Ιχνηλατώντας τους κινδύνους στο Διαδίκτυο

Παιχνίδια που συνδυάζουν το «παλιό µε το καινούργιο», εξαιρετικά δηµοφιλή ειδικά στις ΗΠΑ, είναι τα λούτρινα µε τα οποία ένα νήπιο µπορεί να αλληλεπιδρά µέσω της τεχνητής νοηµοσύνης. «Του απευθύνεσαι και σου µιλάει σαν ζωντανός άνθρωπος.

Μοιάζει θαυµαστό, αλλά η εντύπωση που σχηµατίζει το µικρό παιδί για τις σχέσεις µε αυτό τον τρόπο είναι επικίνδυνη», λέει στην «Κ» ο κ. Γιώργος Κορµάς, γιατρός και υπεύθυνος της γραµµής βοήθειας (Help line) Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ (Ιδρυµα Τεχνολογίας και Ερευνας).

«Ενα παιδί δεν καταλαβαίνει ότι πρόκειται για τεχνολογία και όχι πραγµατική σχέση», προσθέτει. Η τεχνητή νοηµοσύνη και οι απεριόριστες εφαρµογές της, για τις οποίες µάλιστα δεν υπάρχει ρυθµιστικό πλαίσιο, είναι η πιο τροµακτική πλευρά και της ενασχόλησης των ανηλίκων µε το Διαδίκτυο, τονίζει ο ειδικός.

Η νέα πραγματικότητα
Τα στοιχεία από τις καταγγελίες στη γραµµή Safe Line του ίδιου οργανισµού σκιαγραφούν την αρχή µιας νέας πραγµατικότητας που εξαπλώνεται µε ταχύτατους ρυθµούς. Το 2022, ένα στα πέντε παιδιά είχε δεχτεί σεξουαλική παρενόχληση στο Διαδίκτυο, σύµφωνα µε έρευνα του Eλληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου. Το 2024, όµως, το ποσοστό αυτό έφτασε στο ένα στα τέσσερα παιδιά.

Στην Ελλάδα, το 2024, οι καταγγελίες για υλικό παιδικής κακοποίησης και εκµετάλλευσης και για οικονοµικές απάτες αντιστοιχούσαν στο 77% του συνόλου των αναφορών που έλαβε η SafeLine.gr. Επίσης αυξήθηκε κατά 40% το ποσοστό των καταγγελιών που προωθήθηκαν από τη Safe Line στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήµατος.

Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι όλο και περισσότεροι πολίτες δίνουν σηµασία και αντιλαµβάνονται τι συµβαίνει στο Διαδίκτυο, βγαίνοντας από τη θέση του απλού παρατηρητή. Από την άλλη, η κατάσταση εξελίσσεται γρήγορα και γίνεται ολοένα και πιο περίπλοκη.

Οι καταγγελίες για σεξουαλική κακοποίηση που είχαν σχέση µε ψεύτικο κατασκευασµένο υλικό (CSAM/CSEM) µέσα σε ένα χρόνο σηµείωσαν αύξηση 26%. «Οσο περνάει ο καιρός το τοπίο χειροτερεύει. Βλέπουµε πλέον σεξουαλική παρενόχληση που φτιάχνεται µε deep fake τεχνολογία. Η τεχνητή νοηµοσύνη δεν είναι στα χέρια κάποιων, είναι στα χέρια όλων και µε αυτή την έννοια δεν έχουµε κανέναν έλεγχο.

Οποιος θέλει φτιάχνει µια εφαρµογή και τη βγάζει στην αγορά», τονίζει ο κ. Κορµάς. Η SafeLine.gr παίρνει µέρος στο INHOPE διεθνές δίκτυο ανοικτών γραµµών καταγγελιών, στο οποίο συµµετέχουν 55 γραµµές από 52 χώρες.

Παγκοσµίως καταγράφηκαν 2.508.311 αναφορές ύποπτου περιεχοµένου σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών (CSAM), σηµειώνοντας αύξηση 218% σε σύγκριση µε το 2023. Το 93% των θυµάτων ανήκε στην ηλικιακή οµάδα 3 έως 13 ετών, ενώ το 99% ήταν κορίτσια, γεγονός που αναδεικνύει τον έµφυλο χαρακτήρα της κακοποίησης και της σχετικής εγκληµατικότητας.

Πολλές φορές χρησιµοποιείται η εικόνα ενός παιδιού και δηµιουργείται ένα βίντεο πορνογραφικού περιεχοµένου χωρίς το παιδί και η οικογένεια να το γνωρίζουν. Από την άλλη και τα ίδια τα παιδιά που έχουν πρόσβαση στο Ιντερνετ είναι πολύ πιθανό να βρεθούν να παρακολουθούν πορνογραφικό περιεχόµενο. «Μεγάλο ποσοστό των παιδιών έχει µπει στην εφηβεία διαδικτυακά αλλά όχι πραγµατικά», λέει ο κ. Κορµάς. «Ενα παιδί αναπτυξιακά δεν έχει τη δυνατότητα να διαχειριστεί πορνογραφικό υλικό», επισηµαίνει.

Ως υπεύθυνος της γραµµής Help Line, εξηγεί ότι πολλές φορές τηλεφωνούν εκπαιδευτικοί γιατί ένα βίντεο σεξουαλικής κακοποίησης έχει κυκλοφορήσει ανάµεσα στα παιδιά και δεν ξέρουν πώς να το χειριστούν.

Οι καταγγελίες στο SafeLine.gr µπορούν να γίνουν µέσω της ιστοσελίδας, επωνύµως ή και ανωνύµως, ενώ στο ίδιο site υπάρχουν και πολλές σχετικές πληροφορίες. Μέσω της συµβουλευτικής γραµµής βοήθειας Ηelp Line στο 210-60.07.686 ή και µέσω του ιστοχώρου www.help-line.gr εξειδικευµένοι ψυχολόγοι παρέχουν υποστήριξη και συµβουλές για θέµατα που σχετίζονται µε τη υπερβολική ενασχόληση στο Διαδίκτυο, τον διαδικτυακό εκφοβισµό, την έκθεση σε ακατάλληλο περιεχόµενο και άλλους προβληµατισµούς σχετικά µε τη χρήση του Διαδικτύου, του κινητού τηλεφώνου και των διαδικτυακών παιχνιδιών.

Πηγή: kathimerini.gr