλος είχε αρχίσει να θεωρεί μία από τις περιοχές ύπνου του είχε ως αποτέλεσμα το προειδοποιητικό γρύλισμα. Το γεγονός ότι είχε τιμωρηθεί επειδή έδειξε απολύτως φυσιολογική συμπεριφορά (αν και απαράδεκτη) έφερε τον σκύλο σε σύγχυση. Η ένδειξη ενοχής του δεν ήταν καθόλου ενοχή, απλά ανταποκρινόταν στην ατμόσφαιρα μελαγχολίας και ανησυχίας.
Η φύση του τραυματισμού που ο σκύλος επέβαλλε στον μικρό όταν του ετοίμαζαν το φαγητό του, έδειξε ότι η επίθεση ήταν το πειθαρχικό μέτρο. Δεν ήταν δάγκωμα στη πραγματικότητα, οι μύες του σαγονιού δε χρησιμοποιήθηκαν για να κλείσει το στόμα. Ήταν μια καθαρή σκυλίσια προειδοποιήσει: «Μείνε μακριά από το φαγητό μου». Με αυτό τον τρόπο ένα σκυλί ανώτερης κλίμακας θα προειδοποιούσε ένα σκυλί κατώτερης κλίμακας. Το πρόβλημα είναι ότι το ανθρώπινο δέρμα σκίζεται πιο εύκολα από το δέρμα του σκύλου. Πρέπει να κάνουμε την ερώτηση: «Τι δικαίωμα νόμιζε ότι είχε το σκυλί να κάνει τον απόγονο του ζευγαριού Άλφα να πειθαρχήσει»;
Τα πραγματικά γεγονότα της περίπτωσης αυτής ήταν ότι όταν ο μικρός άρχισε να μπουσουλάει ο σκύλος τον απέφευγε, δίνοντάς του έτσι την ελευθερία να περιφέρεται. Ο σκύλος δεν ήταν ιδιαίτερα ευτυχισμένος με αυτό, αλλά είδε καθαρά ότι δεν είχε δικαίωμα να το σταματήσει. Δίνοντάς του έξτρα προνόμια και περισσότερη προσοχή, ενώ ταυτόχρονα απομόνωσαν τον μικρό, ο σκύλος το εξέλαβε ότι οι ιδιοκτήτες του ανέβασαν τη θέση του και υποβίβασαν τον μικρό.
Για το σκύλο ήταν απόλυτα σωστό να δείξει επιθετικότητα σαν μορφή πειθαρχίας αυτό. Αν το σκεφτείτε, είναι διαφορετικό από το να είναι επιθετικός.
Όλα αυτά τα εξήγησα στον κύριο και την κυρία. Μια ελεγχόμενη αντιστροφή των ρόλων σταμάτησε όλα τα προβλήματα. Απλά «Σκεφτείτε σαν σκύλος». Ελπίζω να επικοινωνείτε για τις πιο εξειδικευμένες απορίες σας σε θέματα εκπαίδευσης και συμπεριφοράς στην ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας  στο τηλέφωνο 6983504917.