Βαίνει μειούμενη η αδήλωτη εργασία

Ο κίνδυνος ενός προστίμου της τάξης των 10.550 ευρώ, είναι ένας από τους παράγοντες που επέδρασαν καταλυτικά στο να μειωθεί η αδήλωτη εργασία στο νομό Ροδόπης και συνολικά στην Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας και Θράκης. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από τα στοιχεία, αλλά κυρίως από την εμπειρία των ελέγχων που διενεργεί η Περιφερειακή Επιθεώρηση Εργασιακών Σχέσεων. Από το μακρινό 2014 μέχρι τους πρώτους μήνες του 2017, τα στοιχεία αποδεικνύουν μείωση των αδήλωτων εργαζόμενων στο σύνολο της Περιφέρειας. 

Είναι ενδεικτικό ότι το 2014 σε επίπεδο Περιφέρειας ΑΜ-Θ εντοπίστηκαν 124 αδήλωτοι εργαζόμενοι και γι’ αυτούς επιβλήθηκαν πρόστιμα της τάξης του 1.3 εκ. ευρώ. Την ίδια χρονιά στο νομό Ροδόπης εντοπίστηκαν 7 αδήλωτοι εργαζόμενοι και γι’ αυτούς επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους σχεδόν 80.000 ευρώ. Την επόμενη χρονιά, το έτος 2015, σε επίπεδο Περιφέρειας ΑΜ-Θ εντοπίστηκαν 97 αδήλωτοι εργαζόμενοι και γι’ αυτούς επιβλήθηκαν πρόστιμα της τάξης του 1.1 εκ. ευρώ, με τη μείωση των αριθμό εργαζομένων να ανέρχεται στο 22% σε σχέση με το 2014.

Ο αριθμός των αδήλωτων εργαζόμενων το 2016 σε επίπεδο Περιφέρειας ΑΜ-Θ μειώνεται ακόμα περισσότερο και φτάνει στους 72. Στο νομό Ροδόπης ειδικότερα το 2015 εντοπίζονται 14 αδήλωτοι εργαζόμενοι, με τον αριθμό τους να παραμένει σταθερός και το 2016. Τα πρόστιμα που επιβάλλονται τις δύο αυτές χρονιές είναι 130.000 ευρώ για το 2015 και 130.000 ευρώ για το 2016.  

Από την επεξεργασία των στοιχείων γίνεται φανερό επίσης ότι περισσότεροι είναι οι προσφεύγοντες επιχειρηματίες στη δικαιοσύνη και λιγότεροι οι χρήστες του μέτρου της έκπτωσης του 30%, άρα και λιγότερες οι εισπράξεις για το δημόσιο. Οι περισσότεροι επιλέγουν τη μη πληρωμή του προστίμου και τη νομική οδό, ενώ λίγοι είναι αυτοί που κάνουν χρήση των εκπτώσεων που παρέχονται, εφόσον το πρόστιμο για αδήλωτη εργασία πληρωθεί εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος. 

ΟΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΘΕΝΤΕΣ ΕΛΕΓΚΤΕΣ ΔΕΝ ΑΝΑΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΙ
Με ελεγκτές μετρημένους στα δάχτυλα τους ενός χεριού διενεργείται ο έλεγχος των περίπου 4.000 επιχειρήσεων στη Ροδόπη, με το προσωπικό τόσο της Περιφερειακής Διεύθυνσης όσο και των κατά τόπους υπηρεσιών να μειώνεται, λόγω συνταξιοδοτήσεων και να μην αναπληρώνεται με νέες προσλήψεις. Με μετατάξεις και εργαζόμενους από παλαιούς διαγωνισμούς, καλύπτονται ορισμένα από τα κενά, χωρίς βέβαια και πάλι ο αριθμός των ελεγκτών να είναι ικανοποιητικός. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Περιφερειακή Διεύθυνση υπηρετεί μόλις 1 ελεγκτής, ενώ στο τμήμα του νομού Ροδόπης υπηρετούν 3 ελεγκτές, κατόπιν απόσπασης ενός από την Περιφερειακή Διεύθυνση προκειμένου να ενισχυθεί το έργο στο νομό μας. Σημειωτέον ότι τα ελεγκτικά κλιμάκια πρέπει απαραίτητα να αποτελούνται από δύο υπαλλήλους. 

Πάντως οι έλεγχοι για αδήλωτη εργασία συνεχίζονται απρόσκοπτα και το 2017 από την Περιφερειακή Επιθεώρηση Εργασιακών Σχέσεων. Ήδη για το διάστημα από 1 Ιανουαρίου έως 28 Φεβρουαρίου έχουν επιβληθεί 9 πρόστιμα για αδήλωτη εργασία στην Περιφέρεια ΑΜ-Θ, εκ των οποίων τα 3 στο νομό Ροδόπης. 

ΔΕΣΜΗ ΤΡΙΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΔΗΛΩΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
Στο μεταξύ κυκλωτική στη «μαύρη» εργασία με δέσμη τριών μέτρων επιχειρεί το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας σε συνεργασία με το αρμόδιο υπουργείο.
Το σχέδιο -που πρέπει πάντως να πάρει και την τελική έγκριση των δανειστών- περιλαμβάνει:

1 Γενική ρήτρα που θα προβλέπει πως όσοι υποπίπτουν σε σοβαρές και πολύ σοβαρές παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας θα αποκλείονται για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα από κοινοτικά κονδύλια (ευρωπαϊκά προγράμματα, ΕΣΠΑ) και δημόσιο χρήμα (συμβάσεις με φορείς του Δημοσίου κλπ.). 
Αυτό σημαίνει πως επιχειρήσεις που συλλαμβάνονται να υποτροπιάζουν στην αδήλωτη εργασία ή πιάνονται στα πράσα για πολύ σοβαρές παραβάσεις θα βλέπουν τη στρόφιγγα των ευρωπαϊκών και δημόσιων κονδυλίων να κλείνει ερμητικά, θα αποκλείονται από προγράμματα του ΟΑΕΔ, από διαγωνισμούς του Δημοσίου κλπ. Τέτοιου τύπου κανόνες εφαρμόζονται ήδη σε κάποια προγράμματα ΕΣΠΑ. Στόχος είναι να δίνονται κίνητρα σε σοβαρούς επιχειρηματίες και αντικίνητρα σε όσους συναδέλφους τους παρανομούν.

2 Ριζική αλλαγή της αρχιτεκτονικής των προστίμων, ώστε να έχει κίνητρο ο εργαζόμενος να προσφεύγει στο ΣΕΠΕ. Τα νέα πρόστιμα θα κλιμακώνονται αναλογικά με τη σοβαρότητα της παράβασης και την υποτροπή του εργοδότη (π.χ. μπορεί να είναι 2πλάσιο το πρόστιμο αν συλληφθεί δεύτερη φορά σε ένα έτος ο ίδιος εργοδότης ή 3πλάσιο αν συλληφθεί 3 φορές), ενσωματώνοντας στο τελικό στάδιο και θεσμικές κυρώσεις, όπως για παράδειγμα αφαίρεση της άδειας. 

Ο παραβάτης εργοδότης θα μπορεί την πρώτη φορά να έχει έκπτωση στο πρόστιμο αν μπαίνει σε «ρύθμιση» και προσλάβει νόμιμα τον εργαζόμενο.
3 Το τρίτο μέτρο που «κουμπώνει» με τα υπόλοιπα δυο είναι στοχευμένοι έλεγχοι κι επανέλεγχοι με προτεραιότητα σε κλάδους υψηλής παραβατικότητας, όπως η εστίαση και οι εν γένει χώροι διασκέδασης και ψυχαγωγίας με τη βοήθεια του νέου Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ).