Π. Γκόγκας: «Μαγικές συνταγές δεν υπάρχουν - να προστατευτεί η ζήτηση»

Να προστατευτεί η ζήτηση στην αγορά, γιατί η οικονομία είναι ένας κύκλος, εξήγησε σε live συνέντευξη στον «Χ», ο καθηγητής του τμήματος Οικονομικών Επιστημών Δ.Π.Θ. και συγγραφέας Περικλής Γκόγκας.

Ερωτώμενος για τις εκτιμήσεις για μεγάλη ύφεση το 2020 απάντησε πως «προφανώς θα έχουμε ύφεση, εφόσον έχει περιοριστεί η οικονομική δραστηριότητα πάρα πολύ σε πολλούς τομείς», αλλά διευκρίνισε: «Το πόσο μεγάλη θα είναι αυτή δυστυχώς δεν μπορούμε να το ξέρουμε. Υπάρχει μεγάλο περιθώριο λάθους στις προβλέψεις».

Όσο για το τι πρέπει να γίνει, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι αρνητικές επιπτώσεις του κορωνοϊού στην ελληνική οικονομία, απάντησε πως «το πιο σημαντικό είναι να προστατευτεί η ζήτηση» κι εξήγησε: «Η πλευρά της προσφοράς δέχθηκε το πλήγμα που δέχθηκε. Για να μην έχει μακροχρόνια αποτελέσματα, θα πρέπει να στηριχθεί η ζήτηση. Το χειρότερο που μπορεί να γίνει είναι να δούμε μειώσεις εισοδημάτων, οι οποίες έχουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στην πλευρά των επιχειρήσεων. Όσα λιγότερα χρήματα έχουμε στις τσέπες μας, τόσο λιγότερα θα διαθέσουμε στις επιχειρήσεις, άρα το πρόβλημα γίνεται ένας φαύλος κύκλος». Γι’ αυτό σημείωσε πως «θα πρέπει να συνεχιστούν τα μέτρα για τους τομείς που έχουν πληγεί, έτσι ώστε να περάσουν οι κρίσιμοι δύο-τρεις πρώτοι μήνες».

Ζήτησε, επίσης, από τους πολίτες, να μην βλέπουν ανταγωνιστικά τη στήριξη των κλάδων, γιατί «στήριξη στον Α, σημαίνει έμμεση στήριξη στον Β, τον Γ και τον Δ, μέσα στην οικονομία», κι έφερε ένα παράδειγμα των ημερών μας: «Το να στηρίξουμε το εισόδημα των καλλιτεχνών το θέλουμε ναι μεν πρωτίστως γι’ αυτούς, αλλά βοηθάει κι όλους εμάς, γιατί τα χρήματα αυτά θα μπουν ξανά στην οικονομία, γιατί η οικονομία είναι ένας κύκλος που χρειάζεται να μπαίνει συνέχεια το καύσιμο του εισοδήματος».

Μία ακόμη κρίση;
Σύμφωνα με τον Περικλή Γκόγκα είναι «θετικό» που μας βρήκε ο κορωνοϊός, μετά τη δεκαετή οικονομική κρίση, καθώς αν μας είχε ‘χτυπήσει’ εν μέσω αυτής, τα πράγματα θα ήταν πολύ πιο δύσκολα: Πρώτον, διότι «τώρα υπάρχουν δυνατότητες, γιατί υπάρχουν πλεονάσματα στο ελληνικό δημόσιο, που δημιούργησε κάποια σημαντικά κεφάλαια, που είναι χρήσιμα γι’ αυτή την περίπτωση». Δεύτερον, διότι «ακόμη κι αν τελειώσει το μαξιλάρι, μπορούμε να βγούμε στις αγορές να δανειστούμε, κάτι που δεν είχαμε τη δυνατότητα πριν μερικά χρόνια».

Σημαντικό, επίσης, είναι πως η κρίση αυτή δεν είναι μόνο ελληνική, αλλά «τους άγγιξε όλους». Γι’ αυτό, σημείωσε πως «χρειαζόμαστε το κορωνο-ομόλογο, για να μπορέσουν οι κυβερνήσεις να έχουν τη ρευστότητα που χρειάζεται, για να στηρίξουν τη ζήτηση στις εθνικές μας οικονομίες». Όσο για το τι εστί κορωνο-ομόλογο, απάντησε πως «είναι όπως κάθε άλλη μορφή δανεισμού. Είναι ένα δάνειο που θέλουμε να πάρουμε τώρα, μ’ έναν ειδικό σκοπό, που είναι ν’ αντιμετωπίσουμε τα αποτελέσματα της κρίσης».

Πάντως, επειδή όπου ακούμε… δανεισμός, συνεκδοχικά θεωρούμε πως αυτό θα μεταφραστεί σε μειώσεις μισθών και συντάξεων, ο οικονομολόγος απάντησε:  «αυτό δεν είναι απαραίτητο. Έγινε μέσα στην κρίση από κακούς χειρισμούς των Ευρωπαίων που λειτούργησαν με τρόπο περισσότερο τιμωρητικό, παρά ουσιαστικό-οικονομικό για να βγει η Ελλάδα από την κρίση».

«Μαγικές συνταγές δεν υπάρχουν»
Επί των λύσεων για την ανακούφιση της κρίσης του κορωνοϊού, ο Περικλής Γκόγκας είπε αναλυτικά: «Μαγικές συνταγές στα οικονομικά δεν υπάρχουν. Στα οικονομικά σε περιόδους κρίσης, σε οποιαδήποτε πλευρά του φάσματος σκέψης ανήκει ένας οικονομολόγος, θα σας πει ότι αυτό που χρειάζεται είναι επεκτατική δημοσιονομική και νομισματική πολιτική, που σημαίνει αύξηση κρατικών δαπανών ή μείωση των φόρων ή ένα μίγμα των δύο και αύξηση της ποσότητας του χρήματος στην οικονομία. Το ένα σκέλος το κάναμε, αλλά αυτό που μένει είναι η νομισματική πολιτική.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) πρέπει να δημιουργήσει τις συνθήκες ώστε να υπάρχει μεγάλη ρευστότητα μέσα στην αγορά, να κινηθεί δηλαδή το χρήμα, να δίνει ευκολότερα χρηματοδοτήσεις. Αλλά έχουμε ένα πρόβλημα στην Ευρώπη, ότι η ΕΚΤ δεν είναι σχεδιασμένη για να αντιμετωπίζει τέτοιες καταστάσεις.

Έχει σχεδιαστεί για να λειτουργεί άψογα σε φυσιολογικές συνθήκες, αλλά όταν παρουσιαστούν προβλήματα όπως η ελληνική κρίση του 2010 ή ο ιός, δεν έχει τα εργαλεία να μπορεί ν’ ανταποκριθεί όπως ανταποκρίνονται άλλες τράπεζες».

Πάντως, ο ίδιος δηλώνει «αισιόδοξος», καθώς μπορεί το 2020 να καταγράψουμε ύφεση, ωστόσο την επομένη χρονιά υπάρχουν οι προϋποθέσεις ισχυρής ανάπτυξης. Η αισιοδοξία είναι σημαντικό εργαλείο και για την ίδια την αγορά, σύμφωνα με τον κο Γκόγκα, καθώς ζητούμενη είναι η διατήρηση της ζήτησης και όχι η δημιουργία φόβου στους καταναλωτές.