Θ. Βαλτινός: "Η συγγραφή είναι προσωπική υπόθεση, όπως οι έρωτες"

Είτε γράψε κάτι που αξίζει να διαβαστεί είτε κάνε κάτι που αξίζει να γραφτεί, αναφέρει το γνωμικό. Ο συγκεκριμένος, πάντως, φαίνεται ότι έχει πετύχει και τα δύο. Θανάσης Βαλτινός το όνομά του, σημαντικό το έργο του. Μπορεί να γεννήθηκε το μακρινό 1932 και να 'χει περάσει από χίλια "κύματα", παρόλα αυτά παραμένει δραστήριος και σκεπτόμενος. Ο συγγραφέας γεννήθηκε στο Καστρί Κυνουργίας και "γαλουχήθηκε μέσα στα χρόνια της κατοχής και του εμφυλίου πολέμου. Έχει τιμηθεί με το βραβείο σεναρίου στο Φεστιβάλ Καννών για την ταινία Ταξίδι στα Κύθηρα (1984) και με το κρατικό βραβείο μυθιστορήματος για το βιβλίο του Στοιχεία για τη δεκαετία του ΄60 (1990), με το διεθνές βραβείο Καβάφη (2001) και το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών «Πέτρος Χάρης» (2002). Το 2002 του απονεμήθηκε ο χρυσός σταυρός του Τάγματος της Τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας. Το 2012 του απονεμήθηκε το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων από τη Διεύθυνση Γραμμάτων της Γενικής Διεύθυνσης Σύγχρονου Πολιτισμού του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, για το σύνολο του έργου του. Εμείς τον γνωρίσαμε την Παρασκευή 12 Μαΐου, στη μικρή αλλά φιλόξενη αίθουσα εκδηλώσεων της δημοτικής βιβλιοθήκης, στο πλαίσιο της εκδήλωσης "στην ενδο-χώρα του Θανάση Βαλτινού".

Την επομένη, πραγματοποιήθηκε σεμινάριο δημιουργικής γραφής. Η εκδήλωση εντάχθηκε στο πλαίσιο των Ελευθερίων και συνδιοργανώθηκε από τη ΔΚΕΠΠΑΚ και το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας. Εκεί, και η πρόεδρος του τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας ΔΠΘ, Ζωή Γαβριηλίδου, προλόγισε τον συγγραφέα. Για τον κ. Βαλτινό επίσης μίλησαν η Βασιλική Κοντογιάννη, καθηγήτρια του τμήματος, Σοφία Βούλγαρη, επίκουρη καθηγήτρια του τμήματος, και ο Σπυρίδων Κιοσσές, εκπαιδευτικός, μεταδιδακτορικός ερευνητής του τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας. Το ιδιότυπο της εκδήλωσης ήταν πως δεν ακούσαμε μονολόγους, αλλά συζητήσεις, με αποκορύφωμα την συνέντευξη που πήρε ο συγγραφέας Κώστας Καβανόζης από τον Θανάση Βαλτινό, καθώς σύμφωνα με τον τελευταίο "η συνέντευξη είναι ένας καλός τρόπος να ακουστούν απόψεις, επιχειρήματα και να μην γίνει ένας απλός μονόλογος".

Ο συγγραφέας μας πληροφορεί και για την επικοινωνία του με το κοινό. "Το κοινό είναι πάντα ενδιαφέρον, άγνωστο, και κάθε φορά επιφυλάσσει διαφορετικές ερωτήσεις. Ο συγγραφέας πάντα γράφει μόνος του, δεν γράφει γνωρίζοντας το κοινό. Με αυτές τις εκδηλώσεις μας δίνεται η ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με τον κόσμο. Είναι πολύ ενδιαφέρον να γνωρίζεις ανθρώπους που ενδιαφέρονται γενικά για το βιβλίο και ειδικά ίσως για κάποια δικά μου βιβλία". Παρόλα αυτά, εξηγεί πως "δεν διαβάζει πολύς κόσμος, όμως υπάρχουν φανατικοί αναγνώστες, οι οποίοι ψάχνουν νέες φωνές, τους ενδιαφέρει η λογοτεχνία. Το κοινό δεν είναι μεγάλο, αλλά πιστεύω ότι θα πληθύνει, γιατί πριν από δέκα χρόνια ήταν μικρότερο. Υπάρχει αυξητική τάση". Επομένως, διατηρεί μια αισιόδοξη στάση σχετικά με το μέλλον του βιβλίου. "Το βιβλίο είναι αυτό που είναι. Και υπάρχουν πολλά κοινά. Καλλιεργημένα, "παρθένα", νεανικά, άρα υπάρχουν πολλές διαφορετικές απόψεις. Πάντα με ενδιαφέρει η άποψη του κοινού, όχι για να προσαρμοστώ σε αυτό ούτε για να το κολακέψω. Η συγγραφή είναι προσωπική υπόθεση, όπως οι έρωτες. Είναι μια δύσκολη και σοβαρή δουλειά. Ένας απαραίτητος διάλογος μεταξύ των ανθρώπων. Από τη μία ο συγγραφέας κι από την άλλη το κοινό".

Μιας και μπήκαμε σε αίθουσα όπου οι φιλόλογοι ...περίσσευαν, αν μπορεί ποτέ ο "πλούτος" στη γλώσσα μας να περισσέψει, "ξεσκονίσαμε" τα αρχαία μας και τον ρωτήσαμε πως θα γίνει το διάβασμα έξι (:συνήθεια) και πως αυτή θα καλλιεργηθεί στους νέους. "Είναι ολόκληρη ιστορία, η οποία ξεκινάει από το σχολείο και το σπίτι του καθενός. Το παιδί  συνήθως μαθαίνει να διαβάζει, αν διαβάζουν οι γονείς ή αν έχει καλούς δασκάλους. Και μετά, το διάβασμα γίνεται εθισμός. Όπως το κάπνισμα είναι εθισμός, έτσι και το διάβασμα, απλώς είναι ωφέλιμο. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που δυστυχώς δεν ισχύουν στην κοινωνία μας. Έχουμε ένα θαυμάσιο κοινό, αλλά δεν έχουμε πολιτιστικά προηγμένη κοινωνία. Το διάβασμα πρέπει να γίνει έξι και οι άνθρωποι να μυούνται σε αυτό από νεαρή ηλικία. Η απόλαυση που δίνει η ανάγνωση ενός καλού βιβλίου είναι τεράστια, όμως αυτή η ανάγκη δεν πέφτει από τον ουρανό, πρέπει κάπως και από κάποιον να καλλιεργηθεί", απάντησε στο τέλος.