Κύηση και κορωνοϊός

Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν αρκετά καταγεγραμμένα περιστατικά με λοίμωξη από κορωνοϊό στο γενικό πληθυσμό, οι πληροφορίες για εγκύους είναι περιορισμένες.  Τα επιστημονικά δεδομένα δεν έχουν καταγράψει μέχρι και σήμερα περιστατικά κάθετης μετάδοσης από τη μητέρα στο νεογνό ή σοβαρή μορφή αναπνευστικής λοίμωξης στις εγκυμονούσες μητέρες. Όπως και με τις υπόλοιπες νόσους που μεταδίδονται μέσω σταγονιδίων, θα πρέπει να λαμβάνονται τα ορθά μέτρα προφύλαξης, αλλά και άμεσης επικοινωνίας με τον γιατρό τους σε περίπτωση που εμφανιστούν συμπτώματα της νόσου.

Σύμφωνα με πρόωρες αναφορές από την Κίνα, οι έγκυες γυναίκες με COVID-19 δεν φαίνεται να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο επιπλοκών, αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει καθώς λαμβάνουμε περισσότερες πληροφορίες κρουσμάτων στη διάρκεια της εγκυμοσύνης από άλλες χώρες. Πρόκειται για μια νέα πρόκληση στο «κεφάλαιο» των λοιμώξεων που αφορούν την έγκυο μητέρα και το έμβρυο. Γίνονται ήδη σοβαρές προσπάθειες ώστε να δοθούν επίσημες απαντήσεις σε ζητήματα που αφορούν την κύηση και τη λοχεία, αλλά και το θηλασμό.

Σήμερα, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι  ο συγκεκριμένος ιός δεν είναι σε θέση να διαπεράσει τον πλακούντα και να επηρεάσει το έμβρυο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (κάθετη μετάδοση), ούτε υπάρχουν περιπτώσεις που τα έμβρυα προσβάλλονται από τον ιό κατά τη διάρκεια του τοκετού. Έχουν αναφερθεί πιθανές συσχετίσεις μεταξύ του COVID-19 και του πρόωρου τοκετού στην Κίνα, αλλά δεν υπάρχουν άλλες γνωστές επιπλοκές της κύησης, σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα.

Επιπρόσθετα, η επιστημονική κοινότητα δεν έχει αναφέρει περιπτώσεις κατά τις οποίες ο COVID-19 μεταφέρεται από τη μητέρα στο νεογνό μέσω του μητρικού γάλακτος κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Στα δείγματα μητρικού γάλακτος από μητέρες στην Κίνα, οι οποίες εμφάνιζαν λοίμωξη από κορωνοϊό και εξετάστηκαν, δεν ανιχνεύτηκε, ούτε απομονώθηκε ο ιός στο γάλα.

Τα ελλιπή δεδομένα σχετικά με την επίδραση της λοίμωξης στην μητέρα και το έμβρυο, ενισχύουν την ανάγκη της επαρκούς και αποτελεσματικής πρόληψης. Η υγιεινή και το τακτικό πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι, με χαρτοπετσέτα μίας χρήσης, μετά από κάθε επαφή, θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα μέτρα για την αποφυγή της διασποράς. Η χρήση αλκοολούχου διαλύματος επιτρέπεται εφόσον τα χέρια δεν είναι εμφανώς βρώμικα. Μέχρι στιγμής, η χρήση αντισηπτικού αλκοολούχου διαλύματος θεωρείται επαρκής για την θανάτωση του ιού και από τις μολυσμένες επιφάνειες.

Αξίζει να σημειώσουμε πως η χρήση μάσκας περιορίζει τη διασπορά της νόσου μόνο όταν συνδυάζεται με τη λήψη των υπόλοιπων προστατευτικών μέτρων. Συστήνεται σε άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα (βήχας, εκκρίσεις, κτλ.) ή σε ασθενείς με ήπια συμπτώματα και υποψία λοίμωξης με τον ιό ή σε άτομα που φροντίζουν ασθενείς με υποψία λοίμωξης. Ως εκ τούτου, η έγκυος καλό θα ήταν να χρησιμοποιεί μάσκα, όταν επισκέπτεται νοσηλευτικά ιδρύματα ή οποιαδήποτε δομή υγείας, ώστε να αποφεύγεται πιθανή επαφή με τις εκκρίσεις εκ του αναπνευστικού ατόμων, τα οποία νοσούν.

Επιπλέον, η λήψη σημαντικών μέτρων που συμβάλλουν στην «θωράκιση» του ανοσοποιητικού συστήματος  όπως η υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, η αποφυγή του καπνίσματος, η καλή ενυδάτωση, η λήψη πολυβιταμινούχων σκευασμάτων, καθώς επίσης  η διατήρηση σωματικής και πνευματικής ευεξίας. Η αποφυγή του πανικού σε συνδυασμό με την ατομική ευθύνη αποτελούν «πανίσχυρα όπλα για την προάσπιση του οργανισμού της εγκύου και της θηλάζουσας μητέρας από τον κορωναϊό». Στα πλαίσια αυτά, θα πρέπει να αποφεύγονται ταξίδια σε χώρες με μεγάλη εξάπλωση του ιού, όπως άλλωστε και η παρουσία σε χώρους συνάθροισης πολλών ατόμων.

Συμπερασματικά, τα δεδομένα που έχουμε αυτή τη στιγμή για την επίδραση της λοίμωξης σε εγκύους και στα έμβρυα αυτών, είναι περιορισμένα. Ο χρόνος, η επιστημονική παρατήρηση και καταγραφή των περιστατικών θα μας δώσουν τη δυνατότητα να μελετήσουμε περισσότερο την αρνητική επίδραση του ιού στην κύηση και το θηλασμό. Σε κάθε περίπτωση, η λήψη των προαναφερθέντων μέτρων πρόληψης μπορεί να συμβάλει στον περιορισμό της λοίμωξης σε εγκύους. Τέλος, σε κάθε ύποπτο περιστατικό κατά την εγκυμοσύνη, πρέπει να ενημερώνεται ο θεράπων μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος ώστε να δίνονται οι σωστές οδηγίες και κατευθύνσεις για τη διαχείριση της κατάστασης.

*Γεώργιος Ι. Δραγούτσος MD, MSc Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος Πανεπιστημιακός Υπότροφος Δ.Π.Θ.