Τα Χριστούγεννα των Αρμενίων εξιστορεί ο Στ. Ματεοσσιάν

Ο πρόεδρος της Αρμενικής Κοινότητας Κομοτηνής Στεπάν Ματεοσσιάν  εξιστορεί σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τα Χριστούγεννα των Αρμενίων που εορτάζονται στις 06 Ιανουαρίου.

Έτσι λοιπόν ο κος Ματεοσσιάν μας πληροφορεί για τα εξής:
Η Αρμενική Ορθοδοξία γιορτάζει τα Χριστούγεννα στις 06 Ιανουαρίου μαζί με τα Θεοφάνεια. Οι άλλες παραδοσιακές Εκκλησίες γιορτάζουν τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου (7 Ιανουαρίου με το παλιό ημερολόγιο).

Η αρχαία Εκκλησία από τα τέλη του 3ου αιώνα γιόρταζε στις 6 Ιανουαρίου τα Θεοφάνεια που συνένωναν τη Γέννηση και τη Βάπτιση.

Στη Ρώμη, με αφετηρία το έτος 336, τα Χριστούγεννα άρχισαν να γιορτάζονται στις 25 Δεκεμβρίου. Εκείνη την ημέρα τιμούσαν τον ανίκητο θεό Ήλιο,  δηλαδή τη νίκη του φωτός εναντίον του σκότους, την υπερίσχυση της ημέρας κατά της νύχτας. Σ’ αυτήν τη γιορτή των ειδωλολατρών, οι χριστιανοί της Ρώμης αντιπαρέταξαν τη γιορτή της Γεννήσεως του Ηλίου της Δικαιοσύνης, τη Γέννηση του Χριστού. Εντός ολίγου γενικεύτηκε ο εορτασμός των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου παντού στη Δύση. Αργότερα  επεκτάθηκε και στην Ανατολή. Έτσι από το έτος 376 τα Χριστούγεννα άρχισαν να τα γιορτάζουν στις 25 Δεκεμβρίου στην Αντιόχεια, το έτος 379 στην Κωνσταντινούπολη, το 433 στην Αλεξάνδρεια, το 549 στα Ιεροσόλυμα κ.ο.κ.

Μέχρι το 534, η 25η Δεκεμβρίου είχε επικρατήσει σταδιακά σε όλο τον τότε Χριστιανισμό.
Ωστόσο, τα πράγματα στην Αρμενία ήταν λίγο διαφορετικά από τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο. Μεγάλο τμήμα της ανατολικής Αρμενίας βρισκόταν ήδη από το 428 μ.Χ. υπό τον έλεγχο των Περσών, και έτσι η υπό διωγμό Αρμενική Εκκλησία είχε να ασχοληθεί με πιο άμεσα ζητήματα από την αλλαγή της ημερομηνίας της γιορτής των Χριστουγέννων. Επιπλέον, οι Αρμένιοι αποκόπηκαν από τη βυζαντινή παράδοση το 451, όταν συγκλήθηκε η Σύνοδος της Χαλκηδόνας και αυτοί δεν μπορούσαν να παραστούν, καθώς τότε πολεμούσαν την περίφημη μάχη του Αβαράιρ για να διατηρήσουν τη χριστιανική τους πίστη, αφού οι Πέρσες είχαν αποφασίσει τότε να επιβάλουν το Ζωροαστρισμό ως επίσημη θρησκεία στη χώρα.

Με τη νίκη υπέρ των χριστιανών, η Αρμενική Εκκλησία συνέχισε να συνεορτάζει τα Χριστούγεννα και τα Θεοφάνια στις 6 Ιανουαρίου. Ο συνεορτασμός αυτός αποτελεί αδιάσπαστη συνέχεια της παλαιάς χριστιανικής παράδοσης.

Έτσι πλέον όλες οι Εκκλησίες γιόρταζαν τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου και τη Βάπτιση στις 6 Ιανουαρίου.
Μόνο η Αρμενική Εκκλησία διαφύλαξε το αρχαίο έθιμο του εορτασμού των Χριστουγέννων και της Βαπτίσεως την ίδια ημέρα, στις 6 Ιανουαρίου.

Πηγές: Γεζνίκ Πετροσιάν διδάκτορας Θεολογίας, Αλέξανδρος Μιχαήλ Χατζηλύρας ερευνητής- μελετητής