Το ναυάγιο της "ΑΕΠΙ" και η σωτήρια λέμβος "Αυτοδιαχείριση"

Η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Πνευματικής Ιδιοκτησίας ΑΕ (ΑΕΠΙ) χρόνια τώρα διατηρούσε ένα ισχυρό μονοπώλιο στον χώρο των πνευματικών δικαιωμάτων. Το μοναδικό αντίπαλο δέος  της, ο συνεταιρισμός που φέρει το όνομα Αυτοδιαχείριση, περιοριζόταν χρόνια σε πολύ μικρά ποσοστά της αγοράς. Παρόλα αυτά, οι τελευταίες εξελίξεις με τη φερόμενη ως διαφθορά εντός της ΑΕΠΙ να 'οργιάζει' και τη δέσμευση 100 εκ ευρώ από τα ταμεία της να ανησυχεί δημιουργούς και χρήστες, φέρνουν την Αυτοδιαχείριση, τα οικονομικά της τιμολόγια και τις τίμιες σχέσεις που προσφέρει, στο προσκήνιο. 

Το ζήτημα είναι πολύπλοκο, όμως αφετηρία σκέψης είναι η εξής: Κάθε δημιουργός διασφαλίζει -νομοθετικά- τα πνευματικά του δικαιώματα (π.χ. ένας συνθέτης σε τραγούδι που έγραψε). Οι χρήστες οφείλουν να καταβάλουν κάποια χρήματα, προκειμένου να αναπαράγουν αυτά τα έργα (π.χ. ένας ιδιοκτήτης καταστήματος για το παραπάνω τραγούδι). Φυσικά υπάρχουν εξαιρέσεις κι ένα νομοθετικό καθεστώς από το μακρινό 1993. Δημιουργοί και χρήστες έχουν να επιλέξουν μεταξύ δυο οργανισμών, προκειμένου να 'πιστοποιήσουν' την παραπάνω σχέση. Από τη μια η ΑΕΠΙ, από την άλλη η Αυτοδιαχείριση. Άρα αφενός οι δημιουργοί θέλουν να διατηρούν χρηματικό όφελος, αφετέρου οι χρήστες να πληρώνουν όσο το δυνατό λιγότερα. 

Όλα τα παραπάνω έγιναν ακόμη περισσότερο κατανοητά στο πλαίσιο ημερίδας για τα πνευματικά δικαιώματα, που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Πέμπτης 20 Ιουλίου στο Επαγγελματικό και Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Ροδόπης (ΕΒΕΡ), με ομιλητές τον πρόεδρο της Αυτοδιαχείρισης και μουσικοσυνθέτη Γιάννη Γλέζο και τον πρόεδρο του Επιμελητηρίου Ξάνθης και εντεταλμένο επί του θέματος από την Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Στέλιο Μωραϊτη. 

Το ζήτημα ήταν εξαιρετικά σημαντικό κι επίκαιρο, η παρουσία δημιουργών και χρηστών όμως, στην αίθουσα του ΕΒΕΡ πάρα πολύ μικρή.

ΤΟ "ΝΑΥΑΓΙΟ" ΤΗΣ ΑΕΠΙ
Φυσικά σκοπός της ημερίδας ήταν το ακροατήριο να πειστεί για τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Αυτοδιαχείρισης έναντι της ΑΕΠΙ. Πέραν του 'διαφημιστικού' μέρος, όμως, υπάρχει ουσία στο ζήτημα, καθώς η ΑΕΠΙ είναι μια εταιρία που αυτό τον καιρό βρίσκεται στο 'μικροσκόπιο'.

Πιο συγκεκριμένα, η Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών έχει προχωρήσει, στο πλαίσιο της έρευνας για τις καταγγελίες περί κακοδιαχείρισης, σε δέσμευση τραπεζικών λογαριασμών και κατάσχεση άυλων περιουσιακών στοιχείων της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Πνευματικής Ιδιοκτησίας  (ΑΕΠΙ), μέχρι του ποσού των 10 εκατ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι στις 7 Μαρτίου οι εισαγγελικές αρχές με βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών είχαν προχωρήσει στη δέσμευση όλων των τραπεζικών λογαριασμών και θυρίδων των μελών του ΔΣ της ΑΕΠΙ. Με το δικαστικό έγγραφο είχαν δεσμευτεί εταιρικοί, προσωπικοί λογαριασμοί των μελών του ΔΣ, στο πλαίσιο της έρευνας που διενεργείται μετά το πόρισμα για κακοδιαχείριση των οικονομικών της ΑΕΠΙ, αλλά και των υπέρογκων μισθών που λάμβαναν τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου.

Η έρευνα αφορά στα αδικήματα της υπεξαίρεσης, της εγκληματικής οργάνωσης, της απιστίας, της φοροδιαφυγής και του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος. Η εισαγγελία Πρωτοδικών είχε σχηματίσει δικογραφία από τον περασμένο Σεπτέμβριο για την υπόθεση, μετά την άρνηση της ΑΕΠΙ να δεχθεί διαχειριστικό έλεγχο, ζητώντας από την ΦΑΕ Αθηνών τη διενέργεια φορολογικού ελέγχου για τις χρήσεις 2010 - 2015. Ωστόσο, μετά το πόρισμα της Ernst & Young, το οποίο έδειξε 'τρύπα' 50 εκατ. ευρώ και παχυλούς μισθούς που έφθαναν ακόμη και τις 52.000 ευρώ μηνιαίως, οι εξελίξεις ήταν καταιγιστικές, αφού πλέον το Δ.Σ της ΑΕΠΙ ελέγχεται και ποινικά.

Άρα, τίθενται πλέον βάσιμα τα ζητήματα αξιοπιστίας της εταιρίας, ως προς δημιουργούς και χρήστες.  Στο παραπάνω πλαίσιο, κατηγορηματικός κατά της ΑΕΠΙ στάθηκε ο Στέλιος Μωραΐτης, ο οποίος την περασμένη εβδομάδα μίλησε και στη Βουλή για το θέμα. "Η κατάρρευση της ΑΕΠΙ, με τη δέσμευση των λογαριασμών είναι πλήρης", όπως μας δήλωσε, αλλά και ο Γιάννης Γλέζος. "Είχα θέσει, δημόσια, 27 ερωτήματα προς την ΑΕΠΙ έξι μήνες πριν από το πόρισμα των Ορκωτών Λογιστών. Τα ερωτήματα δεν απαντήθηκαν ποτέ από την ΑΕΠΙ, η οποία λειτούργησε καταστροφικά για τα πνευματικά δικαιώματα.

Οι χρήστες έφτασαν να ...μισούν τα πνευματικά δικαιώματα", είπε και πρόσθεσε ότι "είμαστε πρώην μέλη της ΑΕΠΙ που το 2007 αποχωρήσαμε, γιατί δεν αντέχαμε τη βαρβαρότητα απέναντι στους χρήστες και απέναντι στα μέλη. Εγώ ήμουν συνθέτης με μεγάλες επιτυχίες κι έπαιρνα 2.000 με 2.500 ευρώ τον χρόνο, ενώ κανονικά ένας συνθέτης πρέπει να έχει ένα στοιχειώδες εισόδημα από τα πνευματικά του δικαιώματα. Κάποια στιγμή καταλάβαμε ότι πολλά πράγματα δεν πήγαιναν καλά και ενεργοποιήσαμε την Αυτοδιαχείριση".

"Η ΑΕΠΙ πτωχεύει και δε μπορεί να πληρώσει πλέον τα μέλη της. Εμείς έχουμε τη μοναδική εναλλακτική λύση και καλούμε όλα τα μέλη της ΑΕΠΙ να έρθουν, γιατί είμαστε έτοιμοι να γίνουμε η διάδοχος κατάσταση", ήταν το κάλεσμά του. Κατηγορηματικός στάθηκε και ο αντιπρόεδρος του ΕΒΕΡ  Παναγιώτης Μαργαρίτης. "Η ΑΕΠΙ καταδυνάστευε τα πνευματικά δικαιώματα, και είναι καιρός να λειτουργήσουμε συλλογικά, για να απεμπλακούμε από αυτό το καθεστώς", είπε μεταξύ άλλων.

ΦΘΗΝΟΤΕΡΗ ΛΥΣΗ Η ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
Το κόστος πάντα έρχεται στο προσκήνιο σε τέτοιες συζητήσεις, που αφορούν επαγγελματίες, οι οποίοι προσπαθούν να μειώσουν τα έξοδα από παντού. 

"Στόχος μας είναι να ενημερώσουμε τα μέλη των Επιμελητηρίων για την συμφωνία που κάναμε με την Αυτοδιαχείριση. Πρόκειται για μια συμφωνία ελπίδας, γιατί υπάρχουν τεράστια προβλήματα με την ΑΕΠΙ ΑΕ. Η συμφωνία είναι συμφέρουσα και η Αυτοδιαχείριση είναι η πιο υγιής οργανισμός στην Ελλάδα. Έχει δημιουργηθεί ένας πόλος έλξης προς διεθνείς οργανισμούς και Έλληνες παραγωγούς πολιτισμού. Εκτιμώ ότι σε λίγο καιρό θα είναι ο πρώτος φορέας σε μέλη και ρεπερτόριο. Μέχρι τώρα η εταιρία δεν ήταν γνωστή, γιατί ποτέ δεν παρενέβη δικαστικά, ενώ είχε όλα τα δικαιώματα, όπως και ΑΕΠΙ.

Δεν τιμώρησε ποτέ συναδέλφους, δε δημιούργησε προβλήματα, δεν έστειλε αυτόφωρα", είπε ο κ. Μωραΐτης για την συμφωνία, ενώ για το τιμολόγιο δήλωσε πως "μετά από διαπραγματεύσεις, έχουμε ένα τιμολόγιο λύτρωση για όλους τους συναδέλφους. Καλούμε όλα τα μέλη να εφοδιαστούν έγκαιρα άδειες από την Αυτοδιαχείριση, με μικρά ποσά, τα οποία ξεκινούν από 25 ως 300 ευρώ τον χρόνο, περίπου. Είχαμε συνηθίσει με πολύ πιο υψηλά ποσά στην ΑΕΠΙ, τα οποία μάλιστα δεν πήγαιναν στους δημιουργούς, αλλά σε 'τσέπες', αμοιβές κι εξαφανίζονταν σε υπόγειες διαδρομές. Αυτό είναι πιστοποιημένο πλέον, καθώς έχει επέμβει εισαγγελέας. Όποιος επιλέγει να συμβληθεί με την Αυτοδιαχείριση, θα παίζει το ρεπερτόριό της. Όποιον δεν τον καλύπτει, μπορεί επικουρικά να συνεργάζεται και με την ΑΕΠΙ. Όμως, τα προβλήματα τις ΑΕΠΙ είναι τέτοια, που μπορεί να ρίξουν χρήματα σε ...άδειο κουβά". Στο ίδιο πλαίσιο και ο κ. Μαργαρίτης, κάλεσε τους επιχειρηματίες "να δουν το τιμολόγιο και να αποφασίσουν από μόνοι τους".

Ο κ. Γλέζος ανέδειξε ότι στόχος του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Πνευματικών Δικαιωμάτων μουσικών έργων "Αυτοδιαχείριση" είναι η προάσπιση των συμφερόντων δημιουργών και χρηστών. "Είμαστε μη κερδοσκοπικός οργανισμός, δηλαδή συνεταιρισμός. Έχουμε γενική συνέλευση και διοικητικό συμβούλιο από συνθέτες, μουσικούς, δημιουργούς, και κάνουμε κανονικά εκλογές κάθε τρία χρόνια. Αντίθετα,  η ΑΕΠΙ ΑΕ είναι μια κερδοσκοπική ανώνυμη εταιρία, οικογενειακή, που τη διοικούν πέντε μέτοχοι της ίδιας οικογένειας. Η διαφορά μας είναι οφθαλμοφανής. Μια ανώνυμη εταιρία, προσπαθεί να απομυζήσει από τους χρήστες όσα περισσότερα χρήματα μπορεί και να δώσει όσο το δυνατό λιγότερα στα μέλη της. Μια μη κερδοσκοπική, κοιτάζει να έχει φιλικές σχέσεις με τους χρήστες, να κρατάει χρήματα μόνο για τα λειτουργικά της έξοδα, και τα υπόλοιπα να τα μοιράζει στους δημιουργούς", είπε σχετικά.