Κινδυνεύουν περιουσίες σε μικρούς οικισμούς από το νέο Προεδρικό Διάταγμα;

Για Οδηγία κι όχι για οριζόντια δέσμευση, κάνει λόγο το Προεδρικό Διάταγμα σύμφωνα με τον πρόεδρο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Θράκης Άκη Παρασκευόπουλο, που καθησυχάζει τους κατοίκους των χωριών

«Το Προεδρικό Διάταγμα δεν βάζει στον αέρα τους οικισμούς, αλλά διορθώνει μια εκκρεμότητα δεκαετιών», σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου

Σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα 194/2025, το οποίο τέθηκε σε ισχύ στις 15 Απριλίου 2025, προτείνονται νέοι κανόνες δόμησης για οικισμούς με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, το διάταγμα καθορίζει ελάχιστα όρια αρτιότητας για τα οικόπεδα, τα οποία κυμαίνονται από 300 έως 2.000 τετραγωνικά μέτρα, ανάλογα με τη ζώνη ανάπτυξης και τα χαρακτηριστικά του εκάστοτε οικισμού.

Η ρύθμιση αυτή αφορά περίπου 10.000 μικρούς οικισμούς σε ολόκληρη τη χώρα, με ιδιαίτερα έντονο αποτύπωμα στην ηπειρωτική και νησιωτική περιφέρεια, ενώ αφορά εκατοντάδες οικισμούς στη Θράκη. Τα τελευταία 24ωρα έχει προκληθεί έντονη ανησυχία κι αναστάτωση σε κατοίκους χωριών αλλά και ιδιοκτήτες, για το εάν οι περιουσίες τους κινδυνεύουν, εάν τα οικόπεδά τους υποβαθμίζονται και εάν το Π.Δ. βάζει «τρικλοποδιά» στους μικρούς οικισμούς της Ελλάδας, σε μία χρονική περίοδο εξαιρετικά δύσκολη, εξαιτίας της δημογραφικής απογύμνωσης που σε συνδυασμό με την μεταπολιτευτική αστυφιλία αδειάζει τα χωριά μας.

Χάνεται η δυνατότητα δόμησης στα χωριά; Τί θα ισχύσει στα μικρά οικόπεδα; Υποβαθμίζονται οι περιουσίες; Σε αυτά τα ερωτήματα θα προσπαθήσουμε να προσφέρουμε μία πιο ψύχραιμη ανάλυση με τη βοήθεια του προέδρου του Τεχνικού Επιμελητηρίου Θράκης Άκη Παρασκευόπουλου.

Οδηγία, όχι δέσμευση
«Υπήρξε μεγάλη αναστάτωση για ένα Προεδρικό Διάταγμα το οποίο αποτελεί Οδηγία για το πως θα συνταχτούν τα ειδικά πολεοδομικά σχέδια για την οριοθέτηση οικισμών κάτω των 2000 κατοίκων ή για την έκδοση αυτοτελούς μελέτης που θα αφορά την οριοθέτηση ενός οικισμού. Δεν αποτελεί Οδηγία για οριζόντια εφαρμογή μέτρων από τις Υπηρεσίες Δόμησης», ξεκαθάρισε ευθύς εξαρχής ο πρόεδρος του ΤΕΕ Θράκης Άκης Παρασκευόπουλος.

Όπως ενημέρωσε, οι οικισμοί κάτω των 2.000 κατοίκων αποτελούνται από 3 ζώνες: 1. Το συνεκτικό τμήμα (πολύ απλά τον βασικό-κεντρικό οικισμό). 2. Το διάσπαρτο τμήμα που δημιουργήθηκε με νόμο του 1983 (συνήθως τις επεκτάσεις των οικισμών). 3. Τη ζώνη που το Συμβούλιο της Επικρατείας χαρακτήρισε ως «ξεχείλωμα των ορίων με αποφάσεις νομάρχη» (πολύ απλά τις εντελώς αυθαίρετες αποφάσεις πρώην νομαρχών, που… όποιος είχε γνωστό έχτιζε ό, τι ήθελε όπου ήθελε).

Ο πρόεδρος του ΤΕΕ Θράκης ξεκαθάρισε ότι με βάση το νέο Προεδρικό Διάταγμα «δεν αλλάζει απολύτως τίποτα από όσα ξέραμε» στις ζώνες 1 και 2, αλλά μόνο στη ζώνη 3. Τοπικά μάλιστα στη Θράκη, δεν παρατηρούνται φαινόμενα όπως σε άλλες περιοχές της χώρας –κατά κύριο λόγο τουριστικές- όπου ιδιοκτήτες αγόρασαν οικόπεδα εκτός σχεδίων οικισμών, ευελπιστώντας να χτίσουν σε αυτά χωρίς κανόνες, δηλαδή χωρίς να τηρούνται συντελεστές δόμησης ή ακόμη και χωρίς να υπάρχει καν δρόμος!

Συνεπώς, οι κάτοικοι των χωριών δεν χρειάζεται να ανησυχούν για τις περιουσίες τους, αφού το Προεδρικό Διάταγμα δεν επηρεάζει το μεγαλύτερο τμήμα των οικισμών και δεν αλλάζει ραγδαία το τοπίο.

Τι υποστηρίζει ο υπουργός Περιβάλλοντος & Ενέργειας
Οι αλλαγές στους κανόνες δόμησης είναι υπέρ των πολιτών, υποστήριξε ο υπουργός Περιβάλλοντος & Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, ισχυριζόμενος ότι το Προεδρικό Διάταγμα «δεν βάζει στον αέρα τους οικισμούς, αλλά διορθώνει μια εκκρεμότητα δεκαετιών».

Ειδικότερα, μιλώντας στην ΕΡΤ ο Στ Παπασταύρου ανέφερε: «Η πολιτεία μεριμνά και φροντίζει την ιδιοκτησία κάθε Ελληνίδα και Έλληνα μέσα στα πλαίσια της νομιμότητας. Η αλήθεια είναι από το 1985 για τους 10.000 οικισμούς με κάτω από 2.000 κατοίκους η οριοθέτηση τους γινόταν από τον νομάρχη. Το Συμβούλιο της Επικρατείας το 2005, καθώς και το 2017 και το 2019 είπε ότι αυτή η οριοθέτηση από τον νομάρχη που γινόταν όλες αυτές τις δεκαετίες δεν ήταν σωστή, ότι ο νομάρχης ήταν αναρμόδιος και ότι τα κριτήρια με τα οποία έκανε την οριοθέτηση δεν ήταν μεθοδολογικά σωστά […]. Το Προεδρικό Διάταγμα που προετοίμασε ο προκάτοχός μου δεν βάζει στον αέρα τους οικισμούς, αλλά κάνει ακριβώς το αντίθετο: διορθώνει μια εκκρεμότητα δεκαετιών. Το Προεδρικό Διάταγμα μπαίνει σε τάξη. Η πραγματικότητα είναι ότι όλοι οι οικισμοί οι οποίοι είναι κάτω από 2.000 κατοίκους, με το Προεδρικό Διάταγμα αποκτούν ασφάλεια και βεβαιότητα».

Τέλος, ο υπουργός εξήγγειλε ότι η Πολιτεία, σεβόμενη την απόφαση του ΣτΕ, μελετά και νομοθετική ρύθμιση με την οποία θα προσπαθήσει να ενσωματώσει στα σχέδια των οικισμών τα ακίνητα που έχουν γεωγραφική οικιστική σχέση με τον εκάστοτε οικισμό, ώστε να μην αδικηθούν ιδιοκτήτες ή επενδυτές.