Θρακολογίες αλλά και σοβαρές τοποθετήσεις στο συνέδριο της ΚΕΔΕ

Όλη την ημέρα Καλογιάννη, και το βράδυ Κακογιάννη. Το καλόπιασμα των Θρακιωτών, πάντως, δεν περιορίζεται σε μία μόνο ημέρα, αντιθέτως κρατάει όσο η νεότερη ιστορία της πατρίδας μας. Το «εγχειρίδιο» του Θρακολογείν το έχουν υπό μάλης όλοι οι υπουργοί που επισκέπτονται την περιοχή και φαίνεται να το απομνημόνευσε πολύ καλά κι ο υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος, αν κρίνουμε από τα λεγόμενά του για τη Θράκη.

Χθες πραγματοποιήθηκε η 4η συνεδριακή διάσκεψη της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) με ψηφιακό «οικοδεσπότη» την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (ΠΕΔ ΑΜΘ), που διήρκησε συνολικά πέντε ώρες. Στον χαιρετισμό του ο υπουργός δήλωσε κολακευτικά μεν αλλά γενικόλογα για την περιοχή: «θέλουμε την Ανατολική Μακεδονία και την Θράκη χώρο οικονομικής ανάπτυξης και συνεργασίας όλων των πολιτών, που κατοικούν σε αυτή την περιοχή. Θέλουμε μία ισχυρή, βιώσιμη ανάπτυξη, ελευθερία, δημοκρατία και δικαιώματα για όλους τους πολίτες […] η Θράκη όμως πάντοτε ήταν είναι και θα είναι πιο Ελλάδα από την Ελλάδα και θα την αγαπάμε περισσότερο απ’ ό, τι αγαπάμε οποιαδήποτε γειτονιά της Αθήνας και της Συμπρωτεύουσας». Σε άλλη αποστροφή του χαρακτήρισε την Θράκη ως το «ακραίο όριο» της Ελλάδας και της Ευρώπης, ενώ θυμήθηκε τα γεγονότα των Καστανεών στις αρχές του χρόνου, λέγοντας: Στις αρχές «αυτού του χρόνου χρειάστηκε να προασπιστούμε, με εσάς πρωταγωνιστές και τα σώματα ασφαλείας, από ασύμμετρες απειλές. Δεν τα ξεχνάμε».

Επί της ουσίας
Αναφορικά με την ουσία των πραγμάτων τώρα, ο ΥΠΕΣ δεσμεύτηκε πως το Υπουργείο του λειτουργεί «χωρίς διακρίσεις» μεταξύ δημάρχων και χαρακτήρισε «κοινή» την πεποίθηση Υπουργείου-Δήμων ότι «η αυτοδιοίκηση είναι ένας αυτοτελής θεσμός και η πρόοδος της Ελλάδας σχετίζεται με το να ισχυροποιηθεί περισσότερο και να κατακτήσει αυτοτέλεια οικονομική και διοικητική». Αναφέρθηκε εκτενώς στο παρόν και το μέλλον της ‘μάχης’ με τον κορωνοϊό, χαρακτηρίζοντας το περιβάλλον «εξαιρετικά δύσκολο», ενώ στάθηκε και στο πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης, πληροφορώντας πως στόχος είναι «να υλοποιηθεί ένα πακέτο που θα αφήσει αποτύπωμα σε κάθε δήμο […] ούτε ένας δήμος δεν πρέπει να μείνει που να μην ωφεληθεί από το πρόγραμμα». Επίσης έκανε γνωστό πως ήδη στην ΑΜΘ έχουν ενταχθεί 9 έργα στο πρόγραμμα συνολικού προϋπολογισμού 31εκ. ευρώ.

Αναφορικά με την μεταρρύθμιση που έχει στα σκαριά του το Υπουργείο Εσωτερικών για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ο κος Θεοδωρικάκος δήλωσε: «είμαστε αποφασισμένοι να προωθήσουμε την πολυεπίπεδη μεταρρύθμιση που περιλαμβάνει την ενίσχυση της αυτοδιοίκησης, την ξεκαθάριση των αρμοδιοτήτων, την ενίσχυση αρμοδιοτήτων, οικονομικών πόρων και οικονομικής αυτοτέλειας».

Στο πλαίσιο της διαδικτυακής εκδήλωσης πραγματοποιήθηκαν επίσης εισηγήσεις από τον πρόεδρο της ΠΕΔ ΑΜΘ Βασίλη Μαυρίδη, τον πρόεδρο της ΚΕΔΕ και δήμαρχο Τρικκαίων Δημήτρη Παπαστεργίου, τον υφυπουργό Εσωτερικών Θεόδωρο Λιβάνιο, μεταξύ άλλων.

Β. Μαυρίδης: «Η Περιφέρειά μας από τις φτωχότερες στην Ευρώπη»
Το μεγαλύτερο μέρος της εικοσάλεπτης εισήγησής του στις μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται στην Τοπική Αυτοδιοίκηση αφιέρωσε ο Βασίλης Μαυρίδης, ο οποίος πάντως, κλείνοντας έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην ΑΜΘ λέγοντας πως «η περιφέρειά μας είναι γνωστό από τα διαθέσιμα στοιχεία πως είναι από τις φτωχότερες της Ευρωπαϊκής Ένωσης», πως «η κοινωνία της περιφέρειάς μας δέχεται τις επιπτώσεις του μεταναστευτικού και της εξέλιξης των σχέσεων με την Τουρκία» και πως μέσα στο όλο κλίμα, η περιοχή μας παλεύει κόντρα στην υγειονομική κρίση, αλλά και στην μετανάστευση των κατοίκων προς άλλα μέρη, για να καταλήξει στο ότι οι Δήμοι της ΑΜΘ «αυτονόητα διεκδικούμε ειδική πρόνοια από το κράτος». Γνωστοποίησε πως αναλυτικό σχέδιο της ΠΕΔ ΑΜΘ θα κατατεθεί –εκτός από την ΚΕΔΕ- και στη Διακομματική Επιτροπή για την Ανάπτυξη για της Θράκης.

«Η νέα Τοπική Αυτοδιοίκηση του αύριο θα εδράζεται σε ένα μοντέλο πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, με αποκέντρωση, ενσωμάτωση νέων αρμοδιοτήτων, οικονομική αυτοτέλεια, και σύγχρονα εργαλεία που προκύπτουν από την αξιοποίηση των νέων δυνατοτήτων της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης», δήλωσε γενικά για τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ενώ κατόπιν μετέφερε τις προτάσεις του.

Χαρακτηριστικά, μεταξύ πολλών, ζήτησε σαφή οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων μεταξύ κράτους, περιφερειών, δήμων και αποκεντρωμένων διοικήσεων, καθώς και την εξεύρεση τρόπων, προκειμένου οι δήμοι να μεταβούν σταδιακά στην οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια, στηριζόμενοι όμως με εργαζομένους και επαρκή εργαλεία από την ελληνική πολιτεία. Πρόταξε, κατόπιν, ευρωπαϊκά παραδείγματα «αυτοτέλειας» των δήμων σε σχέση με την κεντρική διοίκηση. «Ένα από τα προβλήματα της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης είναι ότι το ισχύον πλαίσιο σε πολλά ρυθμιστικά πεδία αντιμετωπίζει το ίδιο όλους τους δήμους της χώρας, ανεξάρτητα από τα πληθυσμιακά, γεωγραφικά και λοιπά χαρακτηριστικά τους», δήλωσε χαρακτηριστικά και μετέφερε δύο προτάσεις του: (α) κρίνεται απαραίτητη η εκπόνηση ολοκληρωμένης μελέτης που θα αντιμετωπίζει το ζήτημα και θα στοχεύει στην αναγνώριση των πληθυσμιακών, γεωγραφικών, αναπτυξιακών, διοικητικών και λοιπών διαφορετικών χαρακτηριστικών των δήμων, (β) διασφάλιση της ίδιας ποιότητας προσβασιμότητας και καθολικότητας των παρεχόμενων στους πολίτες υπηρεσιών οπουδήποτε κι αν αυτοί κατοικούν.

Αναφορικά με την διανομή των κρατικών πόρων στους δήμους ανά την Ελλάδα, ο κος Μαυρίδης παρατήρησε πως μέχρι στιγμής «κυριαρχούν τα πληθυσμιακά κριτήρια» κι έτσι «δημιουργούνται στρεβλώσεις και αδικίες που πλήττουν κυρίως τους μεσαίους, μικρούς και μειονεκτικούς δήμους». Βραχυπρόθεσμα πρότεινε την θέσπιση μετρήσιμων και αντικειμενικών κριτηρίων κατανομής των κρατικών επιχορηγήσεων είτε αφορούν λειτουργικούς είτε επενδυτικούς σκοπούς. Μεσοπρόθεσμα πρότεινε την σταδιακή φορολογική αποκέντρωση με δύο βασικές προϋποθέσεις: (α) την θέσπιση ενός αναδιανεμητικού μηχανισμού για την εξισορρόπηση ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς δήμους και (β) την εξασφάλιση της στελέχωσης του συνόλου των δήμων με το αναγκαίο προσωπικό.

Στην εισήγησή του ανέλυσε κι επιμέρους ζητήματα επενδύσεων, ανάπτυξης, αγροτικής και τοπικής οικονομίας, στελέχωσης υπηρεσιών, δημογραφικών προβλημάτων, εκπαίδευσης, μεταξύ άλλων. Ξεχώρισε το παράδειγμά του αναφορικά με την ανέγερση σχολικών μονάδων. Εδώ, κατέγραψε το παράδοξο το κράτος να ζητάει από τους δήμους να αγοράσουν κρατικά οικόπεδα που έχουν χαρακτηριστεί ως οικόπεδα για την ανέγερση σχολικών μονάδων και ζήτησε τη δωρεάν παραχώρησή τους προς τους δήμους, όταν είναι να αξιοποιούνται προς δημόσιο όφελος.

Δ. Παπαστεργίου: Να έχουν όλοι οι Δήμοι πρόσβαση στο «Τρίτσης»
Από θέσης του ο Δημήτρης Παπαστεργίου υπογράμμισε την ανάγκη για εγρήγορση όλων των Δήμων στις δύσκολες συνθήκες της πανδημίας, ταυτόχρονα με την απαίτηση  για επιτάχυνση των διαδικασιών που θα αναδεικνύουν την Τοπική Αυτοδιοίκηση ως βασικό εργαλείο για την αναπτυξιακή επανεκκίνηση της χώρας.

Επεσήμανε ότι τα αναπτυξιακά, είναι από τα σημαντικότερα θέματα προς συζήτηση κατά τη διαδικασία των συνεδριακών διασκέψεων. Τόνισε πως «μέχρι σήμερα το ΕΣΠΑ δομήθηκε χωρίς τη συμμετοχή της Δήμων, με διακοσμητικό ρόλο στις επιτροπές παρακολούθησης και χωρίς δυνατότητα διατύπωσης ουσιαστικής άποψης στο σχεδιασμό και υλοποίηση. Αυτό πρέπει να αλλάξει στο νέο ΕΣΠΑ και να υπάρξει διακριτός ρόλος, τόσο στον στόχο πολιτικής 5 όσο και στα έργα για τη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη».

Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ αναφέρθηκε και στις συζητήσεις που γίνονται με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΣ και τη Διαχειριστική Αρχή του «Αντ. Τρίτσης», «για να καταλήξουμε σε ένα πολύ πιο ευέλικτο και δίκαιο τρόπο ώστε όλοι οι Δήμοι, μικροί  και μεγάλοι, έχοντες ή όχι τεχνική βοήθεια, να έχουν πρόσβαση στους πόρους των 2,5 δις ευρώ του προγράμματος», όπως είπε.

Θ. Λιβάνιος: Να βοηθήσουμε την Θράκη να πετύχει, όχι με ελεημοσύνη
Σοβαρή, αναλυτική και εμπεριστατωμένη ήταν η εισήγηση του υφυπουργού Εσωτερικών Θοδωρή Λιβάνιου. Ο υφυπουργός χαρακτήρισε την ΑΜΘ ως μία περιοχή με «τεράστιες δυνατότητες», και πρόσθεσε: «δεν χρωστάμε κάτι στην Θράκη, η Θράκη μπορεί μόνη της να τα καταφέρει, έχει τόσα συγκριτικά πλεονεκτήματα και δυνατότητες που πρέπει να την βοηθήσουμε να τα πετύχει, αλλά όχι ως ελεημοσύνη».

Ο υφυπουργός ήταν μάλιστα διαβασμένος, καθώς επικαλέστηκε και την χθεσινή ραδιοφωνική συνέντευξη του Βασίλη Μαυρίδη στο ράδιο Χρόνος 87.5fm, λέγοντας: «άκουσα τον πρόεδρο της ΠΕΔ σε μία ραδιοφωνική του συνέντευξη να λέει ότι ‘θέλω να έχουν τα ίδια προνόμια οι δημότες, ανεξάρτητα από το εάν ζουν στο Νευροκόπι Δράμας ή στον Χολαργό Αττικής’. Εγώ θα ήθελα και οι δύο δήμοι να έχουν τα ίδια εργαλεία, για να μπορέσουν οι δήμαρχοι να αξιοποιήσουν για να βελτιώσουν τη ζωή των κατοίκων».

Γενικότερα μιλώντας για την ανάγκη μεταρρυθμίσεων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, υπογράμμισε τον στόχο να δοθούν περισσότερες αρμοδιότητες στους δημάρχους και να υπάρξει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη σε αυτούς από την εκάστοτε κυβέρνηση. «Άπειρες εγκρίσεις χρειάζονται ακόμη και για τα πιο απλά πράγματα οι οποίες είναι περιττές και μπλέξιμο αρμοδιοτήτων», είπε σε ένα σημείο, μεταφέροντας ένα παράδειγμα για την διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί για να τοποθετηθεί μία απλή πινακίδα stop σε έναν δήμο. Στόχος της νέας μεταρρύθμισης, σύμφωνα με τον κο Λιβάνιο, είναι «να παίρνει ο δήμαρχος τις αποφάσεις, να έχει τα εργαλεία για να τις πάρει, να κρίνεται γι’ αυτές κι εμείς να οριοθετήσουμε το πλαίσιο νομιμότητας μέσα στο οποίο μπορεί να κινείται». «Ή θα δούμε την αυτοδιοίκηση ως το μακρύ χέρι της κυβέρνησης ή θα δώσουμε ό, τι χρειάζεται προκειμένου να είναι ανεξάρτητη», ήταν το δίλημμα που έθεσε, δείχνοντας την απάντηση στο δεύτερο σκέλος της πρότασης.