Τα «Θρακικά Μετέωρα» της Ανατολικής Ροδόπης

Μια αποστολή ανίχνευσης έξι εξερευνητών φέρνει στο «φως» σπάνιες σπηλιές και ιερά της αρχαίας Θράκης κάτω από τον Άγιο Γεώργιο Πετρωτών

Ο Δημήτρης Καβάζης με καταγωγή από την Κρωβύλη διηγείται στον «Χ»…

Ο Δημήτρης Καβάζης κατάγεται από την Κρωβύλη, μένει πλέον στο εξωτερικό, ωστόσο επισκέπτεται τον τόπο καταγωγής του αρκετές φορές τον χρόνο. Όταν είναι εδώ, δεν χάνει την ευκαιρία να κάνει διάφορες «εξορμήσεις», κυρίως γύρω από την περιοχή των Πετρωτών. Η τελευταία εξόρμηση όμως ήταν ξεχωριστή για τον ίδιο, όπως διηγείται στον «Χ».

Ήταν μια ιδιαίτερη εμπειρία για την ομάδα των έξι εξερευνητών που αποφάσισαν να ακολουθήσουν τα ίχνη του χρόνου στην ανατολική βάση του Βράχου των Πετρωτών, στη Ροδόπη. Στόχος τους; Να εντοπίσουν και να καταγράψουν τρεις σπηλιές, γνωστές σε κάποιους μόνο από παλαιότερες αεροφωτογραφίες, αλλά αθέατες στο γυμνό μάτι. Η αποστολή είχε ως επίκεντρο τη μεγάλη Τοξωτή Σπηλιά, κάτω ακριβώς από το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, στην «καρδιά» του αρχαίου ρήγματος.

Λίγο δυτικότερα, στον κάθετο βράχο, η ομάδα εντόπισε «τις τρεις περιβόητες σπηλιές» όπως ανέφερε ο Δημήτρης Καβάζης. Η πιο εντυπωσιακή αλλά κι επικίνδυνη αποδείχθηκε η κεντρική – γνωστή και ως κυκλική σπηλιά – την οποία κατάφεραν να προσεγγίσουν μόνο τρεις έμπειροι αναρριχητές κι όχι ο ίδιος ο Δημήτρης Καβάζης, καθώς όπως ανέφερε δεν είχε την κατάλληλη εκπαίδευση κι αυτό αποτελεί για τον ίδιο περισσότερο χόμπι. Η ανάβαση απαιτούσε απόλυτο συγχρονισμό και γνώση τεχνικών αναρρίχησης, ενώ το κατέβασμα θεωρήθηκε ακόμη πιο απαιτητικό. «Η θέα, όμως, από εκεί ψηλά ήταν καθηλωτική: μπροστά απλωνόταν το Θρακικό Πέλαγος, με τις σιλουέτες της Σαμοθράκης και της Ίμβρου να ξεχωρίζουν στο βάθος» διηγήθηκε.

Φυσική ομορφιά, αρχαιολογικός πλούτος
Η τοποθεσία, όμως, δεν περιορίζεται στην φυσική της ομορφιά. Από το σημείο αυτό ξεκινά και το αρχαίο μονοπάτι των Πιστών, το οποίο οδηγούσε στα ανώτερα επίπεδα της Ακρόπολης των Πετρωτών. Εκεί, σε μια κορυφή γεμάτη ενέργεια και μυστήριο, στέκονταν κάποτε οι βωμοί και οι θρόνοι των Θεοτήτων. Σύμφωνα με τον Δημήτρη Καβάζη κατά την παράδοση, λατρεύονταν εκεί η Μητέρα Γη, η Δήμητρα και, ενδεχομένως, ο Διόνυσος. Οι θυσίες στους θεούς πραγματοποιούνταν σε δύο χαρακτηριστικές πέτρινες θέσεις, που σώζονται μέχρι και σήμερα.

Στους Βυζαντινούς χρόνους, ο χώρος συνέχισε να λειτουργεί ως ιερό κέντρο, ενώ κατά την τουρκοκρατία στην ίδια τοποθεσία χτίστηκε τεκές, ο οποίος σήμερα έχει μεταφερθεί στο χωριό Πετρωτά, χωρίς τον μιναρέ του. Πριν από περίπου 20-25 χρόνια, πιστοί ασκητές έκτισαν στο σημείο το σημερινό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τη διαχρονική πνευματική σημασία της περιοχής.

Γύρω από το εκκλησάκι διατηρούνται σχεδόν ανέπαφοι οι βωμοί, ο Μεγάλος Σταυρός, η σημαία και η καμπάνα. Πιο ανατολικά, διακρίνεται από μακριά ο Άσπρος Σταυρός, που παλαιότερα φωτιζόταν τις νύχτες, υπενθυμίζοντας την ιερότητα του τόπου.

«Θρακικά Μετέωρα» της Ανατολικής Ροδόπης
Η περιοχή είναι διάσπαρτη με ερείπια κελιών, πιθανότατα μοναχών που ζούσαν εκεί σε παλαιότερες εποχές. «Το σύνολο σχηματίζει μια πραγματική Μοναστηριακή Πολιτεία, που ξεδιπλώνεται μέσα στο δάσος» σημείωσε ο Δημήτρης Καβάζης. Τείχη από διάφορες χρονικές περιόδους, δύο πύργοι και η κεντρική πύλη – γνωστή ως Πορτάρα – μαρτυρούν την οχύρωση και την αυτονομία του χώρου μέσα στους αιώνες. Στα δυτικά και βόρεια διακρίνονται επίσης υπόσκαφα σπίτια και χώροι επεξεργασίας αγροτικών προϊόντων – ενδείξεις ότι η περιοχή λειτουργούσε αυτάρκης, όχι μόνο θρησκευτικά αλλά και οικονομικά.

Ο Δημήτρης Καβάζης, δεν έκρυψε τον ενθουσιασμό του για όσα είδαν και ένιωσαν. «Πιστεύω ότι πρέπει να αποκαλείται όλη αυτή η πολιτεία “Θρακικά Μετέωρα της Ανατολικής Ροδόπης”. Όχι μόνο για τη γεωμορφολογία της, αλλά για τη βαθιά πνευματική της φόρτιση μέσα στους αιώνες», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Πολλά από τα στοιχεία που συνέλεξαν βασίζονται στο βιβλίο του καθηγητή Σταύρου Κιοτσέκογλου, «Τελετουργικά Τοπία της Θράκης», το οποίο εξετάζει διεξοδικά την περιοχή των Πετρωτών και τις αρχαίες λατρευτικές διαδρομές. «Ένα έργο-κλειδί για όποιον επιθυμεί να εμβαθύνει στη μυστική ιστορία αυτού του μαγικού μέρους της Θράκης», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Δημήτρης Καβάζης.